MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... Suni ve Tabii Mermer San.ve Tic. A.Ş. vekili Avukat ... tarafından, davalılar ... ve diğerleri aleyhine asıl dava için 29/04/2011, birleşen dava için 21/10/2011 günlerinde verilen dilekçeler ile tazminat istenmesi üzerine yapılan yargılama sonunda; Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen 26/11/2014 günlü kararın Yargıtay"ca duruşmalı olarak incelenmesi davalılar ... ve ... İnşaat Turizm Petrol Ürünleri Nakliyat ve Emlak Sanayi Ltd. Şti. vekili, duruşmasız olarak incelenmesi de diğer davalı ... ile davacı vekilleri tarafından süresi içinde istenilmekle, daha önceden belirlenen 23/05/2017 duruşma günü için yapılan tebligat üzerine duruşmalı temyiz eden davalılar adlarına gelen olmadı. Karşı taraftan davacı şirket vekili Avukat ... geldi. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve hazır bulunanın sözlü açıklaması dinlendikten sonra tarafa duruşmanın bittiği bildirildi. Dosyanın görüşülmesine geçildi. Tetkik hâkimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kâğıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre tarafların asıl dava ve birleşen davaya yönelik aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
2-Davacının asıl davaya yönelik diğer temyiz itirazlarına gelince;
Dava, haksız ihtiyati hacizden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; karar, davacı vekili, davalılar ... ve ... İnşaat Turizm Petrol Ürünleri Nakliyat ve Emlak Sanayi Limited Şirket vekili ile Adalet Bakanlığı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, mermer kesme ve işleme fabrikasının olduğunu, mermer kesme işlerini iki adet ST 1700 Este Blok mermer kesme makinesi ile yapmakta olduğunu, davalılar tarafından ... İcra Müdürlüğünün 2009/272 talimat sayılı dosyası üzerinden haczedilmezlik iddiasına rağmen bu makinelerin haczedilip muhafaza altına alındığını ve davalı ..."a yediemin olarak teslim edildiğini, İcra Hukuk Mahkemesinde açılan dava sonucunda haciz işleminin iptaline karar verildiğini ve hükmün kesinleştiğini ancak bu süreçte makinelerini kullanamadığı gibi çalışır halde teslim de edilmediğini iddia ederek, asıl davada iki adet mermer kesme makinesinin satın alınması ve montajının yapılıp faaliyete geçirebilmesi için gereken bedelin, birleşen davada ise haksız olarak haczedilen ve iade edilmeyen makineler nedeniyle işletmenin çalışamamasından dolayı uğradığı zararın davalılardan tazmini isteminde bulunmuştur.
Davalılar, açılan dava ile ilgileri olmadığını davanın husumet ve esastan da reddi gerektiğini savunmuşlardır.
Mahkemece, alınan bilirkişi raporları ile davacının yapılan haciz işlemi nedeniyle zarara uğradığının sabit olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden; ... 3. İcra Müdürlüğünün 2009/3396 esas sayılı dosyasında alacaklı davalı şirket tarafından borçlu davacıya karşı asıl ve fer"ileriyle toplam 19.670,80 TL alacak yönünden takip başlatıldığı ve davacının iş yerinde ... İcra Müdürlüğünün 2009/272 talimat sayılı dosyası üzerinden yapılan haciz ve muhafaza işlemleri ile davacıya ait iki adet mermer kesme makinesinin haciz ve muhafazasının yapıldığı anlaşılmaktadır. Makine mühendisi bilirkişilerden oluşan bilirkişi kurulu 03/12/2012 tarihli raporunda dava konusu ST 1700 Este mermer blok kesme makinesinin ikinci el piyasa rayiç fiyatını 37.500,00 TL/adet, montaj bedelini de 5.000,00TL/adet olarak olarak belirlemiştir. Yani bir adet makinenin bedeli 37.500,00 TL, montajı da 5.000,00 TL olup mahkemece, rapordaki bu ayrıntı gözetilmeden iki makinenin bedeli ve montajı için sadece bir makina için belirlenen miktar olan toplam 42.500,00 TL tazminata hükmedilmesi doğru olmadığından kararın bozulması gerekmiştir.
3-Davalı ... Bakanlığının asıl davaya yönelik diğer temyiz itirazlarına gelince;
a)Dosya kapsamından haciz ve muhafaza altına alınan makinelerin zarar gördüğü ve kullanılamaz hale geldiği anlaşılmakta ise de makineler davacıya teslim edilmiştir, sadece biri yönünden davacının kendisine ait olmadığına dair itirazı mevcut olup, yerel mahkemece bu konunun da açığa kavuşturulması gerekmektedir.
Haksız fiilden kaynaklanan tazminat davalarında kural olarak gerçek zarar ilkesi geçerli olup, Borçlar Kanunu uyarınca zararın kanıtlanması davacı tarafa, hükmedilecek tazminatın kapsam ve miktarının belirlenmesi ise hakime aittir.
Şu halde; belirlenecek bedelden makinelerin hurda değeri de düşülerek davacının gerçek zararının belirlenmesi gerekirken, bu durumun gözardı edilmesi de doğru olmamış ve kararın bozulması gerekmiştir.
b)492 sayılı Harçlar Kanunu 11. maddesi gereği genel olarak yargı harçlarını davayı açan veya harca mevzu olan işlemin yapılmasını istiyen kişiler ödemekle mükellef ise de aynı kanun 13/j maddesi gereği Genel Bütçeye dahil idarelerin bu Kanun"un 1 ve 3 sayılı tarifelerine giren bütün işlemlerinin harçtan muaf olduğu düzenlenmiştir. Buna rağmen hükümde yargılama giderleri taraflar arasında kabul ve ret oranına göre paylaştırılırken davalı idare harçtan sorumlu kabul edilmiş olup, usul ve yasaya aykırı bu durum kararın bozulmasını gerektirmiştir.
4-Davalı ..."un asıl davaya yönelik temyiz itirazlarına gelince;
Mahkemece, bu davalı hakkında açılan dava husumet yokluğundan reddedildiğine göre, davalı yararına karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi kapsamında vekalet ücreti takdir edilmesi gerekirken bu durum gözardı edilerek avukatlık ücreti hesaplanmaması doğru olmamış ve bu durum kararın bozulmasını gerektirmiştir.
5-Davacının birleşen davaya yönelik diğer temyiz itirazlarına gelince;
Dava, haksız fiilden kaynaklanan tazminat istemine ilişkin olup davacının haksız fiil tarihinden itibaren faizi ile zararının tazmini isteminde bulunmaya hakkı vardır. Davacı da 19/10/2011 tarihli dava dilekçesinde açıkça, haksız haciz nedeniyle oluşan zararının, zararın doğduğu andan itibaren faizi ile birlikte davalılardan tazmini isteminde bulunmuştur. Buna rağmen, mahkemece davacı yararına faize hükmedilmemesi usul ve yasaya uygun olmamış, bu durum da kararın bozulmasını gerektirmiştir.
6-Davalı ... ve davalı ... İnşaat Turizm Petrol Ürünleri Nakliyat ve Emlak Sanayi Limited Şirketi"nin birleşen davaya yönelik diğer temyiz itirazlarına gelince;
a)Dosya içindeki bilgi ve belgelerden; haksız haciz öncesi ve malların hacizli olduğu döneme dair davacı şirketin vergi beyannamelerinin tamamının dosya içine alınmadığı
anlaşılmaktadır. Öncelikle davacıya ait muhafazadan önceki üç yıl ve muhafaza sürecindeki vergi beyannamelerinin tamamının dosya içine alınması gerekmektedir. Ayrıca 14/01/2013 havale tarihli kök ve 25/03/2014 havale tarihli ek bilirkişi raporu ile tüm dosya kapsamından muhafaza süresince de davacı şirketin faaliyetine devam ettiği anlaşılmaktadır. Davacı zararının kapsamı belirlenirken yıllara göre mevcut veriler yerine davacıya ait dört adet mermer ocağı olduğu, kendi ham maddesini kendisinin temin ettiği şeklindeki varsayımsal bir gerekçeyle stokların esas alınması da doğru olmamıştır.
Öte yandan, davacı bir ticari işletme olup ne kadar sürede yeni makine edinebileceği hayatın olağan akışı ve yılın her günü kazanç elde edemeyeceği de dikkate alınarak makul süre belirlenmelidir. ... İcra Hukuk Mahkemesinin 2009/58-2009/130 sayılı kararına istinaden 20/10/2010 tarihinde davacının muhafaza altına alınan makinelerin iadesi için İcra müdürlüğüne yaptığı başvuru ve iade edilen makinelerden birinin kendisine ait olmadığı, diğerinin de eksik parçalarla iade edildiğine dair iddiası da gözetilerek makinelerin muhafaza altına alındığı tarihle iade edildiği tarihin net bir şekilde tespiti ile fiilen kullanılamadığı dönem için yukarıda açıklanan şekilde inceleme, araştırma ve gereken tazminat indirimleri de yapılarak davacı zararı kapsamının makul süre için belirlenmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma ile ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış ve kararın bozulması gerekmiştir.
b)Yukarıda 3/b sayılı bentte açıklandığı gibi davalı ... yargı harcından muaf olduğu halde birleşen dava yönünden de hüküm kısmında, yargılama giderleri taraflar arasında kabul ve ret oranına göre paylaştırılırken davalı idarenin harçtan sorumlu kabul edilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bu durum kararın bozulmasını gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın asıl dava yönünden yukarıda (2) no"lu bentte açıklanan nedenlerle davacı yararına, (3/a ve b) no"lu bentlerde gösterilen nedenlerle davalı ... yararına, (4) no"lu bentte gösterilen nedenle davalı ... yararına, birleşen dava yönünden (5) no"lu bentte gösterilen nedenle davacı yararına, (6/a) no"lu bentte gösterilne nedenlerle davalılar Adalet Bakanlığı ve davalı ... İnşaat Turizm Petrol Ürünleri Nakliyat ve Emlak Sanayi Limited Şirketi yararına, (6/b) no"lu bentte gösterilen nedenlerle davalı ... yararına BOZULMASINA, tarafların asıl dava ve birleşen davaya yönelik diğer temyiz itirazlarının ilk bentte gösterilen nedenlerle reddine ve davacı yararına takdir olunan 1.480,00 TL duruşma avukatlık ücretinin davalılar ... ve ... İnşaat Turizm Petrol Ürünleri Nakliyat ve Emlak Sanayi Ltd. Şti."ye yükletilmesine, davacıdan peşin alınan ve Adalet Bakanlığından gayri davalılardan peşin alınan harçların istekleri halinde geri verilmesine 23/05/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.