MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki muarazanın men"i davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Asıl davada davacı, davalı ile dava dışı ... , ... ve ... arasında 03/12/2010 tarihinde 10 yıl süreli adi ortaklık sözleşmesi imzalandığını, sözleşme ile davalıya ait ... ilçesi ... köyünde bulunan ... nolu maden işletmeciliği ruhsatı ile maden işletmecilği yapılacağı, maden sahasının işletmeciliğinin kurulacak ... İnşaat Ltd.Şti. tarafından yapılacağının kararlaştırıldığını, bunun üzerine 09/02/2011 tarihinde şirketin kurularak faaliyete başladığını, şirketin kuruluş amacının adi ortaklık sözleşmesi olduğunu, taraflar arasında ... numaralı işletme ruhsatının kullanılması amacıyla 12/02/2011 tarihinde rödovans sözleşmesi imzalandığını, davalının sözleşmeye göre maden sahasının işletilmesi için gerekli işlemleri, başvuruları yapması ve izinleri alması gerektiği halde gerekli başvuruları yapmadığını, söz konusu işlemlerin yapılabilmesi için yetkileri içeren vekaletname vermediğini, sözleşmeyi feshetmemesine rağmen müvekkilinin faaliyetini engellediğini belirterek davalı tarafın sözleşmeye uymamasından dolayı ortaya çıkan muarazanın giderilmesi ve sözleşmenin devamı için gerekli idari başvuru ve izinlerin yapılabilmesi amacıyla işlemlerin yapılabilmesi için tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.
Birleşen davada davacılar, rödövans sözleşmesinin, taraflar arasında düzenlenen adi ortaklık sözleşmesine dayanılarak dava dışı şirket ile imzalandığını, adi ortaklık sözleşmesine dayanılarak dava dışı şirketin kurulması, dava dışı şirketin elde edeceği gelirlerin adi ortaklık hükümlerine göre taraflar arasında pay edileceğinden her iki davanın birbiri ile doğrudan
bağlantılı ve iç içe olduğunu, davalının maden işletmesi için gerekli işlemleri yapmadığını, rödövans sözleşmesi ve adi ortaklık sözleşmesinde yer alan edimlerinin hiçbirini yerine getirmediğini belirterek davalı tarafın rödövans sözleşmesine uymamasından dolayı ortaya çıkan muarazanın giderilmesine, davalının sözleşme ile belirlenen edimlerinin yerine getirilmesine, adi ortaklık sözleşmesinin geçerli olduğunun tespitine ve sözleşmenin aynen ifası için gerekli idari başvuru ve izinlerin yapılabilmesi amacıyla ihtiyati tedbir kararı verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, asıl ve birleşen davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davacının rödövans sözleşmesinin ilgili maddelerine ve maden mevzuatının öngördüğü yasal kriterlere uymadığı, taraflar arasındaki rödovans sözleşmesinin feshinde davalının haklı olduğu gerekçesiyle asıl davanın reddine karar verilmiş, birleşen dava hakkında bir hüküm kurulmamış, hüküm asıl ve birleşen dosya davacıları tarafından temyiz edilmiştir.
1-) HMK"nun 166. maddesine göre, ayrı ayrı açılmış davaların aralarında bağlantı bulunmaları koşulu ile birleştirilerek bakılabilmeleri mümkündür.
Ancak, birleştirme kararı, taraflar arasındaki uyuşmazlığı esastan çözümleyen bir karar değildir. Bu karar, sadece birleştirilen davaların tahkikat safhalarının müşterek cereyan etmesi sonucunu doğurmaktadır. Diğer bir anlatımla, asıl ve birleşen davalar birbirinden bağımsız, müstakil davalardır. Bu nedenle, asıl ve birleşen davaların ayrı ayrı karara bağlanması gerekmektedir.
Temyize konu dosyada ise; birleşen dava hakkında olumlu veya olumsuz bir karar verilmemiştir. (HMK. md 297).
Buna göre, mahkemece; asıl ve birleşen davanın ayrı ayrı karara bağlanması gerekirken, bu husus gözardı edilerek yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırıdır.
2-)Bozma nedenine göre, davacıların diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK"nun 428. maddesi gereğince davacılar yararına BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenle davacıların diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.