Danıştay 9. Daire 2020/5703 Esas 2022/1476 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2020/5703
Karar No : 2022/1476

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Başkanlığı
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:...., K:... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: ... Belediyesi tarafından ihalesi gerçekleştirilen ... ihale kayıt numartalı "... ... Etap ... Konut ... İçi Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İnşaatı Yapım İşi" uhdesinde kalan davacı şirket tarafından ödenen 253.877,25 TL sözleşme damga vergisi ile 152.326,35-TL ihale kararı damga vergisinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali ile ödenen tutarın tahsil tarihinden itibaren amme alacaklarına uygulanan faiz oranında hesaplanacak faiziyle iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... Vergi Mahkemesi'nin ... tarih ve E:...., K.. sayılı kararıyla; dosyanın incelenmesinden, davacıya ihale edilen ".... Etap .... Konut Ada İçi Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İnşaatı Yapım İşi"nin yapıldığı alanın Gaziantep İli ... İlçesi .... Mahallesi sınırları içerisinde bulunduğu ve söz konusu sahanın 10/01/2012 tarih 28169 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2011/2535 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73. maddesine göre "Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı" olarak ilan edildiğinin anlaşıldığı, bu nedenle davacının uhdesinde kalan yapım ihalesinin 6306 sayılı Kanun kapsamında kaldığından damga vergilerinden müstesna olduğu görüldüğü ve damga vergisinden müstesna olan dava konusu ihaleye ilişkin işlemler nedeniyle tahsil edilen damga vergilerinin faiziyle birlikte iadesi istemiyle yapılan düzeltme şikayet başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, 15.06.2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6322 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 14’üncü maddesiyle 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 112’nci maddesinin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen (4) numaralı fıkrası “Fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergiler, fazla veya yersiz tahsilatın mükelleften kaynaklanması halinde düzeltmeye dair müracaat tarihi, diğer hallerde verginin tahsili tarihinden düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için aynı dönemde 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz ile birlikte, 120’nci madde hükümlerine göre mükellefe red ve iade edilir.” şeklinde yeniden düzenlenmiştir. Ayrıca, 213 sayılı Yasaya eklenen geçici 29’uncu maddede de 112’nci maddesinin (4) numaralı fıkrasının, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergilerin iadesinde uygulanacağı belirtildiğinden, tahsili hukuka aykırı bulunan ve İdarece tahsili tarihinden işbu karara göre düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre içinde kullanımından mahrum kalınan tutarın 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz ile birlikte iade edileceği gerekçesiyle davanın kabulüne, dava konusu işlemin iptali ile dava konusu damga vergisinin ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak tecil faizi ile birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi Kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı/davacı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından uhdesinde kalan işin damga vergisinden istisna olduğuna ilişkin bir bilgi ve belgenin sunulmadığı, dava konusu edilen olayda herhangi bir vergi hatası bulunmadığından 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun düzeltme hükümlerinin uygulanmasının mümkün olmadığı, davacının iddialarının tamamının hukuki boyutta bulunması nedeniyle verginin tahakkuk safhasında açılacak davalarda ileri sürülebileceği, yapılan işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ: 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Kentsel dönüşüm ve gelişim alanı" başlıklı 73. maddesinin 6. fıkrasında, kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında yıkılarak yeniden yapılacak münferit yapılarda ilgili vergi, resim ve harçların dörtte biri alınacağı belirtildiğinden, davalı temyiz isteminin ödenen damga vergilerinin dörtte birine isabet eden kısmı yönünden kabulü diğer kısımlar yönünden reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
... Belediyesi tarafından ihalesi gerçekleştirilen .... ihale kayıt numartalı ".... Etap ... Konut Ada İçi Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İnşaatı Yapım İşi" uhdesinde kalan davacı şirket tarafından ödenen 253.877,25 TL sözleşme damga vergisi ile 152.326,35-TL ihale kararı damga vergisinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali ile ödenen tutarın tahsil tarihinden itibaren amme alacaklarına uygulanan faiz oranında hesaplanacak faiziyle iadesi istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 122. maddesinde, mükelleflerin, vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairesinden isteyebilecekleri; 124. maddesinde de vergi mahkemesinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme talepleri reddolunanların, şikayet yolu ile Maliye Bakanlığına müracaat edebilecekleri açıklanmıştır. Bu maddeler uyarınca düzeltilmesi vergi dairelerinden istenebilecek vergi hatasının tanımı ise aynı Kanun'un 116. maddesinde, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak yapılmış, 117. maddesinde, hesap hataları olarak; matrah hataları, vergi miktarında hatalar ve verginin mükerrer olması; 118. maddesinde de vergilendirme hataları olarak; mükellefin şahsında hata, mükellefiyette hata, mevzuda hata ve vergilendirme veya muafiyet döneminde hatalar sayılmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Kentsel dönüşüm ve gelişim alanı" başlıklı 73. maddesinin 1. fıkrasında, belediyelerin, belediye meclisi kararıyla; konut alanları, sanayi alanları, ticaret alanları, teknoloji parkları, kamu hizmeti alanları, rekreasyon alanları ve her türlü sosyal donatı alanları oluşturmak, eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek, kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak veya deprem riskine karşı tedbirler almak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabileceği; 6. fıkrasında, kentsel dönüşüm ve gelişim alanları içinde yer alan eğitim ve sağlık alanları hariç kamuya ait gayrimenkullerin harca esas değer üzerinden belediyelere devredileceği, kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında yıkılarak yeniden yapılacak münferit yapılarda ilgili vergi, resim ve harçların dörtte biri alınacağı belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; yeni yapının yapılacağı alanın kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanında yer alması ve bu alanda bulunan mevcut (eski) yapının yıkılarak yeni bir yapının inşa edilmesi koşullarının gerçekleşmesi hâlinde, yapılacak bu yapılarla ilgili alınması gereken vergi, harç ve resmin dörtte üçünün tahsil edilmeyeceğinin düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Olayda, davacının uhdesinde kalan "... Etap ... Konut Ada İçi Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İnşaatı Yapım İşi"nin yapıldığı alanın Gaziantep İli Şahinbey İlçesi ... Mahallesi sınırları içerisinde bulunduğu ve söz konusu alanın 10/01/2012 tarih 28169 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2011/2535 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73. maddesine göre "Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı" olarak ilan edildiği anlaşıldığından ve 5393 sayılı Kanun'un 73. maddesinde öngörülen koşulların gerçekleşmesi nedeniyle, ihale kararı ve sözleşme damga vergisinin dörtte üçlük kısmının düzeltme-şikayet hükümleri kapsamında vergilendirme hatası olarak değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varıldığından, söz konusu damga vergilerinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun zımnen reddine ilişkin dava konusu işlemin, davacı tarafından ödenen 253.877,25-TL sözleşme damga vergisi ile 152.326,35-TL ihale kararı damga vergisinin dörtte üçüne isabet eden miktara ilişkin kısmında hukuka aykırılık, dörtte birine isabet eden miktara ilişkin kısmında ise hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu durumda, davacı tarafından ödenen damga vergilerinin tamamının iadesine ilişkin Mahkeme Kararına yönelik davalı istinaf başvurusunun reddi yolundaki Bölge İdare Mahkemesi kararında söz konusu vergilerin dörtte birine isabet eden kısım yönünden hukuka uyarlık bulunmadığından, buna ilişkin hüküm fıkrasının bozulması gerekmiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının dava konusu zımnen ret işleminin davacı tarafından ödenen damga vergilerinin dörtte birine isabet eden miktara ilişkin kısım yönünden BOZULMASINA, diğer kısımlar yönünden ONANMASINA;
3. Bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 19/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.