Danıştay 7. Daire 2019/888 Esas 2022/1608 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/888
Karar No : 2022/1608


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına
… Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Temsilcilik Gümrükleme İthalat İhracat Petrol Ürünleri Gıda Tekstil Sanayi Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi ile ithal edilen muz cinsi eşyanın kıymetinin eksik beyan edildiğinden bahisle, ek olarak tahakkuk ettirilen gümrük ve katma değer vergileri ile bu vergiler üzerinden 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca karara bağlanan para cezalarına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesi … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dosyanın incelenmesinden, tespit edilen emsal kıymetlere göre beyan edilen kıymetin düşük olduğundan bahisle satış bedeli yönteminin terk edilerek aynı eşyanın satış bedeli yöntemine geçilmek suretiyle, GÜVAS üzerinden farklı gümrük idarelerinde yapılan ithalatlarda beyan edilen ortalama kıymet emsal olarak kabul edilerek dava konusu işlemler tesis edilmiş ise de; Mahkemenin ara kararına davalı idarece verilen cevabın ve eki belgelerin incelenmesinden, kıymet araştırmasının müfettiş tarafından yapıldığı, idarece herhangi bir araştırmaya gidilmediği, davalı idarenin ilgili birimleri aracılığıyla yurt dışı araştırması yaparak, yurt dışındaki gümrük idaresinden beyan edilen kıymetin doğruluğunu tespit etme imkanı ve yetkisi varken bunun yapılmadığı, eşyanın emsal beyannamelerde daha yüksek bir kıymetle beyan edildiğinin tespit edilmiş olmasının, eşyanın gümrük vergilerine esas kıymetinin tespitinde satış bedelinin esas alınmaması için tek başına yeterli olmayacağı, ayrıca emsal alınan eşya ile dava konusu eşya mukayese edilirken eşyanın kalitesi, üretim ve ithal tarihi, miktarı, uluslararası piyasadaki yeri ve önemi, ödeme şekli, şahıslar arasındaki ticari ilişkinin niteliği gibi etkenler gözönüne alınmadan anılan emtianın fiyatının, kıymet belirlenmesinde esas alındığı, oysa ki, satış bedelinin tespiti için eşyanın nevi ve kalitesi de belirtilmek suretiyle gerek ihraç ülkesinin yetkili makamları nezdinde gerekse eşyayı ihraç eden firma ve ithalatçı firmanın bağlı bulunduğu gümrük idaresi nezdinde veya eşyanın menşei mahallinde araştırma yapılması gerektiği, beyan edilen kıymetin gerçek satış bedeli olmadığı yolunda herhangi bir bilgi, belge ya da tespitin bulunmaması ve satış bedelinin esas alınmama nedenlerinin somut olarak ortaya konulmadan davacıdan istenen belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle tesis edilen işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Mahkemece her ne kadar ithal eşyasının beyan edilen kıymetinin, gerçek satış bedeli olmadığı yolunda herhangi bir bilgi, belge ya da tespitin olmadığı gerekçesiyle hüküm kurulmuş ise de; dava konusu işlemlerin dayanağı, Mersin gümrük sahasıdan transit refakat belgesi kapsamında gelen eşyanın Gürbulak sınır kapışından çıkış yapıp üç (3) gün sonra ise tekrar Gürbulak sınır kapısından Türkiye'ye giriş yaptığı hususunun tespiti olup, başlangıçta Mersin'den transit refakat belgesi kapsamında gelen aynı eşya faturasında 224.260 kg (10 tır) eşyanın kıymetinin 108.560 $( FOT-FCA) olarak yer almasına rağmen, davacı adına tescilli serbest dolaşıma giriş beyannamesi ile ithal edildiğinde faturasında eşya kıymeti 17.940 $ (CIF) olarak çok düşük tutarda beyan edildiği bu nedenle dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Mahkemece, beyanname konusu eşyanın emsallerine kıyasla eksik kıymetle beyan edildiğinden aynı eşyanın satış bedeli yöntemine geçilerek dava konusu işlemlerin tesis edildiği belirtilerek karar verildiği anlaşılmış olup, anılan gerekçenin maddi olayla ilgisinin bulunmaması nedeniyle yanlış değerlendirme yapılmak suretiyle verilen kararda hukuka uyarlık görülmediğinden, temyiz isteminin kabulü ile temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi tarafından, … ve davacı … Temsilcilik Gümrükleme İthalat İhracat Petrol Ürünleri Gıda Tekstil Sanayi Ticaret Limited Şirketinin “muz” ithalatlarının incelenip soruşturulması kapsamında düzenlenen … tarih ve … sayılı Cevaplı Raporda; taze muz cinsi 0803.90.10.00.00 GTİP’li eşya ithaline ilişkin … adına tescilli 11 adet ve davacı adına tescilli 1 adet beyanname kapsamında eşya kıymetinin çok düşük tutarda beyan edildiğinin anlaşıldığı, bu kapsamda yapılan incelemeler sonucunda söz konusu beyannameler muhteviyatı eşyaların öncesinde … Gümrük Müdürlüğü ve … Serbest Bölge Gümrük Müdürlüklerinden transit refakat belgeleri kapsamında Gürbulak Sınır Kapısından İran'a geçtiği ve İran'dan ortalama 3 gün içerisinde yeniden Gürbulak Sınır Kapısından geçerek … Gümrük Müdürlüğünden ithalat işlemlerinin tamamlandığı, bu kapsamda davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı beyanname muhteviyatı “taze muz” cinsi 224.260 kg ve göndericisinin “…” olan eşyanın kıymetinin 17.940,08 USD olarak beyan edilmesine rağmen; aslında bu eşyanın 10 farklı araçla ve 05/02/2016 tarih ve muhtelif sayılı Transit Refakat Belgeleri kapsamında … Gıda Sanayi İç ve Dış Ticaret Limited Şirketi tarafından … tarih ve … sayılı faturaya istinaden “…” adresine gönderilen 244.260 kg brüt ağırlıklı 108.560 USD bedelli “taze muz” cinsi eşya olduğu, teslim şeklinin “FOT” (free on truck-kamyona kadar teslim) olarak beyan edildiği, eşyaların İran’a çıkışı yapıldıktan sonra 17/02/2016 tarihinde yeniden Türkiye’ye dönüşü yapılarak ithalat işlemlerinin tamamlandığı, eşyanın 108.560 USD fatura tutarına % 10 navlun 10.856 USD ve % 3 sigorta 3.256,8 USD eklenmek suretiyle fark 104.732,72 USD eksik kıymet hesap edilerek Türk Lirasına çevrilmesi suretiyle 309.694,65 TL kıymet tespit edildiği ve tespit edilen kıymet üzerinden fark gümrük ve katma değer vergilerinin tahakkuk ettirilerek 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca para cezası kararı alındığı, anılan işlemlerin iptali istemiyle de işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı beyanname kapsamında 17.940,08 USD kıymetle ithal edilen 224.260 kg “taze muz” cinsi eşyanın öncesinde, 10 farklı araçla 05/02/2016 tarih ve muhtelif sayılı Transit Refakat Belgeleri kapsamında … Gıda Sanayi İç ve Dış Ticaret Limited Şirketi tarafından … tarih ve … sayılı faturaya istinaden “…” adresine gönderilen 244.260 kg brüt ağırlıklı 108.560 USD bedelli “taze muz” cinsi eşya olduğu, … Gümrük Müdürlüğü ve … Serbest Bölge Gümrük Müdürlüklerinden transit refakat belgeleri kapsamında Gürbulak Sınır Kapısından İran'a geçtiği ve İran'dan ortalama 3 gün içerisinde yeniden Gürbulak Sınır Kapısından geçerek Doğubayazıt Gümrük Müdürlüğünden ithalat işlemlerinin tamamlandığı, eşya için ödenecek verginin bu şekilde azaltılmasının sağlandığı, dolayısıyla beyan edilen satış bedelinin gerçeği yansıtmadığından bahisle dava konusu işlemlerin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Olayda, Mahkemece, beyanname konusu eşyanın emsallerine kıyasla eksik kıymetle beyan edildiğinden aynı eşyanın satış bedeli yöntemine geçilerek dava konusu işlemlerin tesis edildiği gerekçesiyle karar verildiği ve istinaf isteminin reddedildiği anlaşılmış olup, yukarıda izah edilen maddi olayla ilgisi bulunmayan bu tespit nedeniyle maddi olayın ve hukuki durumun tamamen yanlış değerlendirilmesi suretiyle verilen kararda yasal isabet görülmemiştir.
Bu nedenle, maddi olayın irdelenmesi suretiyle dava konusu işlemlerin değerlendirilmesi, bu kapsamda olayla ilgili soruşturma talep edilip edilmediği, davacı firma yetkilileri hakkında ceza davası bulunup bulunmadığı hususlarının da araştırılması suretiyle karar verilmesi gerektiğinden temyize konu kararın bozulması gerekmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2…. Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 14/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.