21. Hukuk Dairesi 2017/6293 E. , 2018/7193 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
TÜRK MİLLETİ ADINA
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Davacı, 01.04.1992-20.04.1992 tarihleri arasında davalı ..." a ait işyerinde çalıştığının tespitini talep etmiştir.
Mahkeme istemin kabulü ile; davacının 01.04.1992 tarihinden 20.04.1992 tarihine kadar davalı ..." a ait işyerinde hizmet aktine tabi olarak çalıştığının tespitine karar vermiştir.
Dosyadak kayıt ve belgelerden; 51257 sicil numaralı ... adına kayıtlı, mahiyeti işyeri ve ev temizlik servisi olan işyerinden davacı adına verilen 01.04.1982 işe giri, 20.04.1982 varide tarihli işe giriş bildirgesinin bulunduğu, işyerinin 10.01.1989- 03.02.1997 tarihleri arasında yasa kapsamında olduğu, davalı kurumun 05.03.2014 tarihli yazısında ilgili işyeri ile ilgili ..." ın T.C. kimlik numarası bulunmadığı, sadece baba adı ve doğum tarihi bilgilerinin bulunduğunun belirtildiği, dava dilekçesi ve gerekçeli kararın işyeri adresine ... adına Tebligat Kanunu 35. maddeye göre tebliğ edildiği, gerekçeli karar başlığında davalının kimlik bilgileri kısmında 1972 doğumlu ... oğlu yazılı olduğu, Dairemizin 30.05.2017 tarih 2016/2953E. 2017/4617 K. Sayılı ilamı ile davalı işverenin Mernis adresine tebligat çıkartılması gerektiğinden bahisle geri çevirme yapıldığı, geri çevirme sonrası ... oğlu ... isimli kişilerin nüfus bilgilerinin istendiği, bu kişilerin davalı işveren olmadığının tespit edildiği, davacının kimlik bilgilerini bildirdiği ..." ın ev-işyeri temizlik faaliyetinden 1989-1997 yılları arasında vergi kaydının bulunduğu, vergive bağ-kur kayıtlarındaki işyeri adresi ile 51257 sicil numaralı işyeri adresinin mahalle ve cadde isimleri aynı olduğu, gerekçeli kararın davacının kimlik bilgilerini bildirdiği bu kişiye tebliğ edilerek dosyanın gönderildiği anlaşılmıştır.
Hizmet tespiti davalarında, 506 sayılı Kanun"un 79. (5510 sayılı Kararın 86. maddesi) ve HMK 50. maddesi (HUMK"nun 38. maddesi) ve devamının uygulanmasında husumet dava şartlarındandır. Genel olarak davacı aktif, davalı ise pasif husumet ehliyetine sahiptir. Davanın usulüne uygun olarak doğru hasma yöneltilmesi gerekir. Öte yandan HMK 27. maddesi davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Davalıya savunma hakkını kullanabilmesi için dava dilekçesinin usulünce tebliğ edilmesi gerekir.
Somut olayda, geri çevirme sonrası gerekçeli karar tebliğ edilen ... T.C.kimlik numaralı ..." ın taraf olduğu, dava dilekçesi tebliğ edilen ve gerekçeli karar başlığında taraf olarak gösterilen kişinin taraf olmadığı sabittir. Gerçek işvereni davanın açıldığı tarihte tespit edip onun hakkında hüküm kurmak gerekirken gerkçek kişiye Tebligat Kanunu 35. maddeye göre tebligat yapılarak taraf teşkilinin sağlanması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Yapılacak iş, dava ekonomisi, hizmet tespiti davasının Anayasa’da ifadesini bulan temel haklardan sosyal güvenliğe ilişkin oluşu, davacının dava dilekçesinden anlaşılan iradesi dikkate alınarak, bu eksikliğin (hatanın) mahkemece doğrudan (resen) dikkate alınıp, gerçek hasma ( ... T.C.kimlik numaralı ..." a) husumetin yöneltilmesi, akabinde res"en seçilecek başkaca bordro tanıkları tespit edilip dinlenilmeli veya bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya bunların tanıklığıyla yetinilmediği taktirde, SGK ilgili il müdürlüğünden, gerekirse zabıta, vergi dairesi ve meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu iş yeri çalışanlarının; yoksa işyeri sahipleri ile davacıya çalıştığı birim açıklattırılarak davacının çalıştığı ... Emekli Sandığı" nda ilgili birimde ihtilaflı dönemde görev yapan kişiler araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, tarafların gösterecekleri delilleri toplamak, davacının işe giriş ve çıkış sürelerini net belirlemek ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2,6,9 ve 79/10 maddeleri gereğince ortaya konulduktan sonra karar vermekten ibarettir.
Mahmece bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek taraf teşkili sağlanmadan eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı kurum vekilinin bu yönlere ilişkin temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 09.10.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.