Danıştay 6. Daire 2021/3887 Esas 2022/5828 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/3887
Karar No : 2022/5828

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Lastik ve Kauçuk San. ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN ÖZETİ : Davacı şirkete ait tesiste yapılan denetimde, 29/04/2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkındaki Yönetmelik kapsamında çevre izni alması gereken bir tesis olduğu halde, geçici faaliyet belgesi / çevre izni bulunmadığından bahisle, 2872 sayılı Çevre Kanununun 20. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin 1. paragrafı uyarınca 40.636-TL para cezası verilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Bilecik Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü idari yaptırım kararının iptali istemiyle açılan davada, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 11/12/2019 tarih ve E:2019/8206, K:2019/14016 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak davanın reddi yolunda ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ... 'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, 29/10/2021 günlü, 31643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi uyarınca, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığı "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiğinden, husumetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yöneltilmesine karar verilerek, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın ONANMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 17/05/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının web siteside yer alan ve tüm Valiliklere de bildirildiği anlaşılan 25/07/2013 tarihli "Geçici Faaliyet Belgesi ve Çevre İzni İle İlgili Duyuru" da özetle; çevre izni olmadan faaliyet gösteren mevcut işletmelere izin işlemlerini tamamlamak üzere 31/12/2013 tarihine kadar süre verildiği, bu tarihe kadar başvuruda bulunan ve çevre mevzuatına uygun çalışan işletmelere idari yaptırım kararı uygulanmayacağı, bu tarihten sonra izni olmadan çalıştığı tespit edilen işletmelere para cezası ve faaliyetin durdurulmasını içeren idari yaptırımlar uygulanacağının belirtildiği görülmektedir.
Hukuki güvenlik ilkesi hukuk devletinin ön koşullarındandır. Kişilerin hukuki güvenliğini sağlamayı amaçlayan hukuki güvenlik ilkesi, hukuk normlarının öngörülebilir olmasını, bireylerin tüm eylem ve işlemlerinde devlete güven duyabilmesini, devletin de düzenlemelerinde bu güven duygusunu zedeleyici yöntemlerden kaçınmasını gerekli kılar. Kuşkusuz ki, bu ilke yalnızca yasal düzenlemeler için değil, alt düzenleyici işlemler ve idarenin her türlü işlem ve eylemi için geçerli olduğu gibi, idarenin güvenilirliği ilkesinin de dayanağını teşkil eder.
Yukarıda yer verilen ilkeler, mevuzat hükümleri ve Bakanlık duyurusunun birlikte değerlendirilmesinden; her ne kadar Yönetmelik kapsamında olan işletmelerin geçici faaliyet belgesi veya çevre izni olmaksızın faaliyet gösterme olanağı bulunmasa da, söz konusu aykırılık nedeniyle uygulanacak para cezalarını vermede asli yetkili olan Bakanlık tarafından 31/12/2013 tarihine kadar işletmelere süre verilmesi ve bu tarihe kadar para cezası uygulanmayacağının ilan edilmesi karşısında, idarenin güvenilirliği ve idarenin bütünlüğü ilkeleri gereğince Bakanlık ve Çevre Şehircilik İl Müdürlüklerinin bu düzenleyici işlemle bağlı olacağı, bu nedenle de geçici faaliyet belgesi veya çevre izni bulunmayan işletmelere 31/12/2013'ten önce yapılan tespitlere dayanılarak para cezası verilemeyeceği açıktır. Ancak; çevre mevzuatında yer alan başka hususlara riayet edilmediği veya çevreye zarar verici faaliyette bulunulduğunun tespiti halinde bu aykırılıklar için ayrıca yaptırım uygulanmasına bir engel bulunmamaktadır.
Bu durumda; geçici faaliyet belgesi veya çevre izni bulunmayan işletmelere 31/12/2013'ten önce yapılan tespitlere dayanılarak para cezası verilemeyeceğinden, davanın reddi yolundaki Mahkeme kararının bozulması gerektiği oyu ile çoğunluk kararına katılmıyorum.

(XX) KARŞI OY:
Anayasanın "Kanun önünde eşitlik'" başlıklı 10. maddesinde; "Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. ... Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz. Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde (...) kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar." hükmüne yer verilmiştir.
Söz konusu hükümle aynı durumda olanlara ayrı kuralların uygulanmasının sağlandığı, ayrıcalıklı kişi ve toplulukların oluşturulmasını engellediği, dolayısıyla aynı durumda olanlar için farklı düzenleme yapılmasının eşitliğe aykırılık oluşturacağı, idari makamların bütün işlemlerini kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak tesis etmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta; 25/07/2013 tarihli "Geçici Faaliyet Belgesi ve Çevre İzni İle İlgili Duyuru" ile çevre izni olmadan faaliyet gösteren mevcut işletmelere izin işlemlerini tamamlamak üzere 31/12/2013 tarihine kadar süre verildiği, bu tarihe kadar başvuruda bulunan ve çevre mevzuatına uygun çalışan işletmelere idari yaptırım kararı uygulanmayacağının belirtildiği, ancak denetim yetkisine sahip idarelerce bu duyuruya istinaden farklı uygulamalara gidildiği, nitekim kimi zaman duyuru tarihinden sonra yapılan denetimlerde geçici faaliyet belgesi veya çevre izni bulunmadığı tespit edilen işletmelere idari yaptırım kararı uygulanmaz iken, kimi zaman da gerek duyuru tarihinden önce gerekse duyuru tarihinden sonra yapılan denetimlerde geçici faaliyet belgesi veya çevre izni bulunmadığı tespit edilen işletmelere duyuru tarihinden sonra idari yaptırım kararının uygulandığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen Anayasanın eşitlik ilkesi gereği, kamu idarelerinin işlemlerini kanun önünden eşitlik ilkesine uygun olarak tesis etmeleri gerektiği dikkate alındığında, 31/12/2013 tarihinden önce geçici faaliyet belgesi veya çevre izni bulunmaması nedeniyle aynı durumda olan işletmelerin bir kısmına söz konusu "25/07/2013 tarihli duyuruya" istinaden para cezası verilmez iken, bakılmakta olan davada davacıya para cezası verilmesinin Anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olduğu sonucuna varıldığından, davanın reddi yolundaki Mahkeme kararının bozulması gerektiği oyu ile çoğunluk kararına katılmıyorum.