MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TENKİS

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar birleştirilen davada davacılar tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ... "ün raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Asıl dava muris muvazaası hukuksa nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, birleştirilen dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil ile tenkis isteklerine ilişkindir.
Asıl davada davacı ..., mirasbırakan ..."ın ... ada ... parsel sayılı taşınmazını oğlu olan davalı ...’ye, ... ada ... parsel ile ... parsel sayılı taşınmazlarını torunu ...’e satış suretiyle temlik ettiğini, ...’in de taşınmazları davalı ...’a devrettiğini, işlemlerin mirasçıdan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile miras payı oranında adına tescil istemiştir.
Birleştirilen davada davacılar, mirasbırakanları ...’nın mirasçılarından mal kaçırma amacıyla muvazaalı olarak ... parselini oğlu ...’e, ... parselini oğlu ...’e ... ada ... parseli oğlu ...’ye bağışladığını, ... ada ... parselini ...’e satış suretiyle temlik ettiğini, ... ve ... parsellerini ... ve ...’e bağışladığını, ... ada ... parsel sayılı taşınmazını oğlu ...’ye satış suretiyle devrettiğini, ... ve ... parsellerini oğlu ...’ye bağışladığını, ... parselini de oğlu ...’e sattığını ileri sürerek tapu iptal tescil ve tenkis isteklerinde bulunmuşlardır.
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar Dairece; "... miras bırakanın satış yoluyla temlik ettiği taşınmazlar bakımından temliklerin mirasçıdan mal kaçırma amaçlı ve muvazaa ile illetli olduğu, ikinci el konumunda bulunan son kayıt maliklerinin de muvazaalı işlemi bilen ve bilmesi gerekli konumunda bulundukları TMK’nun 1024. maddesi aracılığıyla ve TMK’nun 1023. maddesinin koruyuculuğundan yararlanamayacakları belirlenmek suretiyle asıl ve birleşen davadaki tapu iptal tescil isteklerinin kabulüne karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik yoktur. Bu yöne değinen davalıların temyiz itirazları yerinde değildir. Reddiyle bu hususlara ilişkin aleyhlerindeki hükümlerin ONANMASINA, Ancak bağışa konu edilen çekişme konusu taşınmazlar bakımından tenkis istekli davanın temyizine gelince; ..... mahkemece tenkis isteği bakımından iki ayrı bilirkişiden tenkis raporu alınmış, tapusu iptal edilen taşınmazların da tenkis kapsamına alındığı gerekçesiyle bilirkişi raporlarına itibar edilmeyerek mahkemece tenkis hesabı yapılarak sonuca gidilmiştir. Ancak mahkemece yapılan tenkis hesabının denetime elverişli olduğu söylenemez. HUMK’nun 275. maddesinde “…çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verilir.”denilmektedir. Hal böyle olunca, satış yoluyla temlik edilen taşınmazlar yönünden iptal ve tescile karar verildiği dikkate alınarak sadece bağış yoluyla devredilen taşınmazlar bakımından yukarıda değinilen ilkeler gözetilerek uzman bilirkişiden tenkis raporu alınıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu üzere eksik inceleme ile hüküm kurulmuş olması doğru değildir." gerekçesiyle bozulmuş, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hemen belirtilmelidir ki, bozma kararına uyulmuş olmakla kazanılmış hak (usûli müktesep hak) kuralı uyarınca bozma kararında gösterilen şekilde inceleme yapılarak belirtilen hukuki esaslar gereğince karar verilmesi zorunludur. Bu hususun kamu düzeniyle ilgili olduğu tartışmasızdır.
Ne var ki; bozmaya uyulduğu halde bozma gereklerinin yerine getirildiğini söyleyebilmek mümkün değildir.
Şöyle ki, mirasbırakan adına kayıtlı olmayan ... ve ... parsel sayılı taşınmazlar temlik dışı terekede hesaba katılmış, tenkis bedeli hesaplanırken karar tarihine en yakın tarihteki değerler yerine mirasbırakanın ölüm tarihindeki değerler esas alınmıştır.
Hal böyle olunca; bozma ilamında açıklanan ilkeler çerçevesinde mirasbırakan adına kayıtlı olmayan ... ve ... parsel sayılı taşınmazlar hesaba katılmaksızın net terekenin tespiti ile sabit tenkis oranının yeniden belirlenmesi ve 11.11.1994 günlü 4/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca süratle dava konusu taşınmazın karar tarihindeki veya karar tarihine en yakın tarihteki rayice göre değerini gösterir rapor alınması ve belirlenecek bu değerin sabit tenkis oranıyla çarpımından bulunacak naktin hüküm altına alınması gerekirken denetime elverişli olmayacak biçimde belirlenen miktara itibar edilerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Birleştirilen davanın davacılarının yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 15.05.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.