Danıştay 3. Daire 2019/4980 Esas 2022/2735 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/4980
Karar No : 2022/2735

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av….

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av….

İSTEMİN KONUSU :... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, asıl borçlu ... Isı Sistemleri Mühendislik İnşaat Taşımacılık Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinden alınamayan 2009 yılının muhtelif dönemlerine ait kamu alacağının tahsili amacıyla kanuni temsilci sıfatıyla düzenlenen … tarih ve … takip numaralı ödeme emrinin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararını özeti: Asıl borçlu şirketteki hisselerini … tarih ve … yevmiye no'lu hisse devir sözleşmesi ile devreden ve dava konusu ödeme emri içeriği 2009 yılına ilişkin kurumlar vergisi ile Temmuz-Eylül 2009 dönemine ait geçici verginin vade tarihi itibarıyla kanuni temsilci sıfatı bulunmayan davacı söz konusu kamu alacağından sorumlu tutulamayacağı gibi 2009 yılına ilişkin özel usulsüzlük cezasının, sorumluluk döneminde gerçekleşmeyen defter ve belge ibraz etmeme fiili nedeniyle kesildiği dikkate alındığında, ödeme emrinin söz konusu cezaya ilişkin kısmında da hukuka uyarlık bulunmadığı, kanuni temsilci sıfatının bulunduğu dönemlere ilişkin olan ve asıl borçlu şirket hakkında takip ve cebren tahsil yollarının tüketilip kamu alacağının şirket mal varlığından tahsil olanağının olmadığı sonucuna ulaşılan kamu alacaklarının tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinin diğer kısmında ise hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle ödeme emrinin; 2009 yılına ilişkin kurumlar vergisi ile Temmuz-Eylül 2009 dönemine ait geçici vergi ve aynı yıla ilişkin özel usulsüzlük cezasına ilişkin kısmı iptal edilmiş, diğer bölümü yönünden ise dava reddedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Vergi Mahkemesi kararının, dava konusu ödeme emrinin iptaline ilişkin hüküm fıkrasına davalı idare tarafından yöneltilen istinaf başvurusu, kararın değinilen hüküm fıkrasının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle reddedilmiştir.
Dava konusu ödeme emri içeriğinde yer alan Nisan ila Ağustos 2009 dönemlerine ait kamu alacağının, davacının kanuni temsilcisi olduğu şirketin 2009 yılına ait yasal defter ve belgelerinin 2014 yılında incelemeye ibraz edilmemesinden kaynaklandığı, Ocak-Mart, Nisan-Haziran 2009 dönemlerine ilişkin kamu alacağının tahsili amacıyla asıl borçlu şirket adına düzenlenen ödeme emirlerinin davacının ikametgah adresinde, şirketten ayrıldığı tarihten sonra 01/02/2016 tarihinde usule aykırı olarak tebliğ edildiği dikkate alındığında, sözü edilen kamu alacağı yönünden davacının kanuni temsilci sıfatıyla takibi için gerekli koşulların oluştuğundan söz edilemeyeceği gerekçesiyle Vergi Mahkemesi kararının, dava konusu ödeme emrinin, Nisan ila Ağustos 2009 ile Ocak-Mart, Nisan-Haziran 2009 dönemlerine ilişkin kısmı yönünden davanın reddi yolundaki hüküm fıkrasına yöneltilen istinaf başvurusu kabul edilerek sözü edilen hüküm fıkrası kaldırıldıktan sonra ödeme emrinin değinilen kısmı da iptal edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 3, mükerrer 35 ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 10. maddesi uyarınca asıl borçlu şirketten alınamayan kamu alacaklarının tahsili amacıyla davacı adına düzenlenen ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Asıl borçlu şirkette kanuni temsilci sıfatının bulunmadığı dönemlere ait kamu alacağından ve sorumluluk döneminde gerçekleşmeyen defter ve belge ibraz etmeme fiilinden kaynaklanan kaynaklanan kamu alacağından sorumlu tutulamayacağı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacının asıl borçlu şirketteki hisselerini … tarih ve … yevmiye no'lu hisse devir sözleşmesi ile devrettiği, asıl borçlu şirketin sahte fatura kullanma fiili nedeniyle incelemeye alındığı, 08/10/2014 tarihli defter ve belge isteme yazısının davacının mernis adresinde kardeşine 09/10/2014 tarihinde tebliğ edilmesine karşın defter ve belgelerin ibraz edilmemesi üzerine düzenlenen 05/11/2014 tarihli vergi inceleme raporuyla 2009 yılına ait katma değer vergisi indirimlerinin reddedildiği, dava konusu ödeme emri içeriği Nisan ila Ağustos 2009 dönemlerine ait katma değer vergisi ile özel usulsüzlük cezasının söz konusu vergi inceleme raporuna dayanılarak salınan vergi ve cezalara ilişkin olduğu, 2009 yılına ait kurumlar vergisi ve aynı yılın Ocak-Mart, Nisan-Haziran ve Temmuz -Eylül dönemlerine ait geçici vergilerden oluşan kamu alacaklarının ise takdir komisyonu kararı uyarınca yapılan tarhiyatlardan kaynaklandığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 10. maddesinde, tüzel kişilerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde bunlara düşen ödevlerin kanuni temsilcilerince yerine getirileceği, temsilcilerin bu ödevleri yerine getirmemeleri yüzünden mükelleflerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınamayan vergi ve buna bağlı alacakların, kanuni ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınacağı kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyiz istemine konu yapılan Vergi Dava Dairesi kararının; dava konusu ödeme emrinin defter ve belge ibraz etmeme eyleminden kaynaklanan kamu alacakları ile Ocak-Mart, Nisan-Haziran 2009 dönemlerine ait kamu alacağı ve 11/08/2009 tarihinden sonraki dönemlere isabet eden kamu alacaklarına ilişkin hüküm fıkrası aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle Dairemizce de uygun bulunmuştur.
Dava konusu ödeme emrinde yer alan 2009 yılına ait kurumlar vergisi ile aynı yılın Temmuz-Eylül dönemine ilişkin geçici vergi ile söz konusu vergilerin fer'ilerinden oluşan kamu alacağının asıl borçlu şirket hakkında 2009 yılında sahte fatura kullandığından bahisle adına tarh ve tahakkuk eden cezalı vergilere ilişkin olduğu olayda davacının 11/08/2009 tarihine kadar kanuni temsilci sıfatının bulunduğu ve bir kısmı sorumluluk döneminde gerçekleşen sahte fatura kullanma fiilinden sorumlu tutulması gerektiği sonucuna ulaşılmış ise de değinilen kamu alacaklarının asıl borçlu şirketten tahsili amacıyla düzenlenen … tarih ve … takip numaralı ödeme emrine ilişkin olarak davacının ikametgah adresinde kanuni temsilci sıfatının son bulduğu tarihten sonra 01/02/2016 tarihinde yapılan tebligatın usulüne uygun olmadığı dikkate alındığında, kanuni temsilci sıfatıyla takibi için gerekli koşulların oluştuğundan söz edilemeyeceğinden Vergi Mahkemesince yazılı gerekçeyle ödeme emrinin değinilen kısmının iptali yolundaki hüküm fıkrasına yöneltilen davalı idare istinaf başvurusunun reddinde sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kısmen reddine,
2.Temyize konu Vergi Dava Dairesi kararının; ödeme emrininin, defter ve belge ibraz etmeme eyleminden kaynaklanan kamu alacakları ile Ocak-Mart, Nisan-Haziran 2009 dönemlerine ait kamu alacağı ve 11/08/2009 tarihinden sonraki dönemlere isabet eden kamu alacaklarına ilişkin hüküm fıkralarının ONANMASINA,
3. Kararın; ödeme emirleri içeriği 2009 yılına ait kurumlar vergisi ile aynı yılın Temmuz-Eylül dönemine ilişkin geçici vergi ile söz konusu vergilerin fer'ilerinden oluşan kamu alacağının 11/08/2009 tarihinden önceki dönemlere isabet eden bölümüne ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ilgili Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 06/06/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.