Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/9310 Esas 2022/12435 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
No :


Dava fiili hizmet süresi zammı istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalılar vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı davalı işverene ait Eskişehir ... Fabrikasının döküm atölyesinde laborant olarak çalıştığını bu işyerinde geçen ve bildirilen hizmetlerinden 1.10.2008 tarihinden sonraki süreler için 5510 sayılı yasanın 40. maddesi kapsamında fiili hizmet süresi zammı verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalı işveren vekili davacının çalışmalarına ait bildirimlerinin usulüne uygun şekilde yapıldığını davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
SGK vekili, davacı hakkındaki bildirimlerin işveren tarafından yapıldığını, davanın kabulü halinde davaya sebebiyet verilmediğinden aleyhe yargılama giderlerine hükmedilmemesi gerektiğini beyanla davanın reddini savunmuştur.
III-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemesince “... Davanın kabulü ile;
Davacının 01/10/2008 - 13/07/2017 tarihleri arası primi ödenmiş toplam 3166 gün çalışmasının 5510 sayılı yasanın 40. Maddesi gereğince,
-2017 yılı için; 26,08gün,
-2016 yılı için; 43,75gün,
-2015 yılı için; 45,08gün,
-2014 yılı için; 43,41gün,
-2013 yılı için; 43,08gün,
-2012 yılı için; 43,83gün,
-2011 yılı için; 43,91gün,
-2010 yılı için; 43,75gün,
-2009 yılı için, 43,08gün,
-2008 yılı için; 8,33gün,
Olmak üzere toplam 384,33 gün fiili hizmet süresine süresine hak kazandığının tespitine ,...” karar verilmiştir.
IV-BAM KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, “... Davalı Türkiye ... Fabrikaları A.Ş. vekili ve davalı Kurum vekilinin istinaf istemlerinin 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine,...” karar verilmiştir.
V-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı işveren vekili davanın sübut bulmadığını, reddi gerekirken kabulüne karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu beyanla kararın bozulmasını istemiştir.
SGK vekili davacı hakkındaki bildirimlerin işveren tarafından yapıldığını, davanın kabulü halinde davaya sebebiyet verilmediğinden aleyhe yargılama giderlerine hükmedilmemesi gerektiğini beyanla kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanun'un “Fiilî hizmet süresi zammı “ başlıklı 40. maddesinde “ Aşağıda belirtilen işyerlerinde ve işlerde 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamında çalışan sigortalıların prim ödeme gün sayılarına, bu işyerlerinde ve işlerde geçen çalışma sürelerinin her 360 günü için karşılarında gösterilen gün sayıları, fiilî hizmet süresi zammı olarak eklenir. 360 günden eksik sürelere ait fiilî hizmet süresi zammı, 360 gün için eklenen fiilî hizmet süresi ile orantılı olarak belirlenir. Çalışmanın fiili hizmet süresi zammı kapsamında değerlendirilebilmesi için, tablonun (13) ve (14) numaralı sıralarında belirtilen sigortalılar hariç sigortalının kapsamdaki işyerleri ile birlikte belirtilen işlerde fiilen çalışması ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalması şarttır. (Ek cümle: 10/9/2014-6552/42 md.) Tablonun (10) numaralı sırasında belirtilen sigortalıların, fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacakları dönem içinde kalan; yıllık ücretli izin, sıhhi izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim, kurs, iş öncesi ve sonrası hazırlık sürelerinde fiilen çalışma ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalma şartı aranmaz. Aşağıdaki bentlerden birden fazlasına dahil olanlar için, en yüksek olan bentten fiilî hizmet süresi zammı uygulanır.” denildikten sonra 8 numaralı paragrafında, “1)Döküm kalıp ve maçalarının yapılması ve döküme hazır duruma getirilmesi işlerinde çalışanlar.
2)Döküm şarjının hazırlanması ve her çeşit maden eritme (izabe) fırınlarının döküme hazır duruma getirilmesi işlerinde çalışanlar.
3)Maden eritme ve dökme işlerinde çalışanlar”ın bu kapsamda fiili hizmet süresi zammından yararlanacağı düzenlenmiştir.
Uyuşmazlık, davacının davalı iş yerinde geçen çalışmaları yönünden itibari hizmetten yararlanıp yararlanamayacağı noktasında toplanmaktadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının Türkiye ... Fabrikaları A.Ş ‘nin Eskişehir ... Fabrikasının döküm atölyesinde 14.5.1979-13.7.2017 tarihleri arasında çalıştığı, bu çalışmalarının dava konusu 1.10.2008-13.7.2017 tarihleri arasındaki kısmında döküm atölyesinde laborant olarak görev yaptığı, atölyede laboratuvarın ortamdan ayrı bir bölümde bulunduğu, davacının 1.10.2008-13.7.2017 tarihleri arasındaki bildirilen hizmetleri için fiili hizmet süresi zammı verilmesini talep ettiği, Mahkemece işyerinde yapılan keşif ve tanık beyanlarına göre zararlı etkilere maruz kalınması nedeniyle bu tarih aralığındaki tüm fiili çalışmalarına fiili hizmet süresi zammı verildiği anlaşılmaktadır.
Yapılan keşif ve bilirkişi raporu incelemesinden laborant olarak çalışan davacının ayrı bir bölümde laboratuvarda da çalıştığı anlaşılmakta olup Mahkemece, öncelikle, laboratuvarın döküm atölyesi ile bağlantısının olup olmadığı, odanın kapısının veya pencerelerinin döküm atölyesine açılıp açılmadığı ve oda ortamının döküm işlerinin zararlı etkilerinden etkilenip etkilenmediği araştırılmalı, davacının laboratuvar dışında dökümhane içinde kontrol ve numune çalışmaları için ne kadar çalıştığı 4857 sayılı İş Kanununun 63. maddesi kapsamında 7,5 saatlik çalışmanın 1 iş gününe karşılık geldiğinden yola çıkılarak hüküm altına alınması gereken fiili çalışma süresi belirlenerek varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11.Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine gönderilmesine, 13/10/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.