16. Hukuk Dairesi 2016/12672 E. , 2019/5288 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "davacının dava dilekçesinde talep ettiği yola ilişkin kısım hakkında herhangi bir karar verilmediği, Anayasamızın 141/3. maddesi uyarınca, mahkemelerin bütün kararlarının gerekçeli olmak zorunda olduğu gibi, 6100 sayılı HMK"nın 297/c maddesi uyarınca hükmün, gerekçesini de içermesi gerektiği, somut olayda ise mahkemece yazılan gerekçeli kararda, dosyanın özetlenmesi ile yetinildiği, toplanan delillerin tartışılmadığı gibi, birbiriyle çelişen beyanlardan hangisine ve hangi nedenlerle üstünlük verildiğinin açıklanmadığı ve kararın gerekçe içerdiğinden de söz edilemeyeceği açıklanarak, davacının dava dilekçesinde talep ettiği yola ilişkin kısım hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar verilmeden ve hükmün gerekçesi açıklanmadan karar verilmesinin isabetsiz olduğuna" değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne, çekişmeli 109 ada 6 nolu parsel içerisinde kalan ve fen bilirkişisi ... 05.05.2016 havale tarihli raporu ve ekindeki krokide (B) harfi ile gösterilen kısmın tapu kaydının iptali ile davacı adına kayıt ve tesciline, (A) harfi ile yol olarak gösterilen kısmın tapu kaydının iptali ile davacı adına kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, temyize konu taşınmaz bölümleri üzerinde davacı yararına zilyetlikle edinim koşullarının oluştuğu gerekçesi ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm için yeterli bulunmamaktadır. Ziraat Mühendisi ... tarafından tanzim edilen 13.11.2013 tarihli raporda; çekişmeli 109 ada 6 parsel sayılı taşınmazın içerisinde kalan ve (B) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümünün 70 yılı aşkın süredir kullanılan 4. sınıf tarım arazisi olduğu açıklanmış, Ziraat Mühendisi ... tarafından hazırlanan 09.05.2016 tarihli rapor içeriğinde ise, aynı taşınmaz bölümünün yaklaşık 14-16 yıldır toprak işlemesinin yapılmadığı, her ne kadar tohum yatağı hazırlamak üzere toprak işlemesi yapılmış ise de, önceki yıllarda kültürü yapılan bitkilere ait anız ve kalıntıların olmadığı açıklanmış olup mahkemece, raporlar arasındaki çelişki giderilmeden karar verilmiştir. Öte yandan 26.10.2013 tarihli keşifte dinlenen mahalli bilirkişiler, ayrı ayrı temyize konu taşınmazların 25-30 ve 15-20 yıldan beri boş olduğunu belirtmişler, 02.05.2016 tarihli keşifte ise, taşınmazların 7-8 ve 5-6 seneden beri boş olduğu ifade edildiği halde, bu yöndeki çelişkiler dahi giderilmemiş ve taşınmazın niteliğini belirleme noktasında yeterli olmayan 1957 tarihli tek hava fotoğrafının incelenmesi ile yetinilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle, kadastro tespit tarihinden 15, 20 ve 25 yıl öncesine ilişkin en az üç farklı tarihe ait hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığı"ndan tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek dosya arasına konulmalı, daha sonra; yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan ve önceki keşiflerde yer almayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, tespit bilirkişileri, üç kişilik ziraat mühendisleri kurulu ve fen bilirkişisinden oluşacak bilirkişi heyeti eşliğinde yapılacak keşifte; yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmazın öncesi, niteliği, zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi, zilyetliğin belirli süre ile terk edilip edilmediği, edilmiş ise terkin iradi olup olmadığı ve tespit tarihine kadar davacı yararına 20 yıllık kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği süresinin dolup dolmadığı hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlar arasında doğabilecek çelişkiler yüzleştirme yapılarak çelişkiler giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendisleri bilirkişi kurulundan, önceki ziraatçi bilirkişi raporlarını da irdeleyen, çekişmeli taşınmazların geçmişteki ve şimdiki niteliğini, üzerindeki bitki örtüsünü, ne kadar süredir ne şekilde kullanıldığını, taşınmazın toprak yapısıyla ilgili ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişinden ise, keşfi takibe denetlemeye elverişli krokili rapor alınmalı; hava fotoğrafları jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisi bilirkişiye tevdi edilerek stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılmak suretiyle, çekişme konusu taşınmazın hava fotoğraflarında gösterilmesi istenmeli ve bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine yönelik rapor alınmalı; keşifte dinlenen tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli, bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de (A) bölümü tescil harici yer olduğu halde "tapu kaydının iptaline" karar verilmiş olması da isabetsiz olup, davalı Hazine temsilcisinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17.09.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.