Danıştay 9. Daire 2019/1728 Esas 2022/2740 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/1728
Karar No : 2022/2740

TEMYİZ EDENLER :1-(DAVACI) … Bakanlığı-ANKARA
VEKİLİ : Av. …
2-(DAVALI) … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av….

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, taraflarca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına tahsisli, Çanakkale ili, … Mahallesi … caddesi üzerinde bulunan ve 2015 yılında kapatılan … Çocuk Yuvası Müdürlüğü tarafından kullanıldığı belirtilen beş adet taşınmaza ilişkin tahakkuk ettirilen 50.325,00-TL tutarlı katılma payının kaldırılması istemiyle yapılan başvurunun reddine yönelik … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile 164.211,00-TL tutarlı katılma payının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarh ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun Harcamalara Katılma Payları ile İlgili Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik'in "sahip deyimi" başlıklı 18. maddesinde, “sahip deyiminin gayrimenkulün malikini, varsa intifa hakkı sahibini veya tahsisli olduğu kamu kurum ve kuruluşunu, bunlar yoksa gayrimenkulü sahibi gibi kullananları ifade edeceği"nin düzenlendiği, Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Tahsisi ve Devri Hakkında Yönetmelik'in "tahsisli taşınmaza ilişkin giderler" başlıklı 7.maddesinde ise "Tahsisli taşınmazlarla ilgili olarak harcamalara katılma payı da dâhil olmak üzere her türlü malî yükümlülükler ve diğer giderler, tahsis yapılan kamu idaresi tarafından ödenir" şeklindeki düzenlemenin yer aldığı, bu doğrultuda, uyuşmazlığa konu binaların bulunduğu taşınmazın Hazine adına kayıtlı olduğu ve … Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Müdürlüğünce, davacı … Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü'ne tahsisinin yapıldığı, bu haliyle gayrimenkulün sahibi olan Hazine adına tahakkukun yapılması gerekirken taşınmazın maliki olmayan, yalnızca tahsisli olarak kullanan davacı idare adına tahakkuk yapılmasının hukuka aykırı olduğu, tahakkukun, taşınmaz sahibi adına yapılması, katılma payına ilişkin ödemenin ise tahsisli idare tarafından yapılması gerektiğinin amaçlandığı da dikkate alındığında dava konusu işlemde yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi Kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve taraflarca ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.


TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
DAVACININ İDDİALARI :Kararın gerekçesinin doğru olmadığı, genel bütçeli idarelerin her türlü vergiden muaf olduğu, 1606 sayılı Kanun' belirtilen kurumlarının vergi ve benzeri mali yükümlülüklerden muaf olduğu iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

DAVALI İDARENİN İDDİALARI : Dava konusu işlem içeriği tutar 50.325,00-TL olduğu halde, dava dilekçesinde yer alan tutarın 164.211,00-TL olduğu, davacının iptal istemine konu ettiği işlemi net bir şekilde ortaya koyamadığı, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nda sadece ibadet yerlerinden yol harcamalarına katılma payının alınmayacağının düzenlendiği, bunun haricinde tanınmış bir muafiyet ve istisnanın bulunmadığı iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı adına tahsisli, Çanakkale ili, … Mahallesi … caddesi üzerinde bulunan ve 2015 yılında kapatılan … Çocuk Yuvası Müdürlüğü tarafından kullanıldığı belirtilen beş adet taşınmaza ilişkin tahakkuk ettirilen 50.325,00-TL tutarlı katılma payının kaldırılması istemiyle yapılan başvurunun reddine yönelik … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile 164.211,00-TL tutarlı katılım payının kaldırılması istemiyle dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun "Düzeltme Talebi" başlıklı 122. maddesinde; mükelleflerin, vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairesinden yazı ile isteyebilecekleri, aynı Kanun'un 124. maddesinde de, vergi mahkemesinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme başvurusu reddolunanların şikayet yolu ile Maliye Bakanlığına müracaat edebilecekleri belirtilmiştir.
Bu maddeler uyarınca düzeltilmesi vergi dairelerinden istenebilecek vergi hatası, aynı Kanun'un 116. maddesinde; vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak tanımlanmıştır.
1606 sayılı Bazı Dernek ve Kurumların Bazı Vergilerden, Bütün Harç ve Resimlerden Muaf Tutulmasına İlişkin Kanun'un 1. maddesinde, "Türkiye Kızılay Derneği, Türk Hava Kurumu, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Türkiye Yardım Sevenler Derneği ve resmi darülaceze kurumları ile Darüşşafaka Cemiyeti ve Yeşilay Derneği kendilerine terettüp eden vergi, harç ve resim mükellefiyetinin kurumlara ait olduğu hallerde bütün vergilerden, harçlardan, resimlerden, hisse ve fonlardan muaftır. Bu muafiyetlerin, Türkiye Kızılay Derneğinin 11/4/2007 tarihli ve 5624 sayılı Kanuna göre yürüttüğü faaliyetleri hariç olmak üzere, bu kuruluşlara ait iktisadi işletmelere ve 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yapılacak vergi kesintilerine şümulü yoktur." düzenlemesi yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıdaki kanun hükümlerinin değerlendirilmesinden, dava açma sürelerinin geçirilmesi halinde, vergi hataları sebebiyle mükelleflerden fazla ve yersiz tahsil edilen vergilerin iadesinin, düzeltme şikayet yolu kat edilerek istenebileceği anlaşılmaktadır.
1606 sayılı Kanun'un 1. maddesinde ise, içlerinde davacı bakanlığa bağlı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü'nün (kurumun faaliyetleri günümüzde Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü adıyla davacı Bakanlığa bağlı olarak sürdürülmektedir) de bulunduğu dernek, kurum ve cemiyetlerin, kendilerine terettüp eden vergi, harç ve resim mükellefiyetinin kurumlara ait olduğu hallerde bütün vergilerden, harçlardan, resimlerden, hisse ve fonlardan muaf oldukları düzenlenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı adına tahsisli, Çanakkale ili, … Mahallesi … caddesi üzerinde bulunan ve 2015 yılında kapatılan … Çocuk Yuvası Müdürlüğü tarafından kullanıldığı belirtilen beş adet taşınmaza ilişkin tahakkuk ettirilen 50.325,00-TL tutarlı katılma payının kaldırılması istemiyle yapılan başvurunun reddine yönelik … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile 164.211,00-TL tutarlı katılma payının kaldırılması istemiyle açılan davada verilen … Vergi Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı merciine tevdii kararına karşı yapılan istinaf başvurularının, "olayda düzeltme başvurusunun yapıldığı tarihte dava açma süresinin geçip geçmediğinin anlaşılamadığı, 26/07/2016 tarihli ihbarnamelerin davacıya ne zaman tebliğ edildiğinin bilinmediği, kaldı ki, dava dilekçesi ekinde bulunan … tarih ve … sayılı işlemin incelenmesinden, davacı talebinin reddine ilişkin işlemin belediye başkanı adına Belediye Başkan Yardımcısı tarafından imzalandığı, belediye başkanlığı görüşünün de aynı doğrultuda olduğu anlaşıldığından, bu aşamada merciine tevdii kararında hukuki bir yarar bulunmadığı" gerekçesiyle kabulüne karar veren … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, dava dosyasının işin esas hakkında karar verilmek üzere Mahkemesine iade edilmesi üzerine davanın yeniden esas aldığı ve işin esasının incelenip karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda öncelikle, davanın, tahakkuk iptali istemiyle mi yoksa düzeltme-şikayet başvurusunun reddi üzerine açılan bir dava mı olduğunun netleştirilmesi, sonrasında ise, ortada bir düzeltme-şikayet başvurusu var ise buna ilişkin kanuni şartların gerçekleşip gerçekleşmediği, vergi hatası kapsamında ödenen bir tutar yok ise düzeltme şikayet yoluna başvurulup başvurulamayacağı, dava konusu işleme ilişkin tutar 50.325,00-TL iken iadesi istenen tutarın 164.211,00-TL olmasının neden kaynaklandığı, uyuşmazlığa konu katılma payının türünün (yol harcamalarına katılma payı/ kanalizasyon harcalarına katılma payı/ su tesisleri harcamalarına katılma payı) ve hangi yıla ilişkin olduğunun belirlenmesi, bu incelemelerden sonra işin esasına geçilir ise, 1606 sayılı Kanun'un 1. maddesinde yer alan düzenlemenin göz önünde bulundurulmak suretiyle bir karar verilesi gerekirken, yukarıda değinilen gerekçeyle davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurularını reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1…. Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesine , 09/06/2022 tarihinde, kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.