MAHKEMESİ : ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 15. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen itirazın iptali davasının kısmen kabulüne dair verilen hüküm hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelenmesi sonucunda; tarafların istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, dava dilekçesinde özetle; 01.01.2008 başlangıç tarihli, 1 yıl süreli, aylık 2.500 TL bedelli sözleşme ile kiracı olan davalının ödemekte olduğu son kira bedelinin net 3.300 TL olduğunu, tarafların anlaşması ile Haziran 2015"ten itibaren aylık kira bedelinin net 5.000 TL olarak belirlendiğini ve ödendiğini, Aralık 2015 kirasının eksik ödendiğini, Ocak ve Şubat 2016 kiralarının da hiç ödenmediğini, sözleşmenin 4. maddesine göre aynı dönem içinde kira bedelleri iki defa ödenmediği için dönem sonuna kadar kalan kiraların muaccel hale geldiğini belirterek Ankara 27.İcra Müdürlüğünün 2016/3600 sayılı dosyasında takibe konulan toplam 67.007,60 TL alacağa itirazın iptali ile %20 icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı, cevap dilekçesinde özetle; aylık kiranın net 3.300 TL olduğunu, arttırılarak 5.000 TL"ye çıkarıldığı hususunu davacının ispat etmesi gerektiğini, bu hususta anlaşma ve muvafakatlarının olmadığını, davacının ihtiyacı ve talebi üzerine ileride kiradan mahsup edilir diye Haziran ila Kasım 2015 arasında aylık kiranın 5.000"er TL ödendiğini, daha sonra tekrar Aralık 2015 kirasının 3.300 TL ödendiğini, Haziran ayında gününden önce çift ödeme yapılarak Temmuz 2015 dahil kira ödendiğini, fazladan ödenen kiralar nedeniyle muacceliyetin gerçekleşmediğini ayrıca kira dönemi 2015 sonunda bitip 2016 yılında yeni dönem başladığından 2016 yılı için muacceliyetin oluşmadığını belirterek davanın reddi ile %20 kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
İlk derece mahkemesince; kira sözleşmesinde belirlenen kira bedeli ve sözleşmede öngörülen artış miktarı dikkate alınarak sözleşmenin başlangıcından itibaren kira bedelelri sözleşmedeki artış oranı uygulanmak suretiyle hesaplanarak kira bedelinin 2015 yılında 4.202 TL, 2016 yılında 4.424 TL olduğu belirlenmiş bu kira bedelleri dikkate alınarak, davalının tacir olması dolayısıyla muacceliyet şartının geçerli olacağı gerekçesiyle yapılan ödemeler dikkate alınarak 54.222 Tl asıl alacak bakımından davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, taraflarca istinaf edilmiştir.
Bölge adliye mahkemesince; kira döneminin 31.12.2015 tarihinde sona ereceği, talep bakımından muacceliyet şartının bu dönem içinde kalan aylar bakımından değerlendirilmesi gerektiği, yeni başlayacak olan 01.01.2016 - 31.12.2016 dönemi için henüz muaccel olan bir alacak söz konusu olmadığı, zira takip talebinde ödenmeyen 2015 Temmuz ay kirası ile Aralık ay kira bakiyesine dayanıldığı ve muacceliyet koşulu nedeniyle diğer ayların kira parasının tahsilinin talep edildiği, bu nedenle muacceliyet koşulu gerçekleşmediğinden bu dönem için müeccel olan kira parasının talep edilmesinin mümkün olmadığı, takipte 01.01.2016 tarihinde başlayan dönem için hangi ayların kira parasının ödenmediğinin ve muacceliyet koşuluna neden olduğunun yazılı olmadığı, 01.01.2016-31.12.2016 dönemi kira parası muaccel olmadığından bu döneme ilişkin istemin reddi gerekirken, kabulüne karar verilmiş olması doğru olmadığı gibi aylık kira bedeli sözleşmede 3.300-TL olarak yazılı ise de, davalı kiracı şirket tarafından 2015 yılı Haziran ayından itibaren ihtirazı kayıt konulmadan sıralı olarak banka hesabına 5.000-TL her ay bazında kira parası ödemesi yapıldığından aylık kira bedelinin 2015 yılı Haziran ayından itibaren 5.000-TL olduğunun kabulü gerektiği, davacı kiraya veren lehine 2015 yılı Temmuz ayı kirası 5.000 TL ve 2015 yılı Aralık ayı kira parası bakiye 1.700-TL toplamı 6.700-TL kira alacağına karar verilmesi gerektiği belirtilerek taraf vekillerinin istinaf istemlerinin kabulüne ve yerel mahkemenin kararı kaldırılarak davanın kısmen kabulü ile davalının Ankara 27.İcra Dairesinin 2016/3600 sayılı dosyasına yönelik itirazının 6.700,00 TL üzerinden iptali ile takibin devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine, alacağa takip tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına, alacak üzerinden hesap edilen % 20 icra inkar tazminatı 1.340-TL"nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, asıl alacağın reddedilen 60.000-TL kısmı üzerinden % 20 icra inkar tazminatı 12.000-TL"nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafça temyiz edilmiştir.
Dava; ödenmeyen kira bedellerinin tahsili amacıyla başlatılan takibe itirazın iptali davasıdır. Taraflar arasında 01.01.2008 başlangıç tarihli 1 yıl süreli ve aylık 2500 TL bedelli kira sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşmede kira bedelinin her ayın beşinci gününe kadar ödeneceği, kira bedelinin tefe tüfe ortalaması oranında artırılacağı ve aynı dönemde iki defa kira ödemesi yapılmadığı takdirde dönem sonuna kadar işleyecek kira bedelerinin muacceliyet kazanacağı düzenlenmiş olup taraflar arasında sözleşme ve sözleşme hükümleri bakımından uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, tarafların üzerinde anlaştığı son kira bedelinin ne kadar olduğu, davalı tarafça eksik ödeme yapılıp yapılmadığı ve takibe konu edilen 2016 yılına ait kira bedellerinin muaccel hale gelip gelmediği noktalarındadır.
Davacı tarafça davalı aleyhine aylık 5000 TL kira bedeli esas alınarak 2015 yılı Temmuz ayı bakımından eksik ödeme dolayısıyla ödenmeyen 1700 TL ve Aralık ayına ait ödenmeyen 5000 TL kira bedeli ile sözleşmenin 4. maddesi dolayısıyla muaccel hale geldiği ileri sürülen 2016 yılı 12 aylık kira bedeli olmak üzere toplamda 66.700 TL asıl alacağın tahsili istemiyle 09.02.2016 tarihinde Ankara 27. İcra Müdürlüğü 2016/3006 E numaralı dosyası nezdinde icra takibi başlatılmış olup, davalı ödeme emrinin tebliği üzerine süresi içinde itiraz ederek takibi durdurmuştur.
Kira bedelinin belirlenmesi bakımından; her ne kadar taraflar arasındaki kira sözleşmesine göre kira bedelinin 2500 TL olduğu ve Tefe-Tüfe ortalaması oranında artırılacağı belirlenmiş ise de 2015 yılı Haziran ayına kadar kira bedelinin 3300 TL olarak ödendiği her iki tarafın kabulündedir. 2015 yılı Haziran Ayı itibariyle kira bedeli Temmuz ayı dışında aylık 5000 TL olarak ihtirazi kayıt konulmaksızın davacının banka hesabına yatırılmış, Bölge Adliye Mahkemesince 5000 TL’nin aylık kira bedeli olduğu tespit edilerek hüküm kurulmuş ve davalı tarafça hüküm temyiz edilmemiştir. Bu nedenle aylık kira bedelinin 2015 yılı Haziran ayı itibariyle 5000 TL olduğu kabul edilerek buna göre hesaplama yapılması gerekmektedir.
Muacceliyet koşulu bakımından; 6217 Sayılı Yasanın geçici 2.maddesinde değişiklik yapan 6353 Sayılı Yasanın 53.maddesine göre kiracının Türk Ticaret Kanunun"da tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununun 323, 325, 331, 340, 343, 344, 346 ve 354"ncü maddelerinin 01.07.2012 tarihinden itibaren sekiz yıl süreyle uygulanamayacağı, bu halde kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümlerinin tatbik olunacağı öngörülmektedir. Tacir olan davalı kiracı için TBK"nın 346. maddesi uygulanması ertelenmiş olmakla, 01.10.2013 tarihli sözleşmesinin 2. maddesi ile kararlaştırılan muacceliyet koşulu geçerli olup, tarafları bağlar. Takip tarihi 09.02.2016 olup, taraflar arasındaki sözleşmede kira bedelinin her ayın beşinci gününe kadar ödeneceği düzenlenmiştir. Bu durumda 2016 yılı Ocak ve Şubat ayları kira bedelleri takip tarihi itibariyle muaccel hale gelmiş olup, bu aylara dair kira bedellerinin ödendiği hususunda davalı tarafça savunma yapılmamış ve buna dair delil sunulmamıştır. Dolayısıyla sözleşmede yer alan muacceliyet koşulu doğrultusunda davacı kiraya verenin 2016 yılı kira bedelini talep edebileceği gözetilmelidir.
Bu durumda bölge adliye mahkemesince, aylık kira bedelinin 2015 yılı Haziran ayı itibariyle 5000 TL olduğu, takip tarihi itibariyle 2016 yılı Ocak ve Şubat aylarına ilişkin kira bedellerinin ödenmemesi dolayısıyla sözleşmenin 4. maddesi uyarınca muacceliyet koşulu gerçekleştiğinden davacı tarafça 2016 yılı kira bedelinin de talep edilebileceği gözetilip buna göre hesaplama yapılarak karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK"nın 371. maddesi uyarınca temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA, HMK"nın 373/2 maddesi uyarınca dava dosyasının Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 21.10.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.