MAHKEMESİ :İş Mahkemesi sıfatıyla)

Taraflar arasında görülen davada ... Asliye Hukuk (İş Mahkemesi sıfatıyla) ve ...1. Asliye Hukuk (İş Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, yersiz ödenen yetim maaşının istirdatı istemine ilişkindir.
... Asliye Hukuk (İş Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesince davalının yerleşim yerinin "Devrek/ZONGULDAK" olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
...1. Asliye Hukuk (İş Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesince ise davalı tarafından herhangi bir yetki itirazında bulunulmadan yetkisizlik kararı verildiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 5. maddesinde yer alan "İş Mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medenî Kanunu gereğince ikâmetgahı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşmeler muteber sayılmaz" hükmü ile işçi-işveren arasındaki uyuşmazlıklara ilişkin kesin yetki kuralı düzenlenmiş olup Kanun"un 1/B bendinde "İşçi Sigortaları Kurumu ile sigortalılar veya yerine kaim olan hak sahipleri arasındaki uyuşmazlıklardan doğan itiraz ve davalara da bakarlar" hükmü doğrultusunda 5510 sayılı Kanundan kaynaklanan davalar iş mahkemesinde görülmekle birlikte kurumun taraf olduğu uyuşmazlıklarda yetkili mahkemenin neresi olacağına dair Kanun"da açık bir düzenleme bulunmamaktadır.
5521 sayılı Kanunun 15. maddesinde bu Kanunda sarahat bulunmayan hallerde Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu hükümlerinin uygulanacağı hükmü yer almaktadır.
01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 447/2. maddesine göre "Mevzuatta, yürürlükten kaldırılan 18.6.1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununa yapılan yollamalar, Hukuk Muhakemeleri Kanununun bu hükümlerin karşılığını oluşturan maddelerine yapılmış sayılır" hükmü gereğince genel yetki kuralı dışında düzenleme öngörülmemiş olması karşısında 6100 sayılı HMK"da yer verilen özel yetkiye ilişkin düzenlemelerin İş Mahkemelerinin yetkisinin belirlenmesinde dikkate alınması gerektiği ortadadır.
6100 sayılı HMK 6/1. maddesi genel yetki kuralını düzenlemekte olup; "Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir." denilmektedir.
Öte yandan tüzel kişilere karşı açılacak davalarda yetkili mahkeme tüzel kişinin ikametgahının (merkezinin) bulunduğu yer mahkemesidir. (6102 s. TTK. 213., 339., ve 576. maddeleri) HMK"nın 14. maddesi ise, bir şubenin işlemlerinden doğan davalarda, o şubenin bulunduğu yer mahkemesinin de yetkili olabileceğini hüküm altına almıştır.
Yukarıda anlatılanlar ışığında; hizmet tespiti davalarında şu dört yer yetkili sayılır. Birincisi, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 5. maddesi gereğince işin (hizmetin) yapıldığı yer mahkemesi, ikincisi, yine İş Mahkemeleri Kanununun 5. maddesi ile genel yetki kuralını düzenleyen 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 6. maddesi gereğince işverenin (davalının) ikametgahı mahkemesi, üçüncüsü, genel yetki kuralını düzenleyen 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 6. maddesi ile Sosyal Güvenlik Kurumunun merkezi bulunduğundan ... mahkemeleri, dördüncüsü ise 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 14. maddesi gereğince hizmetin geçtiği yerin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik Kurumu şubesinin bulunduğu yer mahkemesidir. Davacı, seçimlik hakkını kullanarak belirtilen yer mahkemelerinden herhangi birinde dava açarsa, yetkisizlik kararı verilmemesi ve işin esasına girilmesi gerekir.
Diğer taraftan, yetkinin kamu düzenine ilişkin olmadığı hallerde yetki itirazı cevap dilekçesi ile birlikte ileri sürülmelidir (HMK m.116 ve 117). Kesin yetki kuralı bulunmadığı durumlarda, hakim kendiliğinden (re"sen) yetkisizlik kararı veremez.
Somut olayda, davanın, ... Asliye Hukuk (İş Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinde açıldığı, davalıya dava dilekçesinin 03.12.2015 tarihinde tebliğ edildiği, davalının 15.12.2015 havale tarihli dilekçesi ile cevap verdiği, bilgisayar çıktısı olan cevap dilekçesinin açıklama kısmının en başına elle “Dosyamın ...yetkili mahkemeye gönderilmesi” ibaresinin sonradan eklendiği ve dilekçenin herhangi bir yerinde yetkiye ilişkin başka herhangi bir açıklamanın bulunmadığı, kaldı ki davanın ilk açıldığı ... Asliye Hukuk (İş Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinin 02.12.2015 tarihli kararı ile re"sen yetkisizlik kararı verildiği anlaşılmıştır.
... Asliye Hukuk (İş Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesince her ne kadar dosya ...Asliye Hukuk (İş Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesine gönderilmişse de açıklandığı üzere davalı tarafça süresinde yetki itirazında bulunulmamıştır.
Bu durumda uyuşmazlığın, kesin yetki kuralı bulunmaması nedeniyle ve mahkemece re"sen yetkisizlik kararı da verilemeyeceğinden, davanın ilk açıldığı ... Asliye Hukuk (İş Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... Asliye Hukuk (İş Mahkemesi Sıfatıyla) Mahkemesi"nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 19/01/2017 gününde oy birliğiyle karar verildi.