MAHKEMESİ : 9. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin kadrosunun ... A.Ş.’de görülmesine rağmen gerçekte ... Genel Müdürlüğünün ulaşım araçlarında hat şoförü olarak çalıştığını, davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu ileri sürerek, müvekkilinin işe başladığı tarihten itibaren ... Genel Müdürlüğünün işçisi sayılmasına ve buna bağlı olarak 6772 sayılı yasa uyarınca ödenmesi gerekmesine rağmen ödenmeyen ilave tediye ücret alacağı ile ... Genel Müdürlüğü işyerinde uygulanmakta olan toplu iş sözleşmesinden kaynaklı bir kısım işçilik alacağının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar ... Genel Müdürlüğü ve ... Genel Hizmet Otopark Özel Eğitim İtfaiye ve Sağlık Hizmetleri Ticaret A.Ş. vekilleri, davacının muvazaa iddiası ve taleplerinin yerinde olmadığını savunarak davanın reddini talep etmişlerdir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, davalılar ... Genel Müdürlüğü ve ... Genel Hizmet Otopark Özel Eğitim İtfaiye ve Sağlık Hizmetleri Ticaret A.Ş. arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu ve davacının en baştan itibaren davalı ... Genel Müdürlüğü işçisi olduğunun tespitine, bu kabule göre ilave tediye alacağının hüküm altına alınmasına, ancak davacı işçinin ... Genel Müdürlüğü işyerinde uygulanmakta olan toplu iş sözleşmesinin tarafı olan sendikaya üye olmadığı gerekçesi ile toplu iş sözleşmesinden kaynaklı fark alacak talebinin reddine karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, taraflar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına, davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu ve davacının en baştan itibaren davalı ... Genel Müdürlüğü işçisi olduğunun tespitine ve ilave tediye alacağının hüküm altına alınmasına, toplu iş sözleşmesinden kaynaklı fark alacak talebinin reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Karar, taraf vekillerince temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesiyle yapılan inceleme sonucunda, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, Bölge Adliye Mahkemesi kararının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan yönleri usul ve kanuna uygun görülmüştür.
2- Somut olayda, davacı vekili dava konusu alacaklar için toplam 400,00 TL alacak talebinde bulunmuş olup, dava dilekçesinin açıklanmasına ilişkin dilekçesinde de davacıya bugüne kadar hiç ödenmemiş olan vardiya tazminatı, risk sorumluluk zammı, iş güçlüğü zammı, ilave tediye ve ikramiye, üretimi teşvik primi, bayram yardımı alacaklarının her bir alacak kaleminin doğduğu tarihten itibaren ayrı ayrı fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 400,00TL talebi olduğunu belirtmiştir. Dava konusu tüm talepler için 400,00 TL talep edildiğine göre Bölge Adliye Mahkemesince 400,00 TL ilave tediye alacağının hüküm altına alınması hatalıdır. Somut olay bakımından 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 194. maddesi uyarınca somutlaştırma yükümlülüğü yerine getirilmemiştir. Bu halde, gerek 6100 sayılı Kanun’un 194. maddesinde düzenlenen somutlaştırma yükümlülüğü ve gerekse de aynı Kanun’un 31. maddesinde düzenlenen hakimin davayı aydınlatma ödevi kapsamında, davacı taraftan, iddiasına konu 400,00 TL alacağın ne kadarının hangi alacak için olduğu hususunda açıklama istenilmelidir. Bu yönde bir işlem yapılmaması, 6100 sayılı Kanun’un 31. ve 194. maddesine aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
3. Taraflar arasında dava konusu ilave tediye alacağından davalıların sorumluluğu noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Muvazaalı bir hukuki muamele ile üçüncü kişinin zarara uğratılması ona karşı bir haksız eylem niteliğindedir. Üçüncü kişiler muvazaa nedeniyle hakları halele uğratıldığı takdirde haksız fiil sorumluluğuna dayanarak muvazaalı hukuki işlemi yapan taraftan zararının tazminini isteyebilir. Haksız fiil işleyen kimse uygun illiyet bağı çevresine giren bütün zararlardan sorumludur. Ayrıca muvazaa sebebiyle akdin hükümsüzlüğünün ileri sürülmesinin hakkın kötüye kullanılması sayılan hallerde muvazaa ileri sürülemez.
Somut olayda iyiniyetli olan davacı işçiye karşı taraf olmadığı muvazaanın ileri sürülemeyeceği, akdin hükümsüzlüğünün davacıya karşı ileri sürülmesinin Türk medeni Kanunu"nun 2. maddesindeki iyiniyet kurallarına aykırı olması ve hiç kimsenin kendi hilesinden yararlanamayacağı ilkesi gereğince, ilave tediye alacağından muvazaalı işlemi yapan ... Genel Hizmet Otopark Özel Eğitim İtfaiye ve Sağlık Hizmetleri Ticaret A.Ş."nin diğer davalı ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu kabul edilmelidir (HGK."nun 03.12.2008 T. 2008/9-704 E, 2008/730 K. sayılı kararı).
Belirtilen sebeple, dava konusu ilave tediye alacağından davalı ... Genel Müdürlüğünün tek başına sorumlu tutulması da isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
4. Karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi"nin 13/2. maddesi gereğince hükmedilen vekalet ücreti kabul ya da reddedilen tutarı geçemez.
Somut olayda, davalılar arasında muvazaanın varlığı kabul edilmiş olmakla birlikte dava muvazaa iddiasına dayalı alacak (eda) davası niteliğinde olduğundan ve alacak talebi yönünden 400,00 TL hüküm altına alındığından, davacı lehine hükmedilecek olan vekalet ücreti bu tutarı geçemez. Kabul şekline göre davacı lehine 400,00 TL vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken 1.980,00 TL vekalet ücretinin hüküm altına alınması da isabetli olmamıştır.
SONUÇ:
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgililere iadesine, 02.12.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.