Danıştay 8. Daire 2019/4786 Esas 2022/3171 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/4786
Karar No : 2022/3171

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- …Başkanlığı
VEKİLİ : Av. … 2- …Üniversitesi
VEKİLLERİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …gün ve E:…, K:…sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esasların Öğrenim Süresi başlığı altındaki 10.maddesinin 2. fıkrası uyarınca hakkında işlem yapılarak 13.02.2017 tarihi mesai saati bitimi itibariyle ilişiğinin kesilmesine ilişkin …tarih ve E.…sayılı işlemin iptali ile yoksun kaldığı özlük hakları ile parasal hakların tazmini istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; davacının Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Ana Bilim Dalı'nda doktora programına 14.09.2010 tarihinde kayıt yaptırdığı, 2547 sayılı Kanunun geçici 67. maddesinin yürürlüğe girdiği 26.11.2014 tarihi itibariyle davacının azami öğrenim süresi hesabında önceki öğrenim sürelerinin dikkate alınmaması ve bu tarih itibariyle davacının öğrenim süresinin ilgili mevzuat gereği yeniden başlaması gerektiği açık olup dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibariyle davacının henüz azami öğrenim süresini doldurmadığı anlaşıldığından azami öğrenim süresini doldurduğu gerekçesiyle ilişiğinin kesilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalılar tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.



TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
... KURULU BAŞKANLIĞI'NIN SAVUNMASININ ÖZETİ : Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslarda ÖYP kapsamında atanan araştırma görevlilerinin herhangi bir şekilde bu kapsamdan çıkmasına yönelik bir düzenleme bulunmadığı, 2547 sayılı Kanun'un 35.maddesi uyarınca doktora eğitimi almak üzere davacının kadrosunun geçici olarak Ankara Üniversitesi'ne tahsisinin ÖYP kapsamında yapıldığı, ÖYP uyarınca araştırma görevlisi kadrosuna atananların lisansüstü eğitimlerinde azami öğrenim sürelerinin dolması halinde kadroları ile ilişiklerinin kesilmesi gerektiği iddia edilmektedir.
... ÜNİVERSİTESİ'NİN SAVUNMASININ ÖZETİ : Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın …tarih ve …sayılı yazısında; 2547 sayılı Kanun'un 50/d maddesi ve ÖYP uyarınca araştırma görevlisi kadrosuna atananların lisansüstü eğitimlerinde azami sürenin dolması halinde kadroları ile ilişiklerinin kesilmesi gerektiği, 659 sayılı Af Kanunu ile 2547 sayılı Kanun'un geçici 67.maddesi hükmünün lisansüstü programa kayıtlı öğrencilerin azami öğrenim sürelerinin hesaplanmasında 50/d ve ÖYP kadrosundaki araştırma görevlileri için uygulanmayacağının Yürütme Kurulu'nun 29.07.2015 tarihli kararında uygun bulunduğuna yer verildiği, ÖYP uygulamasının amacı da göz önünde bulundurulduğunda dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülerek davanın reddi gerektiği iddia edilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Azami öğrenim süresinin devam etmekte olup halen doktora öğrencisi statüsünde olduğu, bir yandan ÖYP olanaklarından yararlandırılmayıp, diğer yandan ÖYP kapsamında olduğunun ve ÖYP için öngörülen azami öğrenim süresine tabi bulunduğunun ileri sürülmesinin kabul edilebilir olmadığı, araştırma görevlisi kadrosundan çıkarıldığından maaş ve sair haklarını alamadığı, tezinin son aşamasında olduğu ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esasların Öğrenim Süresi başlığı altındaki 10. maddesinin 2. fıkrası uyarınca hakkında işlem yapılarak 13.02.2017 tarihi mesai saati bitimi itibariyle ilişiğinin kesilmesine ilişkin …tarih ve E.…sayılı işlemin iptali ile yoksun kaldığı özlük hakları ile parasal hakların tazmini istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 44. maddesinin (c) fıkrasında 19.11.2014 tarih ve 6569 sayılı Kanun'un 28. maddesiyle yapılan değişiklik ile, ''Öğrenciler, bir yıl süreli yabancı dil hazırlık sınıfı hariç, kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın öğrenim süresi iki yıl olan önlisans programlarını azami dört yıl, öğrenim süresi dört yıl olan lisans programlarını azami yedi yıl, öğrenim süresi beş yıl olan lisans programlarını azami sekiz yıl, öğrenim süresi altı yıl olan lisans programlarını azami dokuz yıl içinde tamamlamak zorundadırlar. Hazırlık eğitim süresi azami iki yıldır. Azami süreler içinde katkı payı veya öğrenim ücretinin ödenmemesi ile kayıt yenilenmemesi nedeniyle öğrencilerin ilişikleri kesilmez. Ancak üniversite yetkili kurullarının kararı ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile dört yıl üst üste katkı payı veya öğrenim ücretinin ödenmemesi ile kayıt yenilenmemesi nedeniyle öğrencilerin ilişikleri kesilebilir. Yatay geçiş ve çift ana dal eğitiminin usul ve esasları ile azami öğrenim süreleri, lisansüstü eğitim usul ve esasları ile öğrenim süreleri Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir." düzenlemesine, 26.11.2014 gün ve 29187 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6569 sayılı Kanun'un 32. maddesi ile 2547 sayılı Kanun'a eklenen geçici 67. madde ile; ''Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz.'' düzenlemesine yer verilmiştir.
Aynı Kanun’un "Lisansüstü Öğretim" başlığını taşıyan 50. maddesinin d fıkrasında; lisans üstü öğretim yapan öğrencilerin, kendilerine tahsis edilebilecek burslardan yararlanabilecekleri gibi, her defasında bir yıl için olmak üzere araştırma görevlisi kadrosuna da atanabilecekleri kuralı; 65. maddesinde; öğretim elemanlarının yetiştirilme esaslarının Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılacak Yönetmelikle düzenleneceği kuralı yer almıştır.
01.07.1996 gün ve 22683 sayılı resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ve dava konusu işlemler tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinin 10. maddesinde; tezli yüksek lisans programını tamamlama süresinin dört yarıyıl olduğu; daha kısa sürede mezun olabilecek bir öğrenciyle ilgili düzenlemelerin, ilgili senato tarafından kabul edilen yönetmelikte belirtileceği; ilgili yönetmelikler uyarınca başarısız olan öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişkisinin bu süreden önce kesilebileceği; dört yarıyıl sonunda kredili derslerini ve seminer dersini başarıyla tamamlayamayan veya yükseköğretim kurumunun öngördüğü en az genel not ortalamasını tutturamayan öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişiğinin kesileceği kurala bağlanmıştır.
Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar'ın "Öğrenim süresi" başlığını taşıyan 10. maddesinin 1. fıkrasında; ÖYP araştırma görevlilerinin öğrenim sürelerinin, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinde belirlenen azami öğrenim süreleri olduğu belirtilerek; aynı maddenin 2. fıkrasında; "Bu Usul ve Esaslar gereğince yabancı dil yeterliliği sağlamak için verilen süreler ile Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlayamayan, ÖYP'ye devam etmek istemeyen, kadrosunun bulunduğu yükseköğretim kurumunda görevine başlamayan veya görevine başlayıp mecburi hizmet yükümlülüğünü yerine getirmeyen ÖYP araştırma görevlilerinin ilişikleri kesilerek haklarında taahhütname ve kefaletname senedi uyarınca işlem yapılır." kuralı yer almıştır.


HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının, 2547 sayılı Kanun'un 33/a maddesi uyarınca Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı kapsamında araştırma görevlisi olarak 22.11.2010 tarihinde Yalova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Anabilim Dalı'na atandığı, atandığı tarihte Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Ana Bilim Dalı'nda doktora öğrenimine devam etmekte olduğu, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 35. maddesi kapsamında, öğrenim gördüğü Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsüne görevlendirilmesi talebi üzerine, durumun Yalova Üniversitesi'nce Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'na bildirildiği, Yürütme Kurulu'nun 29.06.2011 tarihli toplantısında; davacının kadrosunun ÖYP desteklerinden faydalanmamak kaydıyla geçici olarak Ankara Üniversitesi'ne tahsisinin uygun bulunduğunun Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın …gün ve …sayılı yazısı ile Yalova Üniversitesi'ne bildirilmesi üzerine davacının kadrosunun 35. madde uyarınca Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'ne tahsis edildiği, sonrasında kadrosu lisansüstü eğitim yaptırılmak üzere geçici olarak Ankara Üniversitesi'ne tahsis edilen davacının, yasal öğrenim süresi dolduğundan bahisle kadrosunun Yalova Üniversitesi'ne iadesinin uygun bulunduğunun Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın …gün ve …sayılı yazısı ile bildirilmesi üzerine Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esasların süre ile ilgili 10. maddesinin 2. fıkrası uyarınca davacının ilişiğinin kesilmesine karar verildiği ve bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
26.11.2014 gün ve 29187 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6569 sayılı Kanun'un 32. maddesi ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'na eklenen geçici 67. maddesinde yer alan "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz." hükmünün, halen ÖYP, 50/d, 2547 sayılı Kanun'un 35. maddesi kapsamındaki araştırma görevlisi kadrolarında bulunanların lisansüstü eğitim sürelerinin hesaplanmasında uygulanmamasına ilişkin 29.07.2015 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararının iptali istemiyle açılan davada Dairemizce verilen yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin karara karşı yapılan itiraz üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 26.4.2017 gün ve Yd İtiraz No:2017/231 sayılı kararıyla; 2547 sayılı geçici 67. maddesinde, düzenlemenin yürürlüğe girdiği 26.11.2014 tarihinde yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan tüm öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim sürelerinin dikkate alınmayacağının öngörüldüğü, bu tarihte araştırma görevlisi olan ya da olmayan öğrenciler arasında herhangi bir ayrıma gidilmediği gibi söz konusu hükmün araştırma görevlilerine uygulanmamasına yönelik bir istisnanın da Kanunda yer almaması nedeniyle, kararın üst norm olan 2547 sayılı Kanuna aykırı olduğu gerekçesiyle itirazın kabulü ile yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne karar verilmiştir. Aynı gerekçelerle Dairemizin 14.03.2019 gün ve E:2015/11995, K:2019/1879 sayılı kararıyla Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararının iptaline karar verilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinin ve yargı kararının bir bütün olarak değerlendirilmesinden; ÖYP kapsamında atanan araştırma görevlilerinin, lisansüstü eğitim öğrencilik statülerinin hesaplanmasında geçici 67. maddeden yararlanmalarını engelleyen ya da sınırlandıran bir düzenleme bulunmaması nedeniyle bu kapsamda yer alan araştırma görevlilerinin, lisansüstü eğitim öğrencilik statülerinin hesaplanmasında geçici 67. maddenin uygulanmasının mümkün olmasına karşın; 2547 sayılı Kanunun geçici 67. maddesinin, açık hüküm olmaması ve bu konuda başkaca lehe bir düzenlemenin bulunmaması nedeniyle Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar'a tabi olan ve ÖYP kapsamında atanan araştırma görevlilerinin, kadrolarında azami bulunma sürelerinin hesaplanmasında uygulanmasının mümkün olmadığı anlaşılmıştır.
Diğer bir anlatımla; Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar ile tabi olunan kuralların belirlendiği, istisnai bir program olan ÖYP kapsamında atanan araştırma görevlilerinin, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlamaları için öngörülen sürelerin dikkate alınması suretiyle kadrolarında bulunmaları için belirlenen süreler ile lisansüstü eğitim nedeniyle öğrencilikte azami bulunma sürelerinin farklı şekilde değerlendirilmesi gerektiği kabul edilmelidir. Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esasların 10. maddesinin 2. fıkrası uyarınca Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlayamayan araştırma görevlilerinin kadrolarından ilişiğinin kesilmemesinin, kadronun amacı dışında uzun sürelerle kullanılmasının engellenerek, kaynaklardan etkin ve verimli şekilde faydalanılması amacı taşıdığı anlaşılmış olup, aksinin kabul edilmesi durumunun ise, bu kapsamdaki araştırma görevlilerinin, lisansüstü eğitimde başarısızlıklarının ödüllendirilmesine yol açacağı açıktır.
Bu bağlamda; 14/09/2010 tarihinde Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye ABD doktora programına kayıt yaptırarak, eğitime başlayan ve ÖYP kapsamında 22/11/2010 tarihinde Yalova Üniversitesi İktisat Ana Bilim Dalı'na araştırma görevlisi kadrosuna atanan davacının, doktora eğitimini azami sürede bitiremediği açık olduğundan, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 10. maddesi uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, aksi yöndeki Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …gün ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 27/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.