Danıştay 7. Daire 2022/675 Esas 2022/1964 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/675
Karar No : 2022/1964


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Gümrükleme İthalat İhracat Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı adına
… Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı beyanname kapsamında ithal edilen 1000 adet “süpürge makinası” ticari isimli eşyanın fatura ve diğer belgelerde marka ve model bilgilerinin yer almamasına rağmen tareks kayıt bilgilerinden … marka elektrik süpürgesi olduğu ve … Elektrikli Ürünler Ticaret Limited Şirketi tarafından ithal edilen aynı model … elektrik süpürgesinin en düşük modeline göre kıymetinin çok düşük (15 kat düşük) beyan edildiğinden bahisle ek olarak tahakkuk ettirilen gümrük, ilave gümrük, özel tüketim ve katma değer vergileri ile vergiler üzerinden 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesi … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla; 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun eşyanın kıymeti ile ilgili 24 ilâ 28. maddelerini açıklamak suretiyle, olayda, … marka süpürgelerin söz konusu markanın Türkiye temsilcisi olan … Elektrikli Ürünler Ticaret Limited Şirketi tarafından en az 1.125,00 TL birim kıymetle ithal edilirken davacının söz konusu süpürgeyi yurt dışı gider dahil 326,42 TL birim kıymetle ithal edebilmesinin hayatın olağan akışına, ekonomik ve ticari icaplara aykırı olduğu, davacının beyan ettiği kıymetin gerçeği yansıtmadığı bu nedenle satış bedeli yönteminin terk edilerek aynı eşyanın satış bedeli yöntemine geçilmesinin hukuka uygun olduğu, 1000 adet … marka süpürgenin toplamda en az 1.125.000,00 TL'ye ithal edilmesi gerekirken söz konusu süpürgeler için toplam ithalat kıymetinin 326.420,27 TL(yurt dışı gider dahil) olarak beyan edilmesi nedeniyle beyan dışı bırakılan kıymet üzerinden tesis edilen işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idarece herhangi bir araştırma yapılmadan sadece … firmasının bildirdiği kıymet baz alınarak işlem tesis edilmesinin mevzuata aykırı olduğu, kaldı ki araştırma yapılsa ... Teknoloji İç ve Dış Ticaret Şirketi’nin Ambarlı Gümrük Müdürlüğünde tescilli 28/09/2019 tarihli beyannameyle ‘... ticari tanımlı eşyanın 45,30 USD ile ithalatının gerçekleştirildiği, yine aynı firmanın 14/06/2019 tarihli Muratbey Gümrük Müdürlüğünde tescilli beyannameyle ithal edilen aynı eşyanın 47,41 USD ile ithalatının gerçekleştirildiği, bu kıymetlerin baz alınmamasının da yasal düzenlemelere aykırılık teşkil edeceği, ... Teknoloji İç ve Dış Ticaret Şirketince gerçekleşen ithalatlarda beyanların V8 marka olduğu, dava konusu ithalattaki gibi süpürge makinesi olarak ithal edilen eşyayla ilgili tespitin tareks belgesine göre yapılmadığı, GTİP bazında sorgulama yapılmış olsaydı daha az kıymetle beyan edilen aynı tip eşyaların bulunabileceği, bu nedenle eksik incelemeyle tesis edilen işlemlerin hukuka aykırı olduğu sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ... 'IN DÜŞÜNCESİ : Dosyanın incelenmesinden, beyan edilen kıymetin aynı veya benzer eşyaya ait mevcut kıymetlerin altında olması nedeniyle dava konusu işlemlerin tesis edildiği anlaşılmakta ise de, bu durumun tek başına aynı eşyanın satış bedeli yöntemine göre kıymet tespiti için bir gerekçe oluşturamayacağı, beyan edilen satış bedelinin gerçeği yansıtmadığına ilişkin olarak ihracatçı firma veya resmi makamlar nezdinde herhangi bir inceleme ve araştırma yapılmaksızın satış bedeli yönteminin atlanılması için yasada aranan koşulların gerçekleştiğinden söz edilemeyeceğinden temyiz isteminin kabul edilerek kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Doğubayazıt Gümrük Müdürlüğünden yapılan bazı elektrik süpürgesi ithalatlarının incelenmesi sonucu düzenlenen ... tarih ve ... sayılı Cevaplı Raporda; davacı adına tescilli ... tarih ve ... sayılı beyanname kapsamında Dubai’de yerleşik ... firması tarafından düzenlenen faturaya göre 12 USD/CIF kıymetle ithal edilen ve menşei Almanya olarak beyan edilen 1.000 adet ... cinsi eşyanın fatura ve diğer belgelerde marka ve model bilgilerinin yer almadığı ancak Tareks Kayıt Bilgilerinin incelenmesinden, ... marka ve model elektrik süpürgesi olduğunun anlaşıldığı, ... marka elektrik süpürgeleri ... Elektrikli Ürünler Ticaret Limited Şirketi tarafından ithal edildiğinden anılan firmayla temasa geçilerek ithalat birim kıymetleri hakkında bilgi istenildiği, firmaca gönderilen yazıda, ... modelin 1.220 TL/DAP; V10 ... modelin 1.525 TL/DAP; ... modelin 1.695 TL/DAP birim kıymetle ithal edildiği, emsal olarak da Erenköy Gümrük Müdürlüğü nezdinde tescilli beyannamelerin gönderildiği, ayrıca davacı tarafından menşei Almanya olarak beyan edilmiş ise de, ... markasının Almanya'da üretiminin olmadığının bildirildiği; ... firmasının ithalatları incelendiğinde ise Malezya, Filipin ve Singapur menşe beyanıyla ithalatların gerçekleştirildiğinin anlaşıldığı, davacı tarafından beyan edilen kıymetin en düşük birim kıymet olan ... modeli için en az 1.125 TL tutarında olması gerektiği, eksik kıymet beyanı nedeniyle davacının ithalatında 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 24. maddesinde belirtilen satış bedeli yönteminin uygulanmasının mümkün olmadığı bu nedenle aynı eşyanın satış bedeli yöntemine göre kıymet tespiti yapılması gerektiği; diğer taraftan, davacının ithalatıyla ilgili olarak ibraz edilen faturanın gerçeği yansıtmadığı yönünde ciddi şüphe bulunduğundan, CMR, taşıma belgeleri, fatura ve diğer evrakların Çin Halk Cumhuriyeti ve İran Gümrük İdaresine gönderilerek, gerçek olup olmadıkları ve özellikle İran gümrük idaresine hangi fatura/belgelerin ibraz edildiğinin sorulması ve alınacak sonuca göre işlem tesisi gerektiği, beyanname ekinde A.TR belgesi ibraz edilmemesine rağmen, TPS Kayıt bilgilerinin incelenmesinden, eşyanın A.TR Belgesinin bulunduğunun beyan edilmesi nedeniyle referans numarasının otomatik olarak oluşturulduğu, fiili denetim yapılmadığı, bu nedenle TSE Iğdır Temsilciliği ile temasa geçilerek varsa ibraz edilen(sisteme yüklenen) fatura, A.TR ve benzeri belgelerin temini ile Alman Gümrük İdaresi nezdinde de yurtdışı araştırması yapılması gerektiği hususlarının rapora bağlandığı anlaşılmıştır. Anılan rapordaki tespitlerin esas alınması suretiyle tesis edilen ek tahakkuk ve ceza kararı alınmasına ilişkin işlemlerin iptali istemiyle de işbu dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 24. maddesinde, ithal eşyasının kıymetinin, eşyanın satış bedeli olduğu; satış bedelinin, Türkiye'ye ihraç amacıyla yapılan satışta 27. ve 28. maddelere göre gerekli düzeltmelerin de yapıldığı fiilen ödenen veya ödenecek fiyat olduğu; 25. maddesinin 1. fıkrasında, 24. madde hükümlerine göre belirlenemeyen gümrük kıymetinin, bu maddenin 2. fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bendlerinin sıra halinde uygulanmasıyla belirleneceği; eşyanın gümrük kıymetinin bir üst bent hükümlerine göre belirlenebildiği sürece bir alt bent hükümlerinin uygulanmayacağı hükümlerine yer verilmiş; anılan Kanun'un 26. maddesinde ise, 24. ve 25. madde hükümlerine göre belirlenemeyen ithal eşyasının gümrük kıymetinin, Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VII. Maddesinin Uygulanmasına ilişkin Anlaşmanın, Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının (GATT) VII. Maddesinin ve bu bölüm hükümlerinin prensip ve genel hükümlerine uygun yöntemlerle ve Türkiye'de mevcut verilerin esas alınarak belirleneceği öngörülmüş; GATT'ın VII. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Anlaşmanın 17. maddesinde de, bu Anlaşmada yer alan hiçbir hükmün, gümrük idaresinin, gümrük kıymetinin belirlenmesi ile ilgili olarak ibraz edilen tutanak, belge veya beyannamenin gerçeklik veya doğruluğunu araştırma hakkını sınırlamayacağı ve bu hakkı tartışma konusu haline getirecek şekilde yorumlanamayacağı hükme bağlanmıştır. Yine 4458 sayılı Kanun'un 234. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, kıymeti üzerinden ithalat vergilerine tabi eşyanın beyan edilen kıymetinin, muayene ve denetleme sonucunda, bu Kanun'un 23 ila 31. maddelerinde yer alan hükümler çerçevesinde belirlenen kıymete göre noksan bulunması halinde noksanlığa ait ithalat vergilerinden başka, bu vergi farkının üç katı para cezası alınacağı da belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer alan hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden, ithal edilen eşyanın gümrük kıymetinin belirlenmesinde öncelikle satış bedelinin esas alınması, satış bedelinin esas alınması için gerekli koşulların mevcut olmadığının tespit edilmesi halinde de, sırasıyla diğer yöntemlere başvurulması gerektiği; ayrıca gümrük idaresinin beyanın doğruluğunu tespit amacıyla her zaman her türlü bilgi ve belgeyi inceleyerek değerlendirme hak ve yetkisine sahip bulunduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
Olayda, davacı tarafından ithal edilen eşyanın gümrük kıymetinin noksan beyan edildiğinden bahisle, eşyanın gümrük vergisine esas kıymetinin belirlenmesinde ilk kural olan satış bedeli yöntemi atlanılarak, aynı eşyanın satış bedeli yöntemine göre belirlenen kıymet esas alınmak suretiyle ek tahakkuk ve ceza kararı alınmışsa da, beyan edilen kıymetin aynı veya benzer eşyaya ait mevcut kıymetlerin altında olması hali tek başına aynı eşyanın satış bedeli yöntemine göre kıymet tespiti için bir gerekçe oluşturamayacağından, beyan edilen satış bedelinin gerçeği yansıtmadığına ilişkin olarak ihracatçı firma veya resmi makamlar nezdinde herhangi bir tespitte bulunulmadığı ve satış bedeli yönteminin atlanılması için yasada aranan koşulların gerçekleşmediğinin anlaşılması karşısında, aynı eşyanın satış bedeli yönteminin uygulanması suretiyle tesis edilen işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığından temyize konu kararda isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2.... Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. Yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 27/04/2022 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.






(X) KARŞI OY :

Davacı adına tescilli beyanname kapsamında ithal edilen “süpürge makinası” ticari isimli eşyanın ithalatıyla ilgili olarak düzenlenen ... tarih ve ... sayılı Cevaplı Raporun dayanak alınması suretiyle tesis edilen işlemlerin iptali istemiyle açılan davada verilen davanın reddine dair kararın temyizen incelenmesi istenilmektedir.
Dava konusu işleme dayanak Cevaplı Raporda, eşyaya ait sunulan faturaların gerçeği yansıtmadığı yönünde oluşan şüphenin giderilmesi için CMR, taşıma belgeleri, fatura ve diğer evrakların Çin Halk Cumhuriyeti ve İran Gümrük İdaresine gönderilerek, gerçek olup olmadıkları ve özellikle İran gümrük idaresine hangi fatura/belgelerin ibraz edildiğinin sorularak alınacak sonuca göre işlem tesisi gerektiği, ayrıca beyanname ekinde A.TR belgesi ibraz edilmemesine rağmen, TPS Kayıt bilgilerinin incelenmesinden, eşyanın A.TR belgesinin bulunduğunun beyan edilmesi nedeniyle referans numarasının otomatik olarak oluşturulduğu, fiili denetim yapılmadığı, bu nedenle TSE Iğdır Temsilciliği ile temasa geçilerek varsa ibraz edilen(sisteme yüklenen) fatura, A.TR ve benzeri belgelerin temini ile Alman Gümrük İdaresi nezdinde de yurtdışı araştırması yapılması gerektiği hususlarına yer verildiği anlaşıldığından, raporda belirtilen hususlarda araştırma yapılıp yapılmadığının araştırılması suretiyle karar verilmesi gerekmekte olup, eksik incelemeyle verildiği anlaşılan kararın bozulması gerektiği oyu ile, Dairemiz bozma kararının gerekçesine katılmıyorum.