Danıştay 13. Daire 2022/638 Esas 2022/2172 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/638
Karar No:2022/2172

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …Taşımacılık İnşaat Taahhüt Turizm İthalat
İhracat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Muğla Büyükşehir Belediyesi tarafından, Muğla ili Bodrum ilçesi … mahallesi … ada … parsel sayılı taşınmazdaki … numaralı bağımsız bölümle, aynı ilçedeki … mahallesi … ada … parsel sayılı taşınmazdaki … ve … numaralı işyerlerinin, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulüyle kiralanmasına ilişkin 26/10/2021 tarihinde yapılan ihalelerin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davacının da katıldığı davaya konu ihalenin 26/10/2021 tarihinde yapıldığı, ihalenin iptali gerektiği iddiasına yönelik tehdit ve darp olayları ise 01/11/2021 tarihinde meydana geldiği, bu sebeple, dava açma süresinin başlangıç tarihinin, bu adli olayların çıktığı zaman esas alınarak belirlenmesinin düzenlemenin amacına, hak ve nesafet kurallarına uygun olacağı,
Somut olayda, davacı bahsi geçen olaylar üzerine 28/12/2021 tarihli dilekçe ile ihalenin iptali talebiyle başvuruda bulunduğu, ancak 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinde yer alan özel düzenlemede herhangi bir istisnaya yer verilmeksizin, idari başvuru yolunun düzenlendiği 11 inci madde hükmünün uygulanmayacağı açıkça düzenlendiğinden, söz konusu başvuru tarihinin dava açma süresine herhangi bir etkisi bulunmayacağı, bu minvalde, ilgililer hakkında … ve … Cumhuriyet Başsavcılıklarına yapılan suç duyurusunun da dava açma süresini durdurması söz konusu olmadığı,
Bu durumda, ihalenin yapılmasından kısa bir süre sonra, olayların gerçekleştiği 01/11/2021 tarihinden itibaren otuz gün içinde en geç 01/12/2021 tarihine kadar dava açılması gerektiği, işlemeye başlayan süreyi durdurmayan idari başvuru yolu kullanıldıktan sonra, 10/01/2022 tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle davanın süre aşımı yönünden reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava açma süresinin ihalenin ita amirince onaylanmasının kendileri tarafından öğrenildiğini iddia ettikleri 20/12/2021 tarihinden başlaması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davalı idare tarafından, davacının kendisinin de iştirak ettiği 26/10/2021 tarihli ihaleye 10/01/2022 tarihinde dava açtığı ve dolayısıyla davanın süresinde açılmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Muğla Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı Encümen kararıyla, belediyenin mülkiyeti, yönetimi ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlardan, Muğla ili Bodrum ilçesi … mahallesi … ada … parsel sayılı taşınmazdaki … numaralı bağımsız bölümle, aynı ilçedeki … mahallesi … ada … parsel sayılı taşınmazdaki … ve … numaralı iş yerlerinin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında kiralanması ihalesi 26/10/2021 tarihinde yapılmıştır.
Davacı şirket vekili Av. … tarafından, 28/12/2021 tarihinde davalı idareye başvurularak, davacı şirketin de katıldığı, 26/10/2021 tarihinde yapılan tüm ihalelerin iptali istenilmiştir. Davalı idarenin … tarih ve … sayılı işlemiyle davacının başvurusu reddedilmiştir.
Davacı şirket tarafından, dava konusu … ve … numaralı iş yerlerinin kiralanmasına ilişkin ihalelerin ve ihale günü yapılan diğer tüm ihalelerin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasa'nın "Anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü" başlıklı 11. maddesinde, Anayasa hükümlerinin, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kuralları olduğu; "Hak arama hürriyeti" başlıklı 36. maddesinde, herkesin, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahip olduğu; "Temel hak ve hürriyetlerin korunması" başlıklı 40. maddesine, 03/10/2001 tarih ve 4709 sayılı Kanun'un 16. maddesiyle eklenen 2. fıkrasında, Devletin, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorunda olduğu; 125. maddesinin üçüncü fıkrasında ise, idarî işlemlere karşı açılacak davalarda sürenin, yazılı bildirim tarihinden başlayacağı kurala bağlanmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinin 1. fıkrasında, dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hâllerde Danıştay'da ve idare mahkemelerinde altmış gün olduğu, ikinci fıkrasının (a) bendinde, bu sürelerin idarî uyuşmazlıklarda yazılı bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden başladığı; aynı Kanun'a 6545 sayılı Kanun'un 18. maddesiyle eklenen "İvedi yargılama usulü" başlıklı 20/A maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, ihaleden yasaklama kararları hariç ihale işlemlerinden doğan uyuşmazlıklarda ivedi yargılama usulünün uygulanacağı; 2. fıkrasının (a) bendinde, ivedi yargılama usulünde dava açma süresinin otuz gün olduğu; (b) bendinde ise, ivedi yargılama usulünde Kanun'un 11. maddesinin uygulanmayacağı kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Anayasa'nın ve 2577 sayılı Kanun'un aktarılan hükümlerinin değerlendirilmesinden, ihaleden yasaklama kararları hariç ihale işlemlerinden kaynaklanan uyuşmazlıkların ivedi yargılama usulüne tâbi olduğu, bu usûle tâbi olan uyuşmazlıklarda dava açma süresinin otuz gün olduğu ve dava açılmadan önce idarî işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması istemiyle 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi kapsamında yapılacak bir başvurunun işlemeye başlamış olan dava açma süresini durdurmayacağı anlaşılmaktadır.
Anayasa'nın 125. ve 2577 sayılı Kanun'un 7. maddesinde, idarî işlemlere karşı açılacak davalarda sürenin, yazılı bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden başlayacağı kurala bağlanmak suretiyle dava açma süresinin başlamasında "yazılı bildirim"in esas alınması öngörülmüş olup, hak arama özgürlüğünün kullanılması bakımından, idarî işlemlerin idare tarafından ilgililere açık ve anlaşılabilir biçimde bildirilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, 2577 sayılı Kanun'un 7. maddesinin dördüncü fıkrasında düzenlenen, dava açma süresinin hesabında bildirim yerine ilanın esas alınarak sürenin ilan tarihini izleyen günden itibaren başlamasına ilişkin kural, ilanı gereken düzenleyici işlemlere karşı açılan idarî davalara yöneliktir.
Düzenleyici işlemler dışında kalan bireysel nitelikteki idarî işlemlerin iptali istemiyle açılan davalarda ise, dava açma sürelerinin hesabında, işlemin ilgilisine tebliğ edildiği tarihin esas alınması gerekmekle birlikte, özellikle idarenin tesis ettiği işlemin doğrudan tarafı olmayan ve bu nedenle de idarece yazılı bildirim zorunluluğu bulunmayan kişilerin açacakları davalarda, bu kişilerin idarî işlemi öğrenme tarihinin belirlenebildiği durumlarda, öğrenme tarihinin esas alınması gerektiği yargısal içtihatlarla kabul edilmektedir. Bu itibarla, ihale kararı, ilanı gereken düzenleyici işlem olmadığından dava açma süresinin ilanla başlamayacağı ve yazılı bildirim yapılmayan hâllerde işlemin bütün unsurlarıyla ilgililer tarafından öğrenildiği tarihten itibaren dava açma süresinin başlayacağı dikkate alındığında, davanın, ilan veya ihale tarihinden itibaren değil ihaleden haberdar olunduğu ve öğrenme tarihi olarak belirtilen tarihi izleyen günden itibaren süresi içinde açılıp açılmadığının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirketin yetkilisi olan M.C.'nin … Polis Merkezi'nde alınan … tarih ve … sayılı şikayetçi ifade tutanağında yer alan ifadelerinden ve davacı şirketin vekili Av. … tarafından 28/12/2021 tarihinde ihalelerin iptali istemiyle idareye yapılan başvuru dilekçesinden, 26/10/2021 tarihinde gerçekleştirilen ihalelere davacı şirketin katıldığının anlaşıldığı ve Muğla Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nın … tarih ve …, … ve … sayılı Encümen kararlarında ihalelerin davacı şirket üzerinde bırakılmadığı görülmüştür. Sonuç olarak, davacı şirketin 26/10/2021 tarihinde yapılan taşınmazların kiraya verilmesi ihalelerine katıldığı anlaşıldığından, ihalelerin sonucundan bu tarihte haberdar olduğunu kabul etmek gerekmektedir.
Bu itibarla, davacının, dava konusu ihalelerin iptali istemiyle açacağı davanın süresi, adli olayların çıktığı 01/11/2021 tarihi esas alınarak değil, ihalelerin yapıldığı 26/10/2021 tarihinden itibaren işlemeye başlayacaktır.
Bu itibarla, davanın 10/01/2022 tarihinde açıldığı dikkate alındığında, davanın süre aşımı yönünden reddi yönündeki Mahkeme kararında sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın süre aşımı yönünden reddi yolundaki … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 24/05/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.