MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki kiracılık sıfatının tespiti - kira bedelinin tespiti davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, davalı ile aralarında kira sözleşmesi bulunduğunu, davalı tarafından 23/11/2015 tarihinde gönderilen ihbarnamede, 01/01/2016 tarihinden itibaren başlayan dönemde kira bedelinin aylık 5.060 TL olarak belirlendiğinin ve bu bedelden sözleşme imzalanmaması halinde tahliyesinin sağlanacağının bildirildiğini, itiraz üzerine kira bedelinin 4.225TL olarak belirlendiğini, artışın sözleşmede kararlaştırılan artış hükmü ile bağdaşmadığını, fahiş ve keyfi olduğunu, davalı tarafın taşınmazı 2886 sayılı kanuna göre tahliye etme hakkı bulunmadığını, ilgili taşınmazın Devlet İhale Kanunu uyarınca kiralanmadığını belirterek kira ilişkisinin tespiti ile 2016 yılı kira bedelinin ÜFE oranı, emsal ve rayiçler doğrultusunda 2.423TL olarak tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, kiralamanın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu"nun 75. maddesine göre yapıldığı gözetilerek kiracılık ilişkisi kalmadığından kiracılık sıfatının tespiti ve kira parasının tespitini istemek mümkün olmadığından davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
1- Harca tabi davalarda, başvurma harcı ile nisbi karar ve ilam harcının dörtte biri peşin olarak alınır (Harçlar Kanunu 27-28 mad). Dava açılırken harcın eksik alınmış olması halinde, mahkemece davaya devam olunabilmesi için harcın Harçlar Kanun"unun 30 ve 33. maddeleri uyarınca tamamlanması yoluna gidilir ve davacıya eksik harcı yatırması için süre verilir. Şayet verilen süreye rağmen eksik harç ikmal edilmez ise dosya işlemden kaldırılır ve ...nun 150. maddesi uyarınca süresinde harç tamamlanarak dava yenilenmez ise davanın açılmamış sayılmasına karar verilir.
Somut olayda; Harca tabi dava değerinin son dönemde ödenen bir yıllık kira bedeli ve davacı tarafından ödenen ile hükmedilmesi istenilen fark kira bedeli toplamı olduğu halde davacı tarafça sadece 29.20TL peşin harç ödendiği, her bir talep yönünden ayrı ayrı harç ödenmediği, mahkemece de eksik harcın ikmali için mehil verilmediği anlaşılmaktadır. Mahkemece yıllık kira bedeli ve fark kira bedeli miktarı üzerinden eksik harcın
tamamlattırılması, yatırılmadığı takdirde dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi ve süresi içinde harç ikmaliyle yenilenme yapılmadığı takdirde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken, mahkemece bu yönler gözetilmeksizin uyuşmazlığın esası incelenerek hüküm kurulması yerinde değildir.
2- 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu"nun “Ecrimisil ve Tahliye” başlıklı 75.maddesinin 3. ve 4. fıkrasında; “Kira sözleşmesinin bitim tarihinden itibaren işgalin devam etmesi halinde, sözleşmede hüküm var ise ona göre hareket edilir. Aksi halde ecrimisil alınır. İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine bulunduğu yer mülkiye amirince en geç onbeş gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.” şeklinde düzenleme yapılmıştır. Yasal süre bitiminden itibaren ecrimisil alınacağı hüküm altına aldığından, 2886 Sayılı Yasanın 1.maddesi uyarınca usulüne uygun yeni bir sözleşme yapılmadıkça kiracıyı fuzuli şagil kabul etmek gerekir.
Hazine, Vakıflar Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri ve Belediyeler 2886 Sayılı Yasa uyarınca kiraya verdikleri taşınmazlarını, kira süresi sonunda, işgal ne kadar süre devam ederse etsin kiralananın 6570 sayılı Yasaya ya da Türk Borçlar Kanunu"na tabi olup olmadığına bakılmaksızın her zaman gerek mahkemeden gerekse mülkiye amirinden tahliyesini isteyebilirler. Ecrimisil olarak alınması gereken paranın “kira parası” adı altında alınmış veya ödenmiş olması, taraflar arasındaki kira sözleşmesinin yenilendiği anlamına gelmez.
Somut olayda; Dava konusu taşınmaza ilişkin ilk kira sözleşmesinin davalı ile dava dışı... arasında 01/01/2005- 31/12/2005 tarihleri arasında gerçekleştiği, 25/05/2005 tarihli devir talebi üzerine davalı ile dava dışı ... arasında 16/06/2005- 31/12/2005 tarihli kira sözleşmesi imzalandığı, adı geçenin devir talebi üzerine davacı ile davalı arasında 21/09/2010- 31/12/2010 tarihleri arasına ilişkin kira sözleşmesi düzenlendiği ve feshedilmeyerek devam ettiği anlaşılmaktadır. Yukarıda açıklanan ilkelere göre, 2886 Sayılı Yasanın uygulanabilmesi için kiralananın ihale yoluyla kiraya verilmesi gerekir. Dairemizin 19/03/2019 tarihli ve 19/06/2019 tarihli eksiklik talebi yazıları doğrultusunda kira sözleşmesinin 2886 sayılı yasa kapsamında kiraya verildiğine ilişkin ibraz edilen bilgi ve belgeden, ilgili sözleşmenin 2886 Sayılı Kanun gereğince ihale ile kiraya verilip verilmediği hususu açıklıkla tespit edilememiştir. Bu nedenle, öncelikle Mahkemece davacı tarafından kira ilişkisinin devralındığı hususu gözetilerek, devreden kiracılar ile davalı arasındaki kira sözleşmeleri de değerlendirilmek suretiyle 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu uyarınca, bu yasada belirlenen usule göre kiraya verilip verilmediği üzerinde durularak, ihale ile kiraya verildiğinin anlaşılması halinde kiracının 2886 sayılı yasanın 75. maddesi gereği süre bitiminde fuzuli şagil duruma düşeceği gözetilerek, aksi halde ise işin esası incelenerek sonucuna göre davacı talepleri hakkında karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi de doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci ve ikinci bentlerde açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün HUMK"nın 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nın 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 27/11/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi. Başkan