MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığı belirtilerek, çekişmeli taşınmazın tespit tarihi olan 1996 yılından 20-25-30 yıl öncesine ait 1/20.000 veya 1/25.000 ölçekli stereoskopik hava fotoğrafları ile bölgeye ait topoğrafik haritaların getirtilerek dosyanın ikmal edildikten sonra mahallinde, tarafsız yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi heyeti ve jeodezi uzmanı bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılması, keşif sırasında mahalli bilirkişi ve tanıkların, taşınmaz üzerinde varsa sürdürülen zilyetliğin şekline ve süresine ilişkin maddi olaylara dayalı beyanlarının alınması, beyanları arasında çelişki oluşuğu takdirde HMK"nın 261. maddesi uyarınca yüzleştirilmek suretiyle aykırılığın giderilmesi; beyanlarının ilmi esaslara göre hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmesi; hava fotoğrafları uygulanarak taşınmazın niteliğinin ve kullanım süresinin ne zaman başladığının belirlenmesine çalışılması; 3 kişilik ziraatçi bilirkişi kurulundan, özellikle imar, ihya işlemlerinin tamamlandığı tarih ve taşınmazın vasfına ilişkin hususlarda denetime elverişli bilimsel içerikli rapor alınması bu şekilde taşınmaz üzerinde imar-ihya işlemlerine başlandığı ve tamamlandığı tarih ile tarımsal amaçlı zilyetliğin başlangıç tarihi ayrı ayrı belirlendikten sonra sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, davacılar ... ile ... tarafından açılan davaların kabulüne, çekişmeli taşınmazın teknik bilirkişi raporunda 161/5-B ile gösterilen 11.136,47 metrekare yüzölçümündeki bölümünün davalı Hazine adına olan kaydın iptali ile davacı ... adına, 161/5-C harfi ile gösterilen ve 10.316,35 metrekare yüzölçümündeki bölümünün davalı Hazine adına olan kaydın iptali ile davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline; davacı ... tarafından açılan davanın ise reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... vekili ile davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli müktesep hak oluşacağından bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi zorunludur. Hükmüne uyulan bozma ilamında açıkça çekişmeli taşınmaz bölümleri üzerinde var ise sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresi ile çekişmeli taşınmaz bölümlerinin imar ve ihyasının tamamlanıp tamamlanmadığını açıklayacak şekilde 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan; hava fotoğraflarının incelenmesi suretiyle çekişme konusu taşınmaz bölümlerinin önceki ve şimdiki niteliği, arazinin ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren olduğu konusunda ise jeodezi uzmanı bilirkişiden rapor alınması gereğine değinildiği halde, Mahkemece, 2 ziraat mühendisi ile jeodezi mühendisi bilirkişiden teşekkül eden bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen rapor hükme esas alınmış, bu raporun zirai yönden incelemeyi içeren bölümünde, önceki tarihli ziraat mühendisi bilirkişi raporlarının içeriklerinden bahsedilmekle yetinilmiş, taşınmazın toprak yapısı, bitki deseni, var ise üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresi, taşınmazın imar ihyasının tamamlanıp tamamlanmadığı yönünden bilimsel esaslara uygun ve uyuşmazlığın çözümüne elverişli şekilde değerlendirme yapılmamış, raporun sonuç bölümü tamamen jeodezi uzmanı tarafından hava fotoğraflarının incelenmesi neticesinde sunulan kanaate dayandırılmış, denetime veri teşkil etmesi açısından taşınmazın çekişmeli bölümlerinin tüm yönlerden çekilen fotoğrafları rapora eklenmemiş, öte yandan jeodezi uzmanı bilirkişi tarafından düzenlenen raporun, soyut, genelgeçer ve dayanaksız olduğu, kaldı ki çekişmeli taşınmaz bölümlerinden teknik bilirkişi raporunda (161/5-B) ve (161/5-C) ile gösterilen bölümleri yönünden davacılar yararına mülk edinme koşullarının oluştuğu belirtilmiş ise de, raporun içerik bölümünde 1985 yılı itibariyle tarımsal faaliyete rastlanmadığı, sabit sınırların arazi üzerinde yer almadığının belirtildiği, taşınmazın tespit tarihinin 1996 yılı olduğu göz önüne alındığında, raporun bu haliyle kendi içerisinde dahi çelişkiler içerdiği anlaşılmasına karşın, dosyada oluşan bu tereddütler giderilmeksizin karar verilmesi cihetine gidilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan, yerel bilirkişiler, taraf tanıkları ile teknik bilirkişi ve 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisleri kurulu ile daha önce keşfe götürülmeyen 3 kişilik ziraat mühendisleri kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin geçmişte ne durumda bulundukları, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandıkları, imar-ihyaya konu edilip edilmedikleri, imar-ihyaya konu edilmişlerse ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği, kime ait oldukları, kimden nasıl intikal ettikleri hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanlar arasındaki doğabilecek çelişkiler usulen giderilmeye çalışılmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulundan, stereoskopik çift hava fotoğrafları üzerinde inceleme yaptırılmak suretiyle, dava konusu taşınmaz bölümlerinin sınırını ve niteliğini, taşınmaz bölümlerinde imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarihi ve üzerlerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı, temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğrafları değerlendirilmeli, dava konusu taşınmaz bölümlerinin konumunun hava fotoğrafları üzerinde gösterilmesi istenmeli; ziraatçi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin toprak yapısını, bitki örtüsünü ve niteliğini, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmazların imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, önceki raporları irdeler ve çelişkileri giderir şekilde, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; HMK"nın 290/2. maddesi uyarınca keşfe götürülecek bir fotoğrafçı aracılığıyla çekişmeli taşınmaz bölümlerinin ve çevresinin yakın plan ve panoramik fotoğrafları çektirilip mahkemece onaylandıktan sonra dosya arasına konulmalı; fen bilirkişisinden ise, keşfi takibe ve bilirkişi beyanlarını denetlemeye elverişli, komşu parselleri de gösterir şekilde krokili rapor alınmalı ve bundan sonra toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle, dava tarihine kadar davacılar yararına imar-ihyaya dayalı zilyetlikle iktisap koşullarının oluşup oluşmadığı kesin olarak belirlenerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacıya iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07.04.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.