Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı, hizmet tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanun"un 79/10. maddesidir. Anılan Kanun"un 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Dava tarihinden sonra 02.03.2012 tarihinde vefat eden ..., davalı muhtarlık nezdinde, köy bekçisi olarak 1988-2008 yılları arasında, kesintisiz çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiş; Mahkemece, köy defteri ve tanık beyanları dikkate alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemece verilen ilk karar, davalı Kurum vekilinin temyizi üzerine Dairemiz 23.12.2013 tarih 2013/10994 E., 2013/25273 K. sayılı kararıyla "Kamu kuruluşlarındaki çalışanlar ile çalışmaların kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıldır. Bu bakımdan öncelikle, murisin, kayıtlarda görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu yeterince araştırılmalı; bu çalışmalara ilişkin kurum tespitleri (müfettiş veya yoklama memuru raporları, mahalli denetim tutanakları, yoklama fişleri v.s) sorularak celbedilmeli, varsa işçilik alacaklarına ilişkin dava dosyası celbedilmeli ve işçilik hakları davasında dinlenilen tanık anlatımları ile işbu davada bilgi ve görgülerine başvurulan tanık beyanları karşılaştırılarak varsa çelişkiler giderilmeli, davalı işverenin kamu kurumu olduğu ve kamu kuruluşlarındaki çalışanların kayıtlara geçirilmesinin ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılmasının asıl olduğu da göz önünde tutularak, çalışmanın geçtiği iddia edilen döneme ilişkin tüm ücret tediye bordroları, konuya ilişkin tüm belgeler ile köy karar defterinin tamamı denetime elverişli şekilde eksiksiz olarak getirtilmeli, murisin kaymakamlıktan silah alıp almadığı, sorulmalı,köy muhtarlığı ve azalığı yapan kişiler ile res"en tespit edilecek tanıkların bilgi ve görgülerine başvurulmalı, davacının gösterdiği tanıklar ile yetinilmeyerek, res"en araştırma ilkesi gereği, çalışmanın varlığı,sürekliliği ve süresi yöntemince araştırılmalı ve toplanan tüm kanıtlar yeniden değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir." şeklinde bozulmuştur.
Bozma sonrası yarıglamada bozma ilamına uyulmasına karar verilmiş ancak bozma ilamı gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir.
Bozma sonrasında yapılan yargılamada, ilamda belirtilen belgelerin celbi sağlanmışsa da çalışmanın sürekliliği ve süresi hususunda yeterince araştırma yapılmadığı anlaşılmaktadır. Dosya kapsamında, 1998, 1999 ve 2004 tarihli köy karar defterleri, uyuşmazlık konusu dönemde muhtar ve azalık yapan kişilerin beyanları ile bozma sonrası dinlenen ve 2002-2013 yılları arasında öğretmenlik yaptığı anlaşılan ..."nin beyanları karşısında davacılar murisi ..."ın çalışması sabitse de çalışmanın süresi ve sürekliliği açıklığa kavuşturulmamıştır. Mahkemece, davacının tarlası olup olmadığı araştırılmak ve uyuşmazlık konusu dönemdeki muhtar ve azalar dinlenmek suretiyle davacılar murisine iş verilmediği boş zamanlarda ne yaptığı, tarlası varsa mesai saatleri içerisinde ekip biçmeyle uğraşıp uğraşmadığı, hayvancılıkla iştigal edip etmediği sorulmak ve belirlenmek suretiyle davacının, davalı işveren yanındaki çalışmalarının niteliği, süresi, çalışmanın kısmi olup olmadığı; çalışmasının kısmi süreli çalışma olduğunun anlaşılması halinde; gerektiğinde uzman bilirkişi görüşü de alınmak suretiyle, hükme konu dönem içinde bir günde kaç saat çalışmış olabileceği, giderek haftalık ve aylık çalışma süreleri belirlenmeli ve yedibuçuk saat çalışma bir günlük çalışma hesabı ile kaç iş gününe karşılık olduğu hususu saptanarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddî ve hukukî olgular gözetilmeksizin eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 12.02.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.