22. Hukuk Dairesi 2016/20610 E. , 2019/19666 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalı vekilince istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 22/10/2019 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalı adına vekili Avukat ... ile karşı taraf adına vekili Avukat ... geldiler. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili,davalının müvekkil firmada satış elemanı olarak 12/03/2003 tarihinde işe başladığını, 25/02/2012 tarihinde emekli olduğunu, davalının çalıştığı süre içinde müvekkil firmaya ait araçla bir yayaya çarptığını, bu kaza neticesinde yayanın vefat ettiğini, olay nedeniyle ölen müteveffa mirasçıları tarafından müvekkil firmaya ve davalıya karşı maddi manevi tazminat davası açıldığını, açılan davanın müvekkil firma ve davalı aleyhine sonuçlandığını, müvekkil firma tarafından icra dairesinin hesabına 32.206,97 TL ödendiğini belirterek davalının yapmış olduğu eylem neticesinde müvekkilinin haksız olarak ödemiş olduğu zararların davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, davaya öncelikle yetki yönünden itiraz ettiklerini, müvekkilinin İstanbul"da ikamet ettiğini, davaya konu kazanında İstanbul"da gerçekleştiğini, yetkili mahkemenin İstanbul ... İş Mahkemesi olduğunu, davaya konu kazanın işverenin talimatıyla müvekkilinin işinden evine işyeri aracıyla giderken olduğunu, müvekkilinin kazada kusurunun olmadığının işverencede bilinmekte ve kabul edilmekte olduğunu, müvekkilinin işverenine karşı bu kazayla ilgili olarak sorumluluğunun olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, görevli mahkemenin ... Asliye Hukuk Mahkemesi olduğundan bahisle mahkemecelerince görevsizlik kararı verildiğini, görevsizlik kararı üzerine dosyanın kesinleştirilerek ... 9. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmiş ise de söz konusu mahkemece dosya yetki hususunda değerlendirilmek üzere ...Asliye Hukuk mahkemeleri tevzi bürosuna gönderildiğini, tevzi sonucu dosyanın Kayseri 3. Asliye Hukuk Mahkemesine tevzi edilmiş ise de söz konusu mahkemece dosyaya usulden red kararı verilerek yine mercii tayini için 17. Hukuk Dairesine gönderilmesi üzerine 17. Hukuk Dairesince dosyaya 2014/17891 esas 2014/17413 karar sayılı ilamı ile yargı yerinin 2. İş Mahkemesi olarak belirlenmesine karar verildiğini, mahkemelerince bozma kararına uyulduğunu,dosyada hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu dosya davalısı Engin Aksanel"in %20, müteveffanın %80 oranında kusurlu olduğu anlaşıldığını, dosyada davacı şirketin kazanın meydana gelmesinde kusuru olduğuna ilişkin veri bulunmadığını, dava konusu olayda müteveffa ile davalının kusurlu olduğu kabul edildiğini, bu durumda davalının davacı şirketçe ödenen rakamın tamamından sorumlu olacağı gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar davalı tarafından temyiz edilmiştir.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 5. maddesinde iş uyuşmazlıklarında yer itibari ile yetkili iş mahkemelerini belirlemiştir. Buna göre, "İş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgahı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz."
İş mahkemelerinde yetki kuralı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun yetki kurallarına uygun olup buna ek olarak işin yapıldığı yer, yani işyeri mahkemelerini de yetkili kılmaktadır.
İş mahkemesine açılan dava, dava tarihinde davalının ikametgahının bulunduğu veya işçinin işini yaptığı yerdeki iş mahkemesi veya iş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesinde açılmalıdır.
İş veya toplu iş sözleşmesinin tarafları, davalının yerleşim yeri ve işin yapıldığı yer dışındaki bir mahkemenin yetkili olduğuna dair düzenleme yapmaları, 5521 sayılı Kanunu"nun 5. maddesinin son cümlesi gereğince söz konusu düzenlemeyi geçersiz kılar. Bu düzenleme emredici bir kuraldır.
İş mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olduğundan davalı tarafça süresinde yapılmasa da hakim tarafından kendiliğinden bu husus gözönünde bulundurulmalıdır. Bir başka anlatımla hakim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de re"sen yetkisizlik kararı verebilir.
Davacı şirket davayı Kayşeri İş Mahkemesinde açmış,bu mahkemece davalının adresinin ... İstanbul olduğunu, bu itibarla ikametgah yerinin ... Mahkemeleri yargı çevresinde kaldığı gerekçesi ile görevsizlik kararı verilerek görevli ve yetkili ... Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği, görevsizlik kararının kesinleşmesi sonrası ... 9.Asliye Hukuk Mahkemesince ...İş Mahkemesinin kendisini görevli görmemesi ve görevsiz olduğunu kabul etmesi nedeniyle dosyanın görevli ...Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesi ve bu mahkemece yetki hususunun değerlenderilmesi gerektiği gerekçesi ile karar verilmesine yer olmadığını karar verilerek dosyanın ...Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği,bu kararın temyiz edilmemesi nedeniyle kesinleşmesi üzerine dosyanın ...3. Asliye Hukuk Mahkemesine geldiği, bu mahkemece iş akitlerinden kaynaklanan her türlü hak ve iddialarından doğan uyuşmazlıkların çözülmesinde iş mahkemelerinin görevli olduğu gerekçesi ise görevsizlik kararı verildiği ve merci tayini için dosyanın Yargıtay 17. Hukuk Dairesine gönderilmesine karar verildiği anlaşılmaktadır.Yargıtay 17. Hukuk Dairesi ...2. İş Mahkemesi ile ...3. Asliye Hukuk Mahkemesi arasında görev uyuşmazlığı bakımından işçi işveren ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlığın İş Mahkemesinde görülerek sonuçlandırılması gerektiği gerekçesi ile ...2. İş Mahkemesinin yargı yeri olarak belirlenmesine karar verilmiştir.Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin bu kararının görev uyuşmazlığı bakımından olduğu ve görevli mahkemenin tayin edildiği anlaşılmaktadır.
Somut uyuşmazlıkta; davalının davacı işverenin İstanbuldaki işyerinde çalıştığı ve maddi zarara konu kazanın İstanbul ilinde gerçekleştiği hususunda taraflar arasında ihtilaf bulunmamaktadır. 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 5. maddesi yer itibari ile yetkili iş mahkemelerini belirleyen bir düzenleme olup, burada belirtilen yetkiye ilişkin düzenlemeler kamu düzenine ilişkindir. Davalı, yetki itrazına ilişkin dilekçesinde de ... mahkemelerinin yetkili olduğunu belirtmiştir.Davalının yerleşim yeri veya davacının işini yaptığı yerin Kayseri olmadığı açıktır. Mahkemece davaya bakmaya yetkili mahkemenin ... İş Mahkemesi olduğu gözetilerek yetkisizlik kararı verilmesi gerekirken, yazılı şekilde esasa girilerek karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz sebeplerinin bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, davalı yararına takdir edilen 2.037,00 TL. duruşma vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgiliye iadesine, 22.10.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.