Danıştay 6. Daire 2016/8565 Esas 2022/4979 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/8565
Karar No : 2022/4979


TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
2- ... Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Turizm ve Yatırım A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Muğla İli, Bodrum İlçesi, ... Beldesi, .... Köyü, ... pafta, eski ... parsel (yeni ... ada, ... parsel) sayılı taşınmaza ilişkin ... Bakanlığınca onaylanan 07.02.2013 tarihli 1/25.000 ölçekli ilave revizyon çevre düzeni planının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti : Temyize konu kararda; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporu ile dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu çevre düzeni planının 5.6.2 sayılı plan notunda, orman alanı olarak gösterilen özel mülkiyete tabi parsellerin 6831 sayılı Orman Kanununun kapsamı dışında olduğunun, 5.6.3 sayılı plan notunda ise, bu tür parsellerde doğal karakteri korunacak alanlardaki yapılaşma koşullarının geçerli olduğunun düzenlendiği, her ne kadar taşınmazın işlevi alt ölçekli planlarda detaylandırılacak olsa da, gerçekte orman alanında olmamasına rağmen dava konusu çevre düzeni planında orman gösteriminde kalan taşınmaza alt ölçekli planlarda sadece doğal karakteri korunacak alan kullanımı getirilebileceği, bu durumun da hak kaybına neden olacağının anlaşıldığı gerekçesiyle planlama hiyerarşisine, şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına aykırı olan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından, dava konusu 1/25.000 ölçekli çevre düzeni planında taşınmaza getirilen kullanım kararının üst 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı ile uyumlu olduğu, ilgili kurumlardan alınan görüşler doğrultusunda orman sınırlarının plana işlendiği, çevre düzeni planlarının üzerinden ölçü alınarak uygulama yapılan bir plan türü olmaması nedeniyle alt ölçekli imar planları gibi hukuki değerlendirme yapılmaması gerektiği, dava konusu planda orman alanında kalsa dahi özel mülkiyet olarak tapuya tescil edilmiş olan parsellerin 6831 sayılı Orman Kanununun kapsamı dışında olduğuna dair 5.6.2 sayılı plan notu bulunduğu, yine 5.6.3 sayılı plan notunda alt ölçekli planların yapımı aşamasında orman kadastro sınırının esas alınacağının, dava konusu çevre düzeni planında orman alanı kullanımında kalan özel mülkiyete tabi parsellerde doğal karakteri korunacak alanlardaki yapılaşma koşullarının geçerli olduğunun düzenlendiği, dava konusu planda orman alanı kullanımına ayrılmayan tüm parsellerin turizm tesis alanı kullanımına ayrılması gerektiği şeklinde bir yaklaşımın planlama ilkeleri ile bağdaşmayacağı, önceki çevre düzeni planında taşınmaza turistik tesis alanı kullanımı getirilmiş olmasının kazanılmış hak oluşturmadığı, ileri sürülmektedir.
Bodrum Belediye Başkanlığı tarafından, dava konusu çevre düzeni planını hazırlayan ve onaylayan idarenin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olduğu, ilçe belediyesinin planın yapımında herhangi bir dahilinin bulunmadığı, planı değiştirme, geri alma, iptal etme gibi yetkilere de sahip olmadığı, ilk derece aşamasında husumet itirazında bulunulduğu ve emsal kararlar sunulduğu halde itirazın mahkemece değerlendirilmediği, ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'NUN DÜŞÜNCESİ: Davalılardan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının temyiz isteminin reddi ile dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının esasına ilişkin kısmının onanması, diğer davalı Bodrum Belediye Başkanlığının temyiz isteminin kabulü ile dava konusu planın yapılması ve onaylanması sürecinde herhangi bir dahili bulunmayan ilçe belediyesinin hasım mevkinden çıkarılmasına karar verilmesi gerekirken, davanın Bodrum Belediye Başkanlığının husumetiyle görülmesi ve bu suretle aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesinin usul hukukuna aykırı olduğu anlaşıldığından, temyiz istemine konu edilen kararın bu kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 29.10.2021 tarih ve 31643 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 85 sayılı Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi ile 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2. maddesi ile de aynı Kararnamenin 97. maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan "Çevre ve Şehircilik" ibaresinin "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiği görüldüğünden, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının davalı olarak belirlenmesi suretiyle işin gereği görüşüldü.
:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Dava konusu planlama alanına ilişkin önceki 1/25.000 ölçekli çevre düzeni planı, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 10.09.2009 tarihinde onaylanmış, bu planda taşınmazın tamamına turizm tesis alanı kullanımı getirilmiştir.
Anılan 2009 yılı onaylı 1/25.000 ölçekli çevre düzeni planı doğrultusunda Kültür ve Turizm Bakanlığınca 02.06.2010 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli koruma amaçlı nazım ve 1/1000 koruma amaçlı uygulama imar planlarında taşınmazın bir kısmı plan onama sınırları dışında bırakılmış, onama sınırı içinde kalan kısmına ise orman alanı kullanımı getirilmiştir.
Davacı tarafından söz konusu koruma amaçlı nazım ve uygulama imar planlarına karşı açılan davada, taşınmazın küçük bir kısmının sehven orman alanı içerisinde gösterildiğinin davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından dosyaya sunulan 06.06.2012 tarihli dilekçede beyan edildiği, davacı tarafından askı süresi içinde plana yapılan itirazın uygun görüldüğü ve gerekli düzeltmenin yapılacağının davacıya bildirildiği, orman sınırlarını gösteren haritaya göre taşınmazın orman alanına isabet eden kısmının bulunmadığı, dolayısıyla dava konusu imar planlarında taşınmazın bir kısmında hatalı şekilde orman gösterimi yapıldığının anlaşıldığı, bu durumun Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından da kabul edildiği gerekçesiyle Danıştay Altıncı Dairesinin 10/12/2014 tarih ve E:2010/10805, K:2014/8467 sayılı kararı ile taşınmazın orman alanı olarak gösterilmesine ilişkin kısmı yönünden dava konusu işlemin iptali, planların onama sınırına ilişkin kısmı yönünden davanın reddine karar verilmiş, bu kararın iptale ilişkin kısmı Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 18/05/2017 tarih ve E:2015/2332, K:2017/2181 sayılı kararı ile onanmış, kararın düzeltilmesi istemi de Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 20/02/2019 tarih ve E:2017/3604, K:2019/696 sayılı kararıyla reddedilmiştir.
Devam eden süreçte, Muğla, Bodrum, Yalıçiftliği Turizm Merkezi sınırları içerisinde kalan sit alanlarının dikkate alınarak yeniden planlama yapılması gerektiği gerekçesiyle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından dava konusu 07.02.2013 tarihli 1/25.000 ölçekli ilave revizyon çevre düzeni planı onaylanmış ve bu planda taşınmazın tamamına orman alanı kullanımı getirilmiştir.
Bunun üzerine davacı tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Bodrum Belediye Başkanlığı hasım gösterilmek suretiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 14. maddesinin 3. fıkrasının (f) bendinde, dava dilekçelerinin husumet yönünden inceleneceği, 15/1-c maddesinde ise davanın hasım gösterilmeden veya yanlış hasım gösterilerek açılması durumunda dava dilekçesinin belirlenecek gerçek hasma tebliğ edileceği, aynı Kanunun 14. maddesinin 6. fıkrasında yukarıda belirtilen usule aykırılığın ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde davanın her aşamasında 15. madde hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş, yine aynı Kanunun 49/1-c maddesinde ise usul hükümlerine uyulmamış olunması, kararın bozulmasını gerektiren sebepler arasında sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Davalı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının temyiz istemi yönünden;
İdare Mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
Dava konusu işlemin iptali yolundaki temyiz istemine konu mahkeme kararının esasına ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Davalı Bodrum Belediye Başkanlığının temyiz istemi yönünden;
Dava konusu 1/25.000 ölçekli ilave revizyon çevre düzeni planının doğrudan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylandığı, Bodrum Belediye Başkanlığının dava konusu işlemin hazırlanması ve onaylanması süreçlerinde herhangi bir dahilinin bulunmadığı, İdare Mahkemesince, husumet itirazına rağmen ilçe belediyesinin hasım mevkinden çıkarılmasına karar verilmeksizin işin esasının incelendiği ve nihai olarak ilçe belediyesi aleyhine yargılama giderleri ile vekalet ücretine hükmedildiği görülmektedir.
Bu durumda, dava konusu planın onaylanmasına yönelik herhangi bir işlem tesis etmediği gibi bu hususta yetki, görev ve sorumluluğu da bulunmayan Bodrum Belediye Başkanlığının hasım mevkinden çıkarılması ve davanın sadece Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının husumetiyle görülmesi gerekirken; yanlış hasım gösterilerek açılan davada, ilçe belediyesinin hasım mevkinde bırakılması ve bu suretle aleyhine yargılama giderleri ile vekalet ücretine hükmedilmesinin usul hükümlerine aykırı olduğu anlaşıldığından, temyiz istemine konu edilen İdare Mahkemesi kararında bu yönüyle isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalılardan ... Değişikliği Bakanlığının temyiz isteminin reddine, ... Belediye Başkanlığının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının, esasa ilişkin kısmının ONANMASINA, ... Belediye Başkanlığının hasım mevkinden çıkarılmaması suretiyle aleyhine yargılama giderleri ile vekalet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan İdare Mahkemesine gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 20/04/2022 tarihinde, oybirliğiyle karar verildi.