Danıştay 2. Daire 2021/10564 Esas 2022/3210 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/10564
Karar No : 2022/3210


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Şanlıurfa İli, … Mahallesi, … Sokak No:… adresinde bulunan "..." isimli davacı tarafından işletilen işyerine yönelik olarak içkili yer izni verilmesi talebinin reddine ilişkin … günlü, … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; işyerinin fotoğraflarının ve çevresinin krokisinin incelenmesinden; davacının işletmekte olduğu işyerinin ruhsatını içkili olarak değiştirmek için ilgili idareye 31/10/2013 tarihinde başvuru yaptığı ve işyerinin … Kız Lisesi'nin arka kapısına uzaklığının 8 metre olup, 100 metreden yakın olduğu, bu durumda davacıya ait işyerinin ruhsatının içkili olarak değiştirilmesi yönündeki başvurusunun; İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin "İçkili yer bölgesi olarak tespit edilemeyecek yerler" başlıklı 30. maddesindeki, resmi ve özel okul binalarına 100 metreden yakın olamaz hükmü uyarınca reddi işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :Davacı tarafından; yerinde araştırma yapılmadığı, söz konusu işletmeye en yakın okulun … İlköğreltim Okulu olup, okul ile işletme arasındaki en kısa mesafenin yüz metreden fazla olduğu, … Camisi ile işletmenin farklı sokaklarda olması sebebiyle herhangi bir fiili bağlantının bulunmadığı, işletmenin … Polis Karakoluna çok yakın mesafede olduğu, güvenliğin kolay sağlanabileceği, bu hususların açıklığa kavuşması için keşif icrasıyla mesafe ölçümlerinin yapılması gerektiği, eksik inceleme sonucu karar verildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Davalı idare tarafından; alkollü içki ruhsatı talep edilen işyerinin, dava dosyasındaki kroki ve fotoğraflardan da anlaşılacağı üzere … Kız Lisesinin arka kapısına 8 m. mesafede olduğu, dolayısıyla, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 30/d ve 32/6 maddesindeki yüz metrelik mesafe şartını taşımadığından dava konusu işlemin tesis edildiği, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi tarafından Danıştay Onuncu Dairesine ve Danıştay Onuncu Dairesi tarafından da Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, 06/12/2012 tarih ve 28489 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 1. maddesi gereği davanın Şanlıurfa Belediye Başkanlığı yerine Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanlığı husumetiyle görülmesine karar verilerek; Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Davacının işletmekte olduğu Şanlıurfa İli, … Mahallesi, … Sokak No:… adresinde bulunan "..." isimli işyerine yönelik olarak alkollü içki faaliyet konulu ruhsat verilmesi talebinin; işyerinin mahalle içerisinde bulunduğu, … Camiine yakın konumda olduğu, ayrıca … Ortaokuluna olan uzaklığının asgari mesafe tahdidini aştığından bahisle reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:
2559 Sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanununun 7. maddesinde; ''... umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin ruhsatı bağlı olduğu kolluk kuvvetinin görüşü alındıktan sonra belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeler; bu alanların dışında il özel idareleri tarafından verilir. Kolluk kuvveti görüşünü yedi gün içinde verir. Ruhsat talepleri bir ay içinde sonuçlandırılır. İzin alınmadan açılan umuma açık istirahat ve eğlence yerleri kapatılır. Bu iş yerlerinin faaliyet göstereceği alanları belirlemeye veya mevcut umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin bu amaç için ayrılan yerlerde toplanmasına, belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeler; bu alanlar dışında il özel idareleri yetkilidir. Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin bulunacağı alanların tespiti ve bu yerlerin ruhsatlandırılmasında uygulanacak usul ve esaslar İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir...'' hükmüne yer verilmiştir.
10/8/2005 günlü ve 25902 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin; dava konusu işlem tarihindeki haliyle; ''Tanımlar'' başlıklı 4. maddesinin (h) bendinde, içkili yer bölgesinin; ''Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediye meclisi, bu sınırlar dışında il genel meclisi tarafından valilik veya kaymakamlığın görüşü alınarak tespit edilen ve içerisinde şarap ve bira dahil her türlü alkollü içeceğin verilebileceği işyerlerinin açılabileceği bölgeyi'' ifade edeceği belirtilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin ''İçkili yer bölgesinin tespiti" başlıklı 29. maddesinde; "İçkili yer bölgesi, mülkî idare amirinin genel güvenlik ve asayiş durumu hakkındaki görüşü doğrultusunda belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediye meclisi, bu sınırlar dışında il genel meclisi tarafından tespit edilir. İçkili yer bölgesi haricinde içkili yer açılamaz." hükmü,
İçkili yer bölgesi olarak tespit edilemeyecek yerler" başlıklı 30. maddesinde, “İçkili yer bölgesi; a) Hükümet binaları, hapishane ve ıslah evleri; her türlü mabet, dini kurum ve kuruluşlar; sanat müesseseleri, maden ocakları, inşaat yerleri; patlayıcı, parlayıcı, yanıcı ve benzeri tehlikeli maddeler üretilen, satılan ve depolanan yerler ile gaz dolum tesisleri yakınında,
b) Konaklama yerleri hariç olmak üzere, otoyolları ve karayollarının her iki tarafında sınır çizgisine ikiyüz metreden yakın mesafe içinde,
c) Otogar ve otobüs terminallerinde,
d) Resmî ve özel okul binaları, ilk ve orta öğretim öğrencilerinin barındığı öğrenci yurtları ile anaokullarına yüz metreden yakın mesafe içinde tespit edilemez.
222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamına girmeyen eğitim-öğretim kurum ve tesisleri ile öğrenci yurtları ve (a) bendinde belirtilen yerler için mahallî şartlar dikkate alınarak belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediye meclisi, bu sınırlar dışında il genel meclisi tarafından belirli bir mesafe, tayin ve tespit edilir." hükmü,
"Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin açılması" başlıklı 32. maddesinde, "Umuma açık istirahat ve eğlence yeri açmak ve işletmek isteyen gerçek ve tüzel kişiler Örnek-1’de yer alan başvuru ve beyan formu ile yetkili idareye başvurur.
Umuma açık istirahat ve eğlence yerinin açılması ve faaliyette bulunmasına belediye sınırları ve mücavir alan sınırları içinde belediye, bu alanlar dışında il özel idaresi tarafından izin verilir.
İl özel idaresi ve belediyeler, umuma açık istirahat ve eğlence yeri ruhsatını vermeden önce kolluk kuvvetinin görüşünü alır.
Yetkili kolluk kuvveti, açılacak yerin genel güvenlik ve asayişin korunması açısından kolaylıkla kontrol edilebilecek bir yerde ve konumda olup olmadığını dikkate alarak, işyeri hakkındaki görüşünü mülki idare amiri vasıtasıyla yedi gün içinde bildirir.
Umuma açık istirahat ve eğlence yeri açılması hususundaki başvurular yetkili idareler tarafından bir ay içinde sonuçlandırılır.
Meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik oyun merkezleri gibi umuma açık yerler ile açık alkollü içki satılan yerlerin, resmî ve özel okul binalarından ve ilk ve orta öğretim öğrencilerinin barındığı öğrenci yurtları ile anaokullarından, kapıdan kapıya en az yüz metre uzaklıkta bulunması zorunludur. Özel eğitime muhtaç bireylerin devam ettikleri öğretim kurumları ile okullar dışındaki diğer özel öğretim kurumları için bu zorunluluk aranmaz. Ancak söz konusu özel öğretim kurumlarıyla yukarıda belirtilen türdeki işyerleri aynı binada bulunamaz." hükmü,
"Mesafe Ölçümü" başlıklı 34. maddesinde, "Meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik oyun merkezleri gibi umuma açık yerler ile açık alkollü içki satılan yerlerin açılmasına izin verilirken mesafe ölçümünde, bina ve tesislerin varsa bahçe kapıları, yoksa bina kapıları; kapıların birden fazla olması durumunda en yakını esas alınır. Yüz metre uzaklığın ölçümünde, mevcut cadde ve sokaklar üzerinden yaya yolu kullanılarak, yaya kurallarına göre gidilebilecek en kısa mesafe dikkate alınır.
Bu tür yerlerin açılmasına izin verilirken, o yerin en az yüz metre civarında okul bulunup bulunmadığının yanı sıra bu işyerlerinin özel eğitime muhtaç bireylerin devam ettikleri öğretim kurumları ve okullar dışındaki diğer özel öğretim kurumları ile aynı binada olup olmadığı ve içkili yer bölgesinde bulunup bulunmadığı yetkili idarelerce tespit edilir." hükümleri yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, Türkü Konağı unvanlı işyerinde alkollü içki satışı yapmak için içkili yerler kapsamına alınmasını isteyen davacının başvurusu üzerine davalı idare tarafından, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 30. ve 32. maddeleri uyarınca "...Camisine olan yakınlığı ile ... Ortaokuluna olan gerekli mesafe şartlarını sağlayamaması nedeniyle uygun yer ve konumda olmadığı bildirilmiştir.
İdare Mahkemesince; dosyaya sunulan basit kroki ve fotoğrafların yeterli görülerek hükme esas alındığı ve karar verildiği görülmüştür.
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğe göre, "içkili yer bölgesi"ni tesbit etmeye mülkî idare amirinin genel güvenlik ve asayiş durumu hakkındaki görüşü doğrultusunda belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediye meclisinin yetkili olduğu, bu Yönetmeliğin 30. maddesinde belirtilen engel durumları taşımayan yerler için mahalli şartlar dikkate alınarak belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediye meclisi tarafından belirli bir mesafenin tayin ve tespit edileceği, içkili yerler bölgesinde kalan bir yer ise, Yönetmeliğin 32. maddesi gereğince, önce kolluk kuvvetinin görüşü alınarak, aynı Yönetmeliğin 34. maddesi kapsamında, mesafe ölçümünde, bina ve tesislerin varsa bahçe kapıları, yoksa bina kapıları; kapıların birden fazla olması durumunda en yakının esas alınması, yüz metre uzaklığın ölçümünde de, mevcut cadde ve sokaklar üzerinden yaya yolu kullanılarak, yaya kurallarına göre gidilebilecek en kısa mesafenin dikkate alınmak suretiyle yapılacak mesafe ölçümünün yetkili idare tarafından yönetmelikteki mesafe kuralına uygun olup olmadığının tespitinin sağlanarak karar verilmesi gerekmekte olup, tarafların, mesafeye ilişkin itirazları dikkate alınarak, gerektiğinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmak suretiyle uyuşmazlığın çözümlenmesi gerekirken, eksik inceleme ile verilen davanın reddi yolundaki mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. ... İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı Kanun maddesinin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.