Danıştay 9. Daire 2020/2094 Esas 2022/1474 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2020/2094
Karar No : 2022/1474

TEMYİZ EDENLER :1-(DAVACI) ... İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ....
2-(DAVALI) ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin .. tarih ve E:...., K:.. sayılı kararının, taraflarca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: ... Belediyesi tarafından ihalesi gerçekleştirilen ... ihale kayıt numartalı ".... 1. Etap ... Konut Ada İçi Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İnşaatı Yapım İşi" uhdesinde kalan davacı şirket tarafından ödenen 242.830,50 TL sözleşme damga vergisi ile 145.698,30-TL ihale kararı damga vergisinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali ile ödenen tutarın tahsil tarihinden itibaren amme alacaklarına uygulanan faiz oranında hesaplanacak faiziyle iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... Vergi Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden, davacının uhdesinde kalan ".... Etap- ... Adet Konut Ada İçi Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İnşaatı Yapım İşi"nin yapıldığı alanın Gaziantep İli Şahinbey İlçesi ... Mahallesi sınırları içerisinde bulunduğu ve söz konusu sahanın 10/01/2012 tarih 28169 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2011/2535 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73. maddesine göre "Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı" olarak ilan edildiği, bu nedenle de davacının uhdesinde kalan yapım ihalesinin 6306 sayılı Kanun kapsamında kaldığından damga vergilerinden müstesna olduğunun anlaşıldığı, damga vergisinden müstesna olan dava konusu ihaleye ilişkin işlemler nedeniyle tahsil edilen damga vergilerinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme şikayet başvurunun reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, davacının faiz istemine ilişkin olarak; haksız kesilen damga vergisi tutarlarının idarenin amme alacakları için uyguladığı faiz oranı uygulanmak suretiyle tespit edilecek faiziyle birlikte iadesinin talep edildiği, 05/06/2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6322 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 14. maddesiyle 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 112. maddesinin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen (4) numaralı fıkrasının “Fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergiler, fazla veya yersiz tahsilatın mükelleften kaynaklanması halinde düzeltmeye dair müracaat tarihi, diğer hallerde verginin tahsili tarihinden düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için aynı dönemde 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz ile birlikte, 120’nci madde hükümlerine göre mükellefe red ve iade edilir.” şeklinde yeniden düzenlendiği, 213 sayılı Yasaya eklenen geçici 29. maddede de 112. maddesinin (4) numaralı fıkrasının, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergilerin iadesinde uygulanacağının belirtildiği ve bu haliyle uyuşmazlıkta tahsili hukuka aykırı bulunan ve idarece tahsili tarihinden düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre içinde kullanımından mahrum kalınan tutarın 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz ile birlikte iade edileceği gerekçesiyle davanın kabulüne, dava konusu işlemin iptaline, toplam 388.528,80 TL damga vergisinin tahsilat tarihinden itibaren hesaplanacak tecil faiziyle birlikte davacıya iadesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurularına konu Vergi Mahkemesi Kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve taraflar tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI:
DAVALININ İDDİALARI: Davacı tarafından uhdesinde kalan işin damga vergisinden istisna olduğuna ilişkin bir bilgi ve belgenin sunulmadığı, dava konusu edilen olayda herhangi bir vergi hatası bulunmadığından 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun düzeltme hükümlerinin uygulanmasının mümkün olmadığı, davacının iddialarının tamamının hukuki boyutta bulunması nedeniyle verginin tahakkuk safhasında açılacak davalarda ileri sürülebileceği, yapılan işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı iddialarıyla kararın aleyhe olan kısımlarının bozulması istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI: Ödenen tutarların gecikme zammı oranında hesaplanacak faiziyle iadesine karar verilmesi gerektiği iddiasıyla kararın aleyhe olan kısımlarının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davacı tarafından savunma verilmemiştir, davalı idarenin savunması yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ: 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Kentsel dönüşüm ve gelişim alanı" başlıklı 73. maddesinin 6. fıkrasında, kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında yıkılarak yeniden yapılacak münferit yapılarda ilgili vergi, resim ve harçların dörtte biri alınacağı belirtildiğinden, davacı temyiz isteminin reddi, davalı temyiz isteminin davacı tarafından ödenen damga vergilerinin dörtte birine isabet eden kısımlar yönünden kabulü diğer kısımlar yönünden reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Şahinbey Belediyesi tarafından ihalesi gerçekleştirilen ... ihale kayıt numartalı "... ... Etap ... Konut Ada İçi Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İnşaatı Yapım İşi" uhdesinde kalan davacı şirket tarafından ödenen 242.830,50 TL sözleşme damga vergisi ile 145.698,30-TL ihale kararı damga vergisinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali ile ödenen tutarın tahsil tarihinden itibaren amme alacaklarına uygulanan faiz oranında hesaplanacak faiziyle iadesi istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 122. maddesinde, mükelleflerin, vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairesinden isteyebilecekleri; 124. maddesinde de vergi mahkemesinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme talepleri reddolunanların, şikayet yolu ile Maliye Bakanlığına müracaat edebilecekleri açıklanmıştır. Bu maddeler uyarınca düzeltilmesi vergi dairelerinden istenebilecek vergi hatasının tanımı ise aynı Kanun'un 116. maddesinde, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak yapılmış, 117. maddesinde, hesap hataları olarak; matrah hataları, vergi miktarında hatalar ve verginin mükerrer olması; 118. maddesinde de vergilendirme hataları olarak; mükellefin şahsında hata, mükellefiyette hata, mevzuda hata ve vergilendirme veya muafiyet döneminde hatalar sayılmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Kentsel dönüşüm ve gelişim alanı" başlıklı 73. maddesinin 1. fıkrasında, belediyelerin, belediye meclisi kararıyla; konut alanları, sanayi alanları, ticaret alanları, teknoloji parkları, kamu hizmeti alanları, rekreasyon alanları ve her türlü sosyal donatı alanları oluşturmak, eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek, kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak veya deprem riskine karşı tedbirler almak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabileceği; 6. fıkrasında, kentsel dönüşüm ve gelişim alanları içinde yer alan eğitim ve sağlık alanları hariç kamuya ait gayrimenkullerin harca esas değer üzerinden belediyelere devredileceği, kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında yıkılarak yeniden yapılacak münferit yapılarda ilgili vergi, resim ve harçların dörtte biri alınacağı belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge İdare Mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Davalı idarenin, Bölge İdare Mahkemesi kararının ihale kararı ve sözleşme damga vergisine ilişkin kısmına yönelik temyiz istemine ilişkin olarak;
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; yeni yapının yapılacağı alanın kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanında yer alması ve bu alanda bulunan mevcut (eski) yapının yıkılarak yeni bir yapının inşa edilmesi koşullarının gerçekleşmesi hâlinde, yapılacak bu yapılarla ilgili alınması gereken vergi, harç ve resmin dörtte üçünün tahsil edilmeyeceğinin düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Olayda, davacının uhdesinde kalan ".... Etap- ... Adet Konut Ada İçi Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İnşaatı Yapım İşi"nin yapıldığı alanın Gaziantep İli Şahinbey İlçesi ... Mahallesi sınırları içerisinde bulunduğu ve söz konusu alanın 10/01/2012 tarih 28169 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2011/2535 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73. maddesine göre "Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı" olarak ilan edildiği anlaşıldığından, 5393 sayılı Kanun'un 73. maddesinde öngörülen koşulların gerçekleşmesi nedeniyle, ihale kararı ve sözleşme damga vergisinin dörtte üçlük kısmının düzeltme-şikayet hükümleri kapsamında vergilendirme hatası olarak değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varıldığından, söz konusu damga vergilerinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin işlemin, davacı tarafından ödenen 242.830,50 TL sözleşme damga vergisi ile 145.698,30-TL ihale kararı damga vergisinin dörtte üçüne isabet eden miktara ilişkin kısmında hukuka uyarlık, dörtte birine isabet eden miktara ilişkin kısmında ise hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu durumda, davacı tarafından ödenen damga vergilerinin tamamının iadesine ilişkin Mahkeme Kararına yönelik davalı istinaf başvurusunun reddi yolundaki Bölge İdare Mahkemesi kararında söz konusu vergilerin dörtte birine isabet eden kısım ile bu kısma isabet eden faiz tutarı yönünden hukuka uyarlık bulunmadığından kararın buna ilişkin hüküm fıkrasının bozulması gerekmiştir.

Davacı tarafından, iadesine hükmedilen tutara uygulanacak faiz yönünden ileri sürülen temyiz istemine gelince; davacının uygulanacak faizin 6183 sayılı Kanun uyarınca gecikme zammı oranında hesaplanacak tutar olduğu yolundaki temyiz iddiaları, bozulması istenen kararın dayandığı hukuki nedenler ve gerekçe yerinde ve kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Ancak, düzeltme-şikayet başvurusu ile iadeye konu edilen damga vergilerine ilişkin temyize konu Mahkeme kararı kısmen bozulduğundan, bozulan kısım yönünden faize ilişkin olarak da yeniden hüküm kurulacağı tabiidir.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine, davalının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının, dava konusu zımnen ret işlemin, davacı tarafından ödenen damga vergilerinin dörtte biri oranındaki damga vergisi ile bu kısma isabet eden faize ilişkin kısım yönünden BOZULMASINA, diğer kısımlar yönünden ONANMASINA,
3. Temyiz isteminde bulunan davacıdan, ...-TL maktu harç alınmasına,
4. Bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesine gönderilmesine , 19/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.