21. Hukuk Dairesi 2017/6504 E. , 2018/7202 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
TÜRK MİLLETİ ADINA
Davacı, davalılardan işverene ait iş yerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davacının tüm, davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının davalı Yenice Belediye Başkanlığı" nda 15/05/1999- 30/11/1999 , 15/05/2000- 30/11/2000, 15/05/2001- 15/10/2001, 15/05/2002- 15/10/2002, 15/05/2003- 30/11/2001, 15/05/2004- 15/11/2004, 15/05/2005- 15/11/2005, 15/05/2006- 15/11/2006, 15/05/2007- 15/11/2007, 15/05/2008- 15/11/2008, 15/05/2009- 15/11/2009 tarihleri arasında geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacının davalı Yenice belediyesinde (... İlinin Büyükşehir olmasından sonra ...) 15/05/2008-15/11/2008 arası 180 gün, 15/05/2009-15/11/2009 arası 180 gün, günün asgari ücreti üzerinden çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin isteminin hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Öte yandan, davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri bir kamu kuruluşuna aittir. Kamu kuruluşlarında, çalışanların kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıldır. Davacının ücretsiz çalışması hayatın olağan akışına aykırı, kamu kuruluşundaki çalışmaların resmi kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıldır. Kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenle bildirim dışı kaldığı gereğince ve yeterince araştırma konusu yapılmamıştır.
Yapılacak iş, davalı işyerinden davacıya ücret ödenip ödenmediğini sormak, davalı işveren nezdindeki ihtilaflı döneme ait ücret tediye bordrolarının ve puantaj kayıtlarının tamamının aslını veya onaylı ve okunaklı örneklerini getirtmek, ücret ödeme bordrolarında davacının imzasının bulunup bulunmadığını saptamak, davacının işyeri özlük dosyasının eksiksiz ve onaylı bir örneğini işyerinden istemek, işveren kuruluşun davacı ile ilgili yetkili şef, amir, müdür ve özellikle muhasebe çalışanı gibi yetkili kişilerini dinlemek, davacının ihtilaflı dönemde ücretini ne şekilde aldığını araştırmak, bu konuda davacının beyanını almak, ücretini nasıl aldığını, kim tarafından nasıl ödendiğini sormak, açıklamasını istemek, bu dönemde çalıştığına ve ücret aldığına ilişkin belgeleri getirtmek, gerektiğinde ücret ödenmesine ilişkin belgeleri bilirkişi marifetiyle yerinde incelemek, davacının çalıştığı işin mevsimlik olmadığı anlaşılmakla neden mevsimlik olarak çalıştırıldığına dair davalı belediyeden açıklama istemek, dinlenen tanıkların hizmet cetvelleri istenerek davalı ... çalışanı olup olmadıklarını tespit etmek, davacının askerlik tarihlerini ilgili Askerlik Şubesinden sormak, davacının resmi kayıtlara geçmeyen dönemlerde çalıştığını ve ücretini aldığını gösterir belgelerin ibraz edilememesi halinde bunun nedenini araştırmak ve haklı ve izah edilebilir bir nedene dayanıyor ise bu takdirde tanık sözlerine itibar etmek, kamu kurumu olan davalı işyerinde ücret alma iddiasının yazılı belgelerle ispat edilebiliceği göz önünde bulundurularak sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ..."na iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edenlerden davacıya yükletilmesine,
09/10/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.