MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 15. HUKUK DAİRESİ


Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen asıl dava kira bedeli ve hor kullanma tazminatı talebine ilişkin itirazın iptali, karşı dava depozito bedelinin iadesine ilişkin alacak davasında asıl davanın kabulüne, karşı davanın reddine dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davalılar vekili tarafından istinaf başvurusunun kabulü ile asıl davanın davalı ... yönünden reddine, davalı .....LTD ŞTİ yönünden asıl davanın kabulüne, karşı davasının reddine yönelik olarak verilen kararın süresi içerisinde davalı ......LTD.ŞTİ vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, davalı şirket ile 01/11/2014 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli kira sözleşmesi imzalandığını, diğer davalı ..."ın kefil olduğunu, davalı kiracının kira süresi dolmadan ihtarname göndererek taşınmazı 01/11/2015 tarihinde boşaltacağını bildirdiğini belirtilen tarihte taşınmazın tahliye edilmediğini, 2015 yılı Kasım ayı kirasının ödenmediğini, iş yeri tahliye edilmişse de anahtarın teslim edilmediğini, zamanında tahliyenin gerçekleşmemesi nedeniyle taşınmazın yeniden kiraya verilemediğini, taşınmazın hor kullanıldığını, uygun şekilde teslim edilmediğini, bu konuda yapılan delil tespitinde zararın 35.867,00 TL olarak belirlendiğini, ödenmeyen kira ve hasar bedellerinin ödenmesi için gönderilen ihtardan sonuç alınamaması üzerine ... 27. İcra Müdürlüğü"nün 2016/757 esas sayılı dosyası ile davalılar hakkında icra takibi başlatıldığını belirterek, davalıların ... 27. İcra Müdürlüğü"nün 2016/757 esas sayılı dosyasında yapmış oldukları haksız itirazlarının iptaline, takibin devamına ve icra tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar, kira sözleşmesi sona ermeden 21.09.2015 tarihli ihtarnameyle taşınmazın 01.11.2015 tarihinde boşaltılacağını bildirdiklerini, taşınmazın belirtilen tarihte boşaltıldığını, ancak davacı tarafından anahtarın teslim alınmadığını, taşınmazın daha önceki kiracıdan ne şekilde teslim alındı ise o şekilde teslim edildiğini, davacı tarafından yapılan tespitin kabul edilmediğini, bu nedenle zarardan sorumlu olmadığını, kefilin ayrıca sorumluluğundan söz edilemeyeceğini ileri sürerek davanın reddini dilemişlerdir.
Davalılar süresi içinde açtıkları karşı davalarında ise; kira sözleşmesi uyarınca davacı kiraya verene 5.000 USD depozito bedeli verildiğini, iade edilmediğini, dava tarihi itibari ile depozito bedelinin 14.437 TL olduğunu, taşınmaza eski kiracı tarafından bir takım masraflar yapıldığını, yapılan masraflar için önceki kiracıya 150.000,00 TL ödeme yapıldığını, iyileştirmelerin taşınmaza çokça değer kazandırdığını ileri sürerek, iyileştirmeler için şimdilik 1.000,00 TL ve depozito bedeli olan 14.437 TL"nin davacı - karşı davalıdan tahsilini talep etmiştir.
İlk derece mahkemesince, teslim hususunun davalı kiracı tarafından ispatlanamadığı, davacının taşınmazda delil tespiti yaptırması nedeni ile delil tespit tarihi olan 08.12.2015 tarihinin teslim tarihi olarak kabul edildiği, hor kullanma iddiasına yönelik alınan rapor doğrultusunda taşınmazdaki hasarın 35.867,00 TL olduğu, tamiratın 22 günlük sürede gerçekleşeceği, davalı kiracının Kasım ayı kira bedelini ödemediği, karşı dava bakımından ise; kiralananın hasarsız teslim şartı gerçekleşmediği ve ayrıca davalı tarafın takas talebi de bulunmadığı gerekçesiyle depozito bedelinin istenemeyeceği, yine sözleşmede yer alan tezyinat masraflarının kiracıya ait olacağına dair 12.madde gereğince kiracının iyileştirme bedelini talep edemeyeceği gerekçesiyle; asıl davanın kabulüne, ... 27.İcra Müdürlüğünün 2016/757 sayılı dosyasında 21.000,00 TL kira alacağı, 21.000,00 TL makul süre, hasar gider süresi bedeli, 35.867,00 TL hasar bedeli, 315,00 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 78,182,00 TL ye yönelik itirazın iptaline, karşı davanın reddine karar verilmiş, karar davalılar tarafından istinaf edilmiştir.
Bölge adliye mahkemesince; ilk derece mahkemesinin asıl davadaki hor kullanma bedeli, tamirat süresi ve kira bedeline ilişkin değerlendirmesinde bir usulsüzlük bulunmadığı, ancak kefil olan davalı ... yönünden kefalet sözleşmesinin TBK"nın 583.maddesindeki şartları ihtiva etmediğinden geçersiz olduğu, bu nedenle davalı ... yönünden asıl davanın reddinin gerektiği; karşı davadaki depozito bedelinin sözleşmenin 9.maddesindeki kiralananın hasarsız teslim şartının gerçekleşmediğini, ayrıca davalı kiracının kira borcunun bulunduğu, bunun yanında davalı kiracının takas talebinin de bulunmadığı gerekçesiyle reddinin doğru olduğunu, bundan ayrı olarak kiracının önceki kiracıdan devraldığı tezyinat masraflarını istemeyeceğinden karşı davanın reddinde yanlışlık olmadığı belirtilerek ilk derece mahkemesinin kaldırılmasına, davalı kefil ... aleyhine açılan davanın reddine, davalı kiracı şirket aleyhine açılan asıl davanın kabulü ile davalı şirketin ... 27. İcra Müdürlüğünün 2016/757 sayılı dosyasında 21.000,00 TL kira alacağı, 21.000,00 TL makul süre-hasar giderim süresi bedeli, 35.867,00 TL hasar bedeli, 315,00 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 78,182,00 TL ye yönelik itirazın iptaline, karşı davanın reddine karar verilmiş, hüküm davalı şirket tarafından temyiz edilmiştir.
1-) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalı .....LTD.ŞTİ"nin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-) Davalının depozito bedeli iadesine yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Taraflar arasında imzalanan 01.11.2014 başlangıç tarihli ve 1 yıl süreli kira sözleşmesinin varlığı hususunda, uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmesinin 9.maddesinde "Kiracı taşınmaz sahibine teminat olarak 5.000 Amerikan Doları vermiştir. Tahliye halinde taşınmazın elektrik, su, doğalgaz, çevre temizlik vergisi, yönetim giderleri sıfırlanıp taşınmazın hasarsız olarak boş teslime takiben taşınmaz sahibi tarafından kiracıya iade edilecektir." hükmünün bulunduğu, taraflar arasında imzalanan sözleşme ile davalı kiracı tarafından 5.000 USD depozito bedeli verildiği ve taşınmazın davacı kiraya verene 08.12.2015 tarihinde teslim edildiği anlaşılmaktadır.
6098 Sayılı T.B.K"nın 316. maddesi hükmü uyarınca kiracı kiralananı tam bir özenle kullanmak ve aynı kanunun 334.maddesi gereğince sözleşme sonunda aldığı hali ile kiraya verene teslim etmekle yükümlüdür. Ancak kiracı sözleşmeye uygun olağan kullanma dolayısıyla oluşan eskime ve bozulmalardan sorumlu olmayıp münhasıran kötü kullanım nedeniyle oluşan zarar ve hasardan sorumludur. Davalının kiralananı kullandığı süre ve kullanma amacı gözetildiğinde olağan kullanımdan kaynaklanan yıpranma ve eskimelerin olacağı kuşkusuzdur. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun kiralananın gözden geçirilmesi ve kiracıya bildirme başlıklı 335. maddesinde; "Kiraya veren, geri verme sırasında kiralananın durumunu gözden geçirmek ve kiracının sorumlu olduğu eksiklikleri ve ayıpları ona hemen yazılı olarak bildirmek zorundadır. Bu bildirim yapılmazsa, kiracı her türlü sorumluluktan kurtulur. Ancak, teslim alma sırasında olağan incelemeyle belirlenemeyecek olan eksikliklerin ve ayıpların varlığı hâlinde, kiracının sorumluluğu devam eder. Kiraya veren, bu tür eksiklikleri ve ayıpları belirlediğinde, kiracıya hemen yazılı olarak bildirmek zorundadır." şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Somut olayda, davacı kiraya veren asıl davasında hor kullanma bedelini ve kira bedellerinin iadesini talep etmiş, mahkemece taşınmazın hor kullanıldığı yapılan keşif ile belirlenmiş, asıl davada davacı kiraya verenin hor kullanma bedeli ile ödenmeyen kira bedellerinin davalı kiracıdan tahsiline yönelik icra takibine yapılan itirazın iptaline karar verilmiş olup, davacı kiraya verenin karara bağlanan alacak dışında başkaca bir alacak iddiası bulunmamaktadır. Her ne kadar bölge adliye mahkemesince, karşı davacının takas talebinde bulunmadığı belirtilmiş ve bu gerekçelerle depozito bedelinin iadesi talebi reddedilmiş ise de, karşı davacı (kiracı) davasında; depozito bedelinin iadesini talep etmektedir. Bu durum karşısında mahkemece, kiracının süresi içinde açtığı karşı davasındaki depozito bedelinin iadesi talebinin resen takas talebi olarak değerlendirilmek suretiyle ve gerekli mahsuplaşma sağlandıktan sonra sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, karşı davacının takas talebi olmadığından bahisle davasının reddine dair verilen karar usul ve yasaya aykırı olup bozulmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalı tarafın sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK"nun 371. maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının davalı taraf yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 13.11.2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.