10. Hukuk Dairesi 2018/3150 E. , 2019/530 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava usulsüz oda kaydı nedeniyle aylığı iptal edilen davalı ...’e ödenen yersiz aylıkların iadesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum, davalılar ... ve ... mirasçıları vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Eldeki dosyada, davalı ...’in oda kaydına istinaden 24.12.1984-19.11.1993 tarihleri arasındaki Bağ-Kur sigortalılığının, müfettiş incelemesi sonrası geçersiz sayılarak iptal edildiği, davacı kurumun davalı ...’ye 11.2001-20.04.2009 tarihleri arasında ödenen aylıkların iadesi için 39.665,30 TL’nin tahsili isteminde bulunduğu, Mahkemece, dava açıldıktan sonra dava konusu alacağın, faizi ile birlikte tamamen tahsil edildiğinin ve ödendiğinin anlaşıldığı gerekçesiyle dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkemenin hükmü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır. Zira Mahkemece kurumun 04.05.2015 tarihli yazısına istinaden yazılı şekilde karar verilmişse de anılan kurum yazısından ve dosya kapsamından davacı kurumun davalı ...’nin 1984-1993 tarihleri arasındaki sigortalılığına 6552 sayılı Yasanın 58. maddesi ile 5510 sayılı Yasaya eklenen Geçici 54. maddesi gereğince geçerlilik tanıyıp tanımadığı, 2001-2009 yılları arasında ödenen 39.665 TL tutarındaki yersiz aylıklara ilişkin istirdadından vazgeçip vazgeçmediği, davalıya tekrar aylık bağlanıp bağlanmadığı, bağlanmışsa hangi tarihten itibaren başlatıldığı anlaşılmamıştır. Mahkemece belirtilen hususların davacı kuruma sorularak açıklığa kavuşturulması, şayet kurumca anılan madde uyarınca iptal edilen sigortalılık süreleri geçerli kabul edilerek baştan itibaren aylık bağlanmış ise davanın konusuz kaldığı kabul edilmeli, şayet baştan itibaren aylık bağlanmamışsa, davanın konusuz kaldığından söz edilemeyeceğinden esasa girilerek sonucuna göre karar verilmelidir.
6552 sayılı Yasa"nın 58. maddesi ile 5510 sayılı Yasaya eklenen Geçici 54. madde “Mülga 4355 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları ve Ticaret Borsaları Kanunu, mülga 5373 sayılı Esnaf Dernekleri ve Esnaf Dernekleri Birlikleri Kanunu ve mülga 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Kanununa göre; esnaf ve sanatkâr siciline veya odasına ya da her ikisine birden kayıtları bulunmakla birlikte üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespit edilmesi üzerine, Kuruma kayıt ve tescili yapılmakla birlikte, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılık süreleri geçersiz sayılarak iptal edilen sigortalılardan 22.03.1985 tarihinden sonraki sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarının 31.12.2013 tarihine kadar ödenmiş olması şartıyla 4"üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları başlangıç tarihinden itibaren geçerli sayılır..." hükmünü içermektedir.
Mahkemece, davanın konusuz kalmadığının anlaşılması karşısında, anılan madde kapsamında irdeleme yapılmalı, ayrıca davalı ...’in de davalı sıfatının ve olayda kusurunun bulunup bulunmadığının araştırılması gerekmektedir.
Mahkemenin, bu maddi ve hukuki olguları gözetmeksizin eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı Kurum, davalılar ... ve ... mirasçıları vekillerinin temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... ve ... mirasçılarına iadesine, 30.01.2019 gününde oybirliği ile karar verildi.