Danıştay 9. Daire 2019/3279 Esas 2022/1572 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/3279
Karar No : 2022/1572

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVACILAR) ... Tur. İnş. Nak. San. ve Tic. A. Ş.
… San. ve Tic. A. Ş.
VEKİLLERİ : Av. … - Av. …

2- (DAVALI) … Başkanlığı - ANKARA
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:.., K:… sayılı kararının, davalı idarece karar harcı yönünden, davacı tarafından esas yönünden temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü'nce ihale edilen … ihale kayıt numaralı "Gayrettepe-İstanbul Yeni Havalimanı Metro Hattı İnşaatı ile Elektromekanik Sistemlerinin Temin, Montaj ve İşletmeye Alma İşleri" uhdesinde kalan iş ortaklığını oluşturan davacı şirketler tarafından, anılan ihale kapsamında yapılan avans ödemeleri üzerinden mükerrer damga vergisi tahsil edildiğinden bahisle, fazladan tahsil edilen tutarın iadesi talebiyle yapılan düzeltme - şikayet başvurusunun reddine dair … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile fazladan ödenen damga vergisinin kesinti tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte iadesine karar verilmesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; vergi idaresinden düzeltilmesi istenebilecek vergi hatalarının, kendisinden düzeltme isteminde bulunulan idari makam veya dava konusu edilmesi halinde yargı yeri tarafından, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 3. maddesinde öngörülen yorum tekniklerine başvurulmadan belirlenebilen ve aynı Kanun'un 117. ve 118. maddelerinde tanımı yapılan açıklıktaki hesap ve vergilendirme hataları olduğu, olayda, davacıların oluşturduğu iş ortaklığının uhdesinde kalan işle ilgili iki ayrı muhasebe işlem fişiyle yapılan avans ödemelerinden kesilen damga vergisinin mükerrer olarak alınmasının hukuka aykırı olduğu iddia edilmekte ise de, ileri sürülen bu hatanın, 213 sayılı Kanun hükümlerinin aradığı anlamda vergi hatası olmadığı gibi, hukuki bir uyuşmazlık niteliğinde olduğu, vergilendirme işlemine karşı süresinde açılacak idari davada incelenebilecek bu iddianın, 213 sayılı Kanun'un 122. ve 124. maddelerinde vergi hataları için öngörülen idari başvuru yolu izlenerek tesis ettirilen işleme karşı açılan davada incelenmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Davacı tarafından, uyuşmazlığa konu işe ilişkin sözleşmenin 13. maddesine göre avans tutarının tümünün bir defada ödenmesinin ana prensip olarak kabul edildiği, bu nedenle yapılan ikinci avans ödemesi üzerinden damga vergisi kesintisi yapılmasının mükerrerliğe neden olduğu iddia edilmekte ise de; 488 sayılı Kanunun 1. maddesi uyarınca damga vergisinde vergiyi doğuran olayın Kanuna ekli (1) sayılı Tabloda yer alan ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan kağıtların yazılıp imzalanması ya da imza yerine geçen bir işaret konulması ile gerçekleştiği; (1) sayılı Tabloda, ihale kararları "II. Kararlar ve mazbatalar" başlığı altında damga vergisine tabi tutulurken, belli para içeren sözleşmelerin "I. Akitlerle ilgili kâğıtlar" başlığı altında, avanslara ve hakedişlere ilişkin belgelerin de "IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar" başlığı altında damga vergisine tabi tutulduğu, dolayısıyla; gerek ihale kararı, gerek ihale edilen işe ilişkin sözleşme ve gerekse üstlenilen iş nedeniyle yapılacak avans ve hakediş ödemesine ilişkin belgelerin; hukuken tekemmül ettikleri tarihte ayrı ayrı damga vergisine tabi tutulmaları yani vergiyi doğuran olayın herbir belge için ayrı ayrı gerçekleştiği dikkate alındığında, davacının aksi yöndeki iddiasına katılmaya yasal olanak bulunmadığı, bu durumda; sözleşme hükümlerine aykırı olarak, tek seferde yapılması kararlaştırılan avans ödemesinin iki ayrı tarihte gerçekleştirilmesi nedeniyle, her bir avans ödemesi için vergiyi doğuran olayın ayrı ayrı gerçekleştiği dikkate alındığında, olayda mükerrer alınmış bir verginin varlığından, bir başka ifadeyle vergilendirme hatasının bulunduğundan söz edilemeyeceği sonucuna varıldığından, davacı şirketlerin istinaf başvurusunun yazılı gerekçeyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI:
DAVACININ İDDİALARI: Avans ödemesi üzerinden mükerrer vergilendirme yapıldığı, zira ödenen tek bir avans olduğu, ödemenin iki farklı tarihte yapılmasının, tek olan avans ödemesinden birden fazla damga vergisi kesintisi yapılması sonucunu doğurmayacağı, ilk ödemede toplam avans tutarı üzerinden damga vergisi kesildiği, ikinci ödemede yeniden vergi alınmasıyla fazla damga vergisi tahsil edilmiş olduğu iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

DAVALININ İDDİALARI: Yargılama giderleri arasında karar harcına hükmedilmediği iddiasıyla kararın karar harcına ilişkin kısmının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın karar harcı dışındaki kısmı usul ve hukuka uygun olup, davacı tarafından dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Davalı idarenin Bölge İdare Mahkemesi kararının, karar harcına hükmedilmemesine ilişkin temyiz istemine gelince;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 6545 sayılı Kanun'un 22. maddesiyle değişik "Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar" başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde; temyiz incelemesi sonunda kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa Danıştayın kararı düzelterek onayacağı ifade edilmiştir.
Maddenin gerekçesinde ise madde ile temyiz incelemesinde sadece maddi hatalarda değil, aynı zamanda yeniden yargılama yapılmasını gerektirmeyen eksiklik ya da yanlışlıklarda da düzelterek onama kararı verilmesinin sağlandığı, uygulamada, vekâlet ücretine, yargılama giderlerine ya da faize hükmedilmesinin unutulması ya da bunların yanlış hesaplanması gibi kararın asli olmayan unsurlarında görülen bir kısım eksiklik ya da yanlışlıklar nedeniyle bozma kararları verildiği, bunun mahkeme tarafından tekrar karara bağlandığı ve yine bu kararlara karşı yeniden kanun yollarına başvurulabilmesi nedeniyle hem zaman hem emek kaybına neden olunduğunun görüldüğü, bu suretle esasa etkili olmayan konularda Danıştayın kesin karar vermesi sağlanarak uyuşmazlığın hızla sonuçlandırılmasının amaçlandığı hususlarına yer verilmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 54. maddesinde, vergi yargısı harçlarının (3) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nevi ve mahiyetine göre ise maktu esas üzerinden alınacağı, 492 sayılı Harçlar Kanunu'na bağlı (3) sayılı Tarife'nin nispi harçlara ilişkin II. Kısmının (a) bendinde, tarhiyata ve ceza kesme işlemlerine karşı mükellefin dava açması üzerine vergi mahkemesinin nihai kararları ile bölge idare mahkemesi kararlarında, karar altına alınan uyuşmazlık konusu vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümler ile bunlara bağlı zam ve cezaların toplam değeri üzerinden binde 4,55 oranında nispi harç alınacağı, maktu harçlara ilişkin III. Kısmında ise "yukarıdaki pozisyonlarda gösterilen ve nispi harca tabi tutulmamış olan tarhiyat veya ceza kesme ve diğer işlemlerle ilgili" olarak vergi mahkemesi ve bölge idare mahkemesi kararlarında maktu harca hükmedileceği düzenlenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, bakılan davanın düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin işleme karşı açıldığı anlaşılmakta olup Bölge İdare Mahkemesince davacı aleyhine maktu karar harcına hükmedilmesi gerekirken, karar harcına ilişkin hüküm kurulmadığı anlaşılmıştır.
Bu husus, yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan, düzeltilmesi mümkün eksiklik olarak görüldüğünden, hüküm fıkrasına "istinaf başvurusunun yukarıda yazılı gerekçeyle reddine" ifadesinden sonra gelmek üzere "davacı şirketlerden 35,90-TL maktu karar harcının alınmasına" ibaresi eklenmek suretiyle kararın düzeltilerek onanması gerektiği sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarafların temyiz istemlerinin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtildiği şekilde düzeltilerek ONANMASINA,
3.Temyiz isteminde bulunan davacıdan …-TL maktu harç alınmasına,
4.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 21/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.