12. Hukuk Dairesi 2018/11175 E. , 2018/9526 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki taraflarca tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
1)Borçluların temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Tarafların iddia ve savunmalarına, dosya içeriğindeki bilgi ve belgelere ve kararın gerekçesine göre borçluların temyiz itirazlarının REDDİNE;
2)Alacaklının temyiz itirazlarına gelince;
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
Alacaklı tarafından 43 adet bonoya dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan takipte, borçluların, icra mahkemesine başvurusunda, sair sebepler yanında takibe konu 11 adet bononun takip tarihi itibariyle henüz muaccel olmadığını, takibe konu senetlerin ciro silsilesinin kopuk olduğunu da ileri sürerek takibin iptali ve %40"dan aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatı isteğinde bulundukları, mahkemece, takip tarihinden sonraki vadeyi içeren 8 adet bonodaki alacağın muaccel olmadığı gerekçesiyle anılan senetler yönünden borçlular hakkındaki takibin iptaline, muacceliyet koşulu gerçekleşmeyen bonolar yönünden %20 oranında davacılar yararına icra inkar tazminatına, ayrıca 20 adet bonoda ciro silsilesi kopuk olduğundan, bu bonolar yönünden borçlu ...’ın itirazının kabulü ile İİK’nun 170/a maddesi gereğince hakkındaki takibin iptaline karar verildiği görülmektedir.
İİK"nun 168/1. maddesi uyarınca; "İcra memuru, senedin kambiyo senedi olduğunu ve vadesinin geldiğini görürse, borçluya senet sureti ile birlikte hemen bir ödeme emri gönderir."" Anılan yasal düzenlemede, icra müdürüne, senedi, kambiyo vasfı ve vade konusunda inceleme yetkisi verilmiş olup, icra müdürü, bu iki unsurun varlığı halinde, alacaklının takip talebini kabul ederek borçluya kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluna ilişkin ödeme emri gönderir. Aksi durumda ise, senet, kambiyo senetlerine ... haciz yolu ile icra takibine konulamayacağından, icra müdürü, alacaklının takip talebini reddeder.
Borçluların istemi, bonoya dayalı olarak kambiyo senetlerine ... haciz yolu ile başlatılan icra takibinde, vadesi gelmeyen senetler hakkında icra takibi yapılmasına ilişkin icra memur muamelesini şikayet niteliğindedir. Anılan şikayetin, İİK"nun 16/1. maddesi uyarınca ödeme emrinin tebliğinden itibaren yedi gün içinde yapılması gerekir.
Somut olayda, borçlular yasal süre içinde icra mahkemesine şikayette bulunmuş olup, mahkeme gerekçesinde de başvurunun şikayet olduğu kabul edilmesine rağmen, alacaklı aleyhine tazminata ve para cezasına hükmedilmiştir. İcra İflas Kanunun"un 16. maddesinde tazminat ve para cezası öngörülmediğinden, muacceliyet koşulu gerçekleşmeyen 8 adet bono yönünden davacılar yararına %20 oranında icra inkar tazminatına hükmedilmesi isabetsiz olup, hükmün bu yönüyle bozulması gerekmektedir.
Ayrıca ciro silsilesi kopukluğu ile ilgili olarak, 6102 sayılı TTK.nun 778. maddesinin göndermesiyle bonolar hakkında da uygulanması gereken aynı Kanun"un 681/1. maddesi uyarınca; "Her poliçe (bono) açıkça emre yazılı olmasa da ciro ve zilyetliğin geçirilmesi yoluyla devredilebilir." Aynı Kanunun 686/1. maddesinde ise; “(1) Bir poliçeyi elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa da kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde, yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar bu hususta yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse son ciroyu imzalayan kişi, poliçeyi beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır” hükmü yer almaktadır. Bonoda ilk cironun lehtara ait olması zorunludur. Ciroların birbirine bağlı olması, her şeyden önce, ilk cironun lehtar tarafından yapılmasıyla mümkündür.
Takip dayanağı bonolardan 13.11.2009 düzenleme 31.01.2011 vade tarihli 14.000 USD bedelli bononun keşidecisinin borçlulardan ...San.ve Tic. A.Ş., lehtar ve ilk cironun ... ... San. ve Tic. Ltd. Şti. olduğu, ikinci cirantanın ..., üçüncü cirantanın ise ... ... Teks....Ltd. Şti. olduğu görülmekte olup, üçüncü ciranta konumundaki şirket, lehtarın cirosundan sonra, senedi, birbirine bağlı cirolarla devraldığından yetkili hamil durumundadır.
Bu durumda, bonoda, alacaklı şirket yetkili hamil olduğundan borçlu ... aleyhine de takip başlatabileceğinden, mahkemece, 13.11.2009 düzenleme 31.01.2011 vade tarihli 14.000 USD bedelli bono yönünden takibin iptaline karar verilmesi isabetsiz olup, hükmün bu nedenle de bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile mahkeme kararının yukarıda (2) nolu bentte yazılı nedenlerle İİK"nun 366. ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09/10/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.