16. Hukuk Dairesi 2018/2446 E. , 2019/5927 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "yapılan araştırma ve incelemenin yetersiz olduğu açıklanarak, Tapu Müdürlüğünden fen bilirkişisi tarafından düzenlenen haritanın bir örneği eklenmek suretiyle çekişmeli taşınmaz hakkında başkaca dava açılıp açılmadığının sorulması, komşu parsel tutanakları ile varsa dayanak belgelerinin getirtilmesi, Kadastro Müdürlüğünden çekişmeli taşınmazın tescil harici bırakılma sebebi ve tarihinin sorulması, temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları getirilerek dosyanın ikmal edilmesi, bundan sonra mahallinde yöntemince keşif yapılması, keşif sırasında dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan dava konusu taşınmazın öncesinin ne olduğu, zilyetliğin başlangıç şekli, imar-ihyaya konu olup olmadığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kim tarafından ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği gibi hususların etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılması, ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın niteliğiyle, bitki örtüsü, toprak yapısı, eğimi, imar-ihyaya konu olup olmadığı, olmuşsa hangi tarihte tamamlandığı hususlarında bilimsel veriler ve çekişmeli taşınmazın farklı yön ve açılardan çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş, önceki tarihli zirai bilirkişi raporlarını irdeler, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir şekilde ayrıntılı rapor alınması, uydu fotoğrafları fen bilirkişi eliyle uygulanıp çekişmeli taşınmazın sınırlarının gösterilmesi; taşınmazın uydu fotoğraflarındaki görünümü hakkında bilgi alınması; bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gereğine ve dava, TMK"nın 713/1. maddesi uyarınca tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkin olduğu halde dava konusunun mahkemece gazete ile ilan edilmeden işin esasına girilip karar verilmiş olmasının isabetsizliğine" değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 13.12.2016 tarihli fen bilirkişi raporunda (A1) ile gösterilen 412.83 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümünün davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli müktesep hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam olarak yerine getirilmesi zorunludur. Yargıtay bozma ilamında gazete ile ilan yapılmadan işin esasına girilmesinin isabetsizliğine değinildiği ve tescil davalarında TMK"nın 713/4-5. maddesi gereğince yasal ilanlar yapılarak üç aylık ilan süresinin beklenmesi zorunlu olduğu halde, gazete ile ilan yapılmaksızın hüküm kurulmuştur. Diğer taraftan hüküm tarihinden önce yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun gereğince çekişmeli taşınmazın bulunduğu ... İli Büyükşehir Belediyesi statüsüne kavuşturulmuş, aynı zamanda Büyükşehir Belediyesinin sınırları il mülki sınırları olarak belirlenmiş olup büyükşehir belediyesi olan illere bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır. Dolayısı ile 6360 sayılı Yasa"nın yürürlüğünden sonra büyükşehir belediyesi statüsünde olan illerin sınırları içindeki tescil harici taşınmazlar için açılacak tescil davalarında büyükşehir belediyeleri yasal hasım konumunda olup, mahkemece Van Büyükşehir Belediye Başkanlığının da dosyada taraf olması gerektiği gözden kaçırılmıştır. Taraf teşkilinin sağlanması dava şartlarından olup, bu koşul yerine getirilmeden davanın esasına girilemez.
Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece, Van Büyükşehir Belediye Başkanlığını davaya dahil etmesi için davacı tarafa süre ve imkan tanınmalı, taraf teşkilinin sağlanması halinde, dahili davalıdan savunma ve delilleri sorulup bildirdiği deliller toplanmalı, kadastroca tescil harici bırakılan yerler için açılan tescil davalarında TMK"nın 713/4 ve 5. fıkraları gereğince keşif sonucu elde edilen bilirkişinin rapor ve krokisine göre gerekli ilanların yöntemine uygun bir biçimde yapılması, yasal 3 aylık sürenin dolmasının beklenilmesi ve ilanın yapıldığı gazete ile ilan tutanaklarının dosya arasına konulması gerektiği göz önüne alınmalı, bundan sonra işin esasına ilişkin bir hüküm kurulmalıdır. Mahkemece belirtilen şekilde taraf teşkili sağlanmadan ve yasal ilanlar yöntemince yapılmadan davanın esası hakkında karar verilmiş olması isabetsiz olduğu gibi, taşınmaz belediye sınırları içerisinde kaldığı halde, imar planı kapsamında olup olmadığı araştırılmadan ve imar planı kapsamında ise zilyetlikle iktisap koşullarının imar planının onaylandığı tarihe göre belirlenmesi gerektiği gözetilmeden hüküm kurulması da isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden Belediyeye iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01.10.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.