5. Hukuk Dairesi 2019/11700 E. , 2020/1095 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin ve ecrimisil tazminatının tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi, taraf vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R –
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin ve ecrimisil tazminatının tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme ve işlem yapılarak hüküm kurulmuş; karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulmuşsa da, bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Şöyle ki;
1)Kamulaştırmasız el atma davalarına Kamulaştırma Kanununun değer biçmeye ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır. Kamulaştırma Kanununun 11/1-g maddesi uyarınca, arsalara değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan satışlara göre bedel biçilmesi gerekir. Bu itibarla, emsal satışların değerlendirme tarihlerindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle dava konusu taşınmaza değer biçilmesi gerekir.
Bozma öncesi bilirkişi raporunda emsalin çıplak m² değeri 40,43 TL kabul edildikten sonra yerinde olmayan soyut gerekçelerle dava konusu taşınmazın 16 kat daha değerli olduğu kabul edilerek 646,88 TL/m² birim bedelinin belirlendiği, bu nedenle de mahkemece hükme esas alınmayarak bozma sonrası yeniden yapılan bilirkişi incelemesi sonucu alınan bilirkişi raporunda da 663,20 TL/m² değer belirlenmesine rağmen 266 ada 1 parsel sayılı taşınmazla ilgili ... Valiliği İl Özel İdaresine karşı açılan kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davasında Nisan 2010 değerlendirme tarihi itibariyle m² birim bedeline 45 TL değer biçildiği, parsel sorgulama uygulamasından edinilen bilgilere göre de merkeze daha uzak konumda olan eldeki dava konusu taşınmaza Eylül 2011 değerlendirme tarihi itibariyle yeniden oluşturulacak bilirkişi heyeti ile keşif yapılıp rapor alınmadan, davacıların paydaş olmaması nedeniyle kuvvetli delil de sayılamayacak ... Valiliği İl Özel İdaresinin davalı olduğu 2012/183E sayılı dava dosyasında belirlenen 45,00 TL/m² değeri re"sen değerlendirmeye alınıp buna göre hüküm kurulması mümkün değildir.
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re"sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibariyle, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibariyle imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların re"sen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
2)Ecrimisil bedeli tayin edilebilmesi için davalının taşınmazı haksız olarak kullanması gerekli ve yeterlidir. Bu itibarla, arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza ecrimisil belirlenirken taşınmazın bulunduğu bölgedeki diğer arsaların dava tarihinden geriye doğru ecrimisil istenen süre içinde kiraya verilip verilmedikleri, veriliyorsa nasıl ve ne şekilde kiralandıklarının taraflardan deliller sorulmak suretiyle tespit edilmesi, taraflara emsal kira sözleşmeleri ibraz etmesi için süre verilmesi, emsal kira sözleşmelerinin ibrazı halinde buna göre ecrimisil bedelinin tesbiti, ibraz edilmemesi halinde de en azından gelir metoduna göre bulunacak ecrimisil bedeline hükmedilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
Doğru görülmemiştir.
Taraf vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, 22/01/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.