MAHKEMESİ : ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 15. HUKUK DAİRESİ


Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen tazminat davasının reddine dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davacının istinaf başvurusunun reddine yönelik olarak verilen karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, davalı ile aralarında 15/06/2013 tarihli 10 yıl süreli Kayseri ili ... ilçesi 247 ada 1 parsel numaralı 4000m2lik alana amatör paintbal spor tesisi kurulmasına ilişkin kira sözleşmesi bulunduğunu, taşınmazın mülkiyetinin davalı Belediye Başkanlığına ait olup diğer davalı ... Milli Eğitim Müdürlüğü"ne tahsisli olduğunu, sözleşmenin 3. maddesinde " kiraya veren kira süresince kiralanan alanın kullanımına engel olamaz, kiracının işini aksattığı takdirde bu yüzden meydana gelen zararın tamamını ödemeyi kabul ve taahhüt eder. " hususunun kararlaştırıldığını, 05/09/2013 tarihli ... Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliği ile aralarında imzalanan protokol ile sentetik yüzeyli çim futbol sahası, tenis kortu ve idare binasının işletmeciliği, bakım onarım ve tadilat işlerinin üstlenildiğini, buna göre de asıl amacının bölgeye ve bölge insanına yarar sağlamak olduğunu, sözleşme ve protokol imza tarihi sonrasında 06/09/2013 tarihinde eğlence spor tesisini faaliyete geçirmek için yapılan ruhsat başvurusunun nedensiz yere onaylanmadığını, ancak bu sırada paintbal sahası için yatırımların tamamlandığını, 22/04/2014 tarihli ihtarname ile davalı belediye tarafından kira sözleşmesinin sona erdiği, bahse konu halı sahanın belediyeye devredildiği gerekçesi ile tahliye edilmesi hususunun bildirildiğini, halı sahanın mülkiyetinin Kaymakamlık"tan Belediyeye intikal etmesinin akdi sona erdirmeyeceği yönündeki itirazı dikkate alınmayarak spor tesisinin Belediye tarafından kapatıldığını, spor aletlerinin kredi borcunu ödeyebilmek için düşük bedelle satılmak zorunda kaldığını, çim futbol sahası, tenis kortu ve idare binasının harabe halde teslim alınarak her türlü tadilatının tamamlandığını belirterek fazlaya ilişkin talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla işletmenin tadilatı nedeniyle yapılan harcamalardan şimdilik 10.000TL maddi tazminat ile paintbal spor tesisine uygun ve gerekli olan tüm makine ve teçhizatın sıfır olarak satın alınıp ruhsat verilmemesi nedeniyle işletmeyi kapatmasından dolayı kullanılamaz hale gelen tüm makine ve teçhizatın bugünkü tespit edilecek değeri ile spor tesisinin işletilememesi nedeniyle 1000TL yoksun kalınan karı; öte yandan yaşadığı ruhsal çöküntü nedeniyle de şimdilik 10.000TL manevi tazminatın mevduata uygulanan en yüksek banka faizi ile birlikte tarafına ödenmesine karar verilmesini talep etmiş, 08/03/2017 tarihli duruşma sırasında kiralananı tahliye etmesi nedeniyle meydana gelen zararının karşılanmasını istediğini bildirmiştir.
Davalı ... Milli Eğitim Müdürlüğü cevap dilekçesinde, dava konusu kiralananın davacıya teslim edildiğini, iş yerinin açılması ve ya işletilmesi hususunda herhangi bir taahhütleri bulunmadığını, kira sözleşmesinin feshine ilişkin bir işlem yapılmadığını bildirerek davanın reddini dilemiş; diğer davalı ... Belediye Başkanlığı tarafından sunulan cevap dilekçesinde, zamanaşımı ve husumet itirazında bulunularak davanın reddini dilemiştir.
İlk derece mahkemesince; Belediyenin zapt eylemine karşı sözleşmenin tarafı olan diğer davalının haberdar edilmediği, davacının kiralananı terk etmesinden dolayı davalı ... İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü yönünden davanın reddine, davalı ... Belediyesi yönünden sözleşmenin tarafı olmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
İlk derece mahkemesinin kararına karşı, davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince; TBK’da kirayaveren ya da malikin kanunda belirtilen sebeplere dayanmaksızın sözleşme süresi bitmeden fesih ve tahliye hakkı bulunmamaktadır. Davacı fesih ihbarı karşısında durumu kiraya verene bildirmeksizin kendiliğinden kiralananı tahliye etmiştir. Bu durumda mahkemece verilen karar usul ve yasaya uygun bulunduğundan davacı vekilinin istinaf isteminin reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacının aşağıdaki bent dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davacının, faydalı masraf alacağı talebine yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Davacı kiracı, kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu giderlerden alınıp götürülmesi mümkün olmayan ve davalı kiraya veren tarafından benimsenenlerin yapıldıkları tarihler itibariyle bedellerini vekaletsiz iş görme hükümlerine göre isteyebilir. (TBK"un 530, BK.nun 414.md.)
Yargıtayın yerleşik uygulamaları, sözleşmede aksi kararlaştırılmadığı sürece, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle belirlenecek değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle elde edilecek değeri isteme hakkı olduğu yönündedir. Kural olarak bu gibi zorunlu ve faydalı masrafların kira sözleşmesinin
başlangıcında yapılmış olduğu kabul edilmektedir. Bu nedenle kiracı kiralananda kalan ve kiraya veren tarafından benimsenen imalat için sebepsiz zenginleşilen oranında ve yapıldıkları tarih itibarıyla rayiç bedeller üzerinden bedelin tazminini talep edebilir. Kiraya verenin sorumluluğu zorunlu ve faydalı imalatların imal tarihindeki değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle bulunacak değer kadardır.
Taraflar arasında düzenlenen 05/08/2013 başlangıç tarihli 10 yıl süreli kira sözleşmesinin varlığı konusunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Dosya arasında bulunan tapu kaydından dava konusu taşınmazın mülkiyetinin davalı ... Belediyesine ait olduğu, davacı iddiasından ise diğer davalı ... Milli Eğitim Müdürlüğü"ne tahsisli olduğu anlaşılmaktadır. Davacı tarafından davanın devamı sırasında 08/03/2017 tarihli duruşmada dava konusu taşınmazın tahliye edildiği bildirilmiş, davalılar tarafından ise bu beyana karşı çıkılmamıştır. Kira sözleşmesinin süresi sona ermeden kiralananı, dosya kapsamı itibariyle kabul edildiği üzere haksız nedenle de olsa, tahliye eden davacı, faydalı ve zaruri masrafların bedellerini isteyebilir. Buna göre, dava şartı noksanlığı hüküm anında giderilmiş olmakla, kiralanana yapıldığı iddia ve ispat edilen faydalı ve zorunlu masrafların, talep edilmesine herhangi bir engel bulunmamaktadır. Bu nedenle; yukarıda belirtilen ilkeler gereğince araştırma yapılarak sözleşme hükümleri ve diğer davalı Belediye Başkanlığı"nın da sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre sorumlu olduğu hususu da gözetilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle, 6100 sayılı HMK"nun 373 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, aynı Kanunun 371 inci maddesi uyarınca İlk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, dosyanın İlk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 27/11/2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.