MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; 13.07.2000 tarihinde ... İlçesi ... Orman İşletme Şefliğine bağlı ..., ..., ..., ... köyleri hudutları ile ... Köyü ... mevkii hudutlarında başlayan yangınlar sonucu, 609 ve 100 hektarlık orman alanının yandığını, olay tarihinde jandarma tarafından düzenlenen olay yeri tespit tutanağında yangının başladığı noktalarda davalı ..."ın enerji nakil hatlarının geçtiği, bu tellerin aşırı sıcakların etkisiyle genleşip uzaması ve rüzgarın da etkisiyle birbirine çarpmasıyla çıkan kıvılcımlar sonucu yangının meydana geldiğinin belirtildiğini; buna göre, davalı kurumun gerekli tedbirleri almadığı için olayda kusurlu olduğunu ve orman idaresinin zararını karşılaması gerektiğini ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, fidan, ağaç ve ağaçlandırma gideri olarak 3.527.435,69 TL, söndürme gideri olarak 38.684,00 TL olmak üzere toplam; 3.566.119,69 TL idare zararının olay tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, ıslah dilekçesiyle bu talebine ek olarak 4.506,46 TL daha talepte bulunduğunu belirtmiştir.
Davalı; dava konusu yangının elektrik nakil hatlarından çıktığına dair kesin bir tespit bulunmadığını, bu iddiayı kabul etmediklerini, jandarma tutanağının yalnızca tanık beyanlarına dayalı olarak hazırlandığını, yangının çıkış anını gören herhangi bir tanık bulunmadığını, tanıkların tahmine dayalı beyanlarının yangının çıkış sebebi konusunda kesin bir delil oluşturmayacağını, olay günü söz konusu enerji nakil hatlarında iletken kopması ya da izolatör kırılması gibi hiçbir arıza yaşanmadığını belirterek; davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; davanın reddine dair verilen hükmün davacı tarafça temyizi üzerine; Dairemizin, 14.05.2014 tarihli 2013/21244 E.,2014/7458 K. sayılı ilamı ile "... mahkemece, elektrik mühendisi ve iki orman yüksek mühendisi bilirkişi tarafından verilen raporda davalı ..."ın tam kusurlu olduğu belirtilmesine rağmen, mahkemece bu rapora neden itibar edilmediği, rapor sonucunun neden yanlış olduğu ve kabul edilemeyeceği noktasında bir gerekçe gösterilmeksizin, yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı görülmüş, bozmayı gerektirmiştir..." gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiş, mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda; bilirkişi raporları doğrultusunda davanın kabulüne, 3.566.119,70 TL"nin olay tarihi olan 13.07.2000 tarihinden, 4.506,46 TL"nin ıslah tarihi olan 22.10.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, karar verilmiş; hüküm davalı tarafça temyiz edilmesi üzerine bu defa da Dairemizin 01.10.2018 tarihli ve 2018/5791 E., 2018/9285 K. sayılı ilamı ile; "olay tarihinde iki farklı noktadan çıkan orman yangının, olay günü rüzgarın etkisi ile hızla yayılıp ... Orman Bölgesine de sıçradığı, bu yangına ilişkin olarak aynı taraflar arasında ... Asliye Hukuk Mahkemesi"ne Esas: 2013/172 sayı ile dava açılıp yargılama yapıldığı ve davalı kurumun kusuru bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği, kararın Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiği, söz konusu davanın eldeki dava için güçlü delil niteliğinde olduğu belirtilerek eldeki dava ile ... Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen davada konu edilen yangınların çıkış noktalarının aynı yer olduğuna yönelik iddia incelenip tüm hususların birlikte değerlendirilerek hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle" karar bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilamına uyulmak suretiyle yapılan yargılama sonucunda; alınan bilirkişi raporunda ... ve ... yangınlarının çıkış noktalarının aynı olduğu, ... Asliye Hukuk Mahkemesince verilen davanın reddi kararının Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiği, böylece tarafları, konusu ve dava sebebi aynı olan eldeki davada kesin hüküm oluşturacağı gerekçesiyle HMK"nın 114/1-i ve 115/2. maddeleri gereği dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmiş; hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Kural olarak bozma kararına uyulmakla bozma kararında belirtilen biçimde işlem yapılması yolunda lehine bozma yapılan taraf yararına kazanılmış hak, aynı doğrultuda işlem yapılması yolunda yerel mahkeme için zorunluluk doğar.
Belirtilmelidir ki; bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Y.İ.B.K.).
Bu ilke kamu düzeni ile ilgili olup, Yargıtay"ca kendiliğinden dikkate alınması gerekir. Hakimin değişmesi dahi açıklanan bu hukuki ilkeye etki yapamaz.
Somut olayda, mahkemece; bozma kararına uyulduğu halde gerekleri yerine getirilmemiş, bozmaya uygun karar verilmemiştir. Şöyle ki; Mahkemece uyma kararı verilen Dairemizin 01.10.2018 tarihli 2018/5791 E., 2018/9285 K. sayılı ilamı ile; taraflar arasında aynı ya da benzer konuda kesinleşmiş olan bir hüküm ve burada saptanan maddi olgular , daha sonra ortaya çıkan uyuşmazlıklarda aynı konu, aynı taraf ve aynı dava sebebi koşullarının üçünün aynı anda bulunmaması nedeniyle kesin hüküm oluşturmasa bile güçlü delil oluşturacağının belirtildiği, bu açıklama doğrultusunda başlangıç noktalarının aynı yer olduğu iddia edilen iki farklı orman bölge sınırında zarara neden olan orman yangını ile ilgili olarak, aynı taraflar arasında görülen ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/172 Esas, 2014/194 Karar sayılı dosyanın bu dosya için kesin hüküm teşkil etmeyip güçlü delil niteliğinde olduğu hususu açıkça belirtildiği halde ... ve ... yangınlarının çıkış noktalarının aynı olduğu belirtilerek tarafları, konusu ve dava sebebi aynı olduğundan bahisle HMK 114/1-i ve 115/2. maddeleri gereği dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmesi yerinde değildir.
O halde, mahkemece; bozma ilamı doğrultusunda, ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin Esas: 2013/172 sayılı dosyasının, eldeki davaya ilişkin güçlü delil niteliğinde olduğu değerlendirilerek varılacak uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken; yanılgılı değerlendirme ile hüküm kurulması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün HUMK"nun 428. maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 05/12/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.