MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi



Davacı, davalılardan işverenlere ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R
Davacı, maaşının 1300 TL olduğunu belirterek, davalılara ait işyerinde 05/03/2007-05/11/2011 tarihleri arasında geçen çalışmalarının ve prime esas kazancının tespitini istemiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile, 1091592.42.06 sicil sayılı ... -..."nın işveren olduğu işyerinden 05.07.2007-31.01.2010 tarihleri arasında 494 gün 50 TL günlük yevmiye üzerinden , 1104547.42.06 sicil sayılı ..."nın işveren olduğu iş yerinden 01.02.2010- 31.10.2010 tarihleri arasında 32 gün 50 TL günlük yevmiye üzerinden , 1113183.42.06 icil sayılı ..."nın işveren olduğu iş yerinden 01.11.2010 - 02.11.2011 tarihleri arasında 36 gün 50 TL günlük yevmiye üzerinden çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtayın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Ayrıca, 506 sayılı Yasanın 77. maddesinde prime esas gerçek ücretin esas alınması koşuldur. Gerçek ücretin işçinin yaşı, kıdemi, mesleki durumu dikkate alınarak, emsal işi yapan işçilerin aldığı ücret göz önünde tutularak belirlenmesi gerektiği Yargıtay"ın yerleşmiş görüşlerindendir.
Somut olayda, davalılara ait işyerlerinin ihtilaf konusu dönemi kapsayan dönem bordroları dosya arasına alınmadığından dinlenilen tanıkların ihtilaf konusu dönemde davalılara ait işyerlerinde çalışıp çalışmadığı anlaşılamadığı gibi tanık beyanları da hüküm kurmaya elverişli değildir.Davacının prime esas kazancının tespiti yönünden ise emsal ücret araştırması yapılmadan sonuca gidilmiş olup ayrıca davacının 1300 TL ücretle çalıştığını beyan etmiş olması karşısında, günlük 50 TL ücretlle çalıştığının tespitine karar verilerek talep aşılmıştır.
./..


Yapılacak iş, Sosyal Güvenlik Kurumundan davalı işyerinin ihtilaflı döneme ilişkin tüm dönem bordrolarını getirtmek,ihtilaflı döneme ilişkin dönem bordrolarında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, işverenin yaptığı bildirimler ile çalışan işçilerin niteliklerini de karşılaştırarak, işverenin çalıştırdığı işçilerin kıdem ve pozisyonuna göre gerçek ücreti üzerinden bildirilip bildirilmediği üzerinde durmak, davacının asgari ücret ile çalışması olağan olmayan nitelikli bir işçi olup olmadığını, nitelikli bir işte çalıştırılıp çalıştırılmadığını belirlemek, asgari ücretle çalışmasının olağan olmadığı belirlendiği takdirde, işverenin aynı pozisyondaki işçilere ödediği ücretlerin gerçeğe uygun olup olmadığını değerlendirmek, bu bildirimlerin gerçeğe uygun olduğunun belirlenmesi halinde, bu ücretleri esas almak, aksi takdirde benzer işi yapan işyerlerinden, gerektiğinde ilgili meslek odasından emsal ücret araştırması yaparak, elde edilecek sonuca göre talebi aşmayacak şekilde karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılardan ..., ... ve ..."ya iadesine ,
09/05/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.