MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Dava dilekçesinde, anne yönünden nüfus kaydının düzeltilmesi istenilmiştir. Mahkemece yetkisizlik kararı verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bilgi ve belgeler okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili dava dilekçesinde, davacının babası.."nin evlilik dışı birlikte yaşadığı Nigar"dan olma çocukların resmi eşi olan Adle üzerine yazıldığını bildirerek, ... adlı çocukların anne yönünden nüfus kayıtlarının düzeltilmesini istemiştir; mahkemece, davacının vekaletnamesinde adres olarak ... İlini gösterdiğinden yetkili mahkemenin ... mahkemeleri olduğu gerekçesi ile duruşma yapmadan dava dilekçesinin yetki yönünden reddine karar verilmiştir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki; duruşma yapmadan karar verilebilmesi için, hukuken bunun mümkün olması gerekir. Başka bir anlatımla ancak hukukun cevaz verdiği (ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararları gibi) veya Kanunun duruşma açılmadan dosya üzerinden karar verilmesinde hakime takdir hakkı tanındığı hallerde bu şekilde karar verilebilir (İİK.nun 17-18. maddelerinde öngörülen şikayet davası gibi), Kanunun açıkça duruşma açılarak yargılama yapılmasını emrettiği hallerde dosya üzerinden karar verilemez.
Bilindiği üzere HMK nun hukuki dinlenme hakkı başlıklı 27. maddesi uyarınca davanın tarafları, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahip olup, bu hak yargılama ile ilgili bilgi sahibi olunmasını da içerir.
Hukuki dinlenme hakkının gereği olarak, taraflar duruşmaya çağrılmadan karar verilememesi, Anayasa"nın 36. maddesi ile düzenlenen iddia ve savunma hakkının kullanılmasına olanak tanınması ilkesinin doğal bir sonucudur. Aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılama hakkının en önemli unsurudur.
Gerçekten de savunma hakkını güvence altına alan T.C.Anayasasının 36. maddesi ile 6100 sayılı HMK nun 27. maddesinde açıkça belirtildiği üzere, davalı taraf dinlenmek ve savunması alınmak üzere kanuni şekillere uygun olarak davet edilmedikçe karar verilmesi mümkün bulunmadığından; mahkemece, duruşma açılmak suretiyle inceleme yapılıp karar verilmesi yerine, dosya üzerinden mahkemenin yetkisizliği sebebi ile dava dilekçesinin yetki yönünden reddi doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile şimdilik diğer yönleri incelenmeksizin hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 29.09.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.