Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi : ... 25. İş Mahkemesi

Dava, Kurumca iptal edilen çalışmaların gerçek çalışma olduğunun tespitiyle ödenmeyen yaşlılık aylıklarının tahsili istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı, davalı ... vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ... vekilince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının 01.08.2009 – 12.12.2010 arasındaki çalışmalarının fiili olmadığı gerekçesiyle iptal edilerek almakta olduğu yaşlılık aylığının kesildiğini, davacının anılan süredeki çalışmalarının gerçek olduğunun tespitiyle kesilen yaşlılık aylığının yeniden bağlanması ve ödenmeyen aylıkların Yasal faiziyle tahsilini talep etmiştir.
II- CEVAP
Davalı SGK vekili, davacı adına bildirim yapılan inşaat işyerindeki çalışmanın 31.07.2009 tarihinde fiilen sona erdiğinin anlaşılması ve çalışma olmaması karşısında yapılan bildirimlerin iptali yönündeki Kurum işleminin yerinde olduğu gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmesini talep etmiş, davalı işveren tarafından cevap dilekçesi sunulmamıştır.
III- MAHKEME KARARI
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Davacının çalıştığı inşaatın iskan ruhsatının alınması için başvuruda bulunulduğu 31/07/2009 tarihinden sonra inşaatın faaliyetinin devam ettiği halen yarım olan binaların bulunduğu davacının iş yerinde çalışmaya devam ettiği davacının çalıştığı inşaatta apartmanda iskana geçilmesi nedenile inşaat faaliyetinin bittiği gerekçesiyle davacının çalışmalarının fiili çalışmaya dayanmadığının kabul edilmesinin mümkün olmadığı, tanıkların beyanları tüm dosya kapsamına göre davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği kanaatiyle;
“Davanın kabulüne, Davacının 01/08/2009-12/12/2010 tarihleri arasında ... inşaat turizm emlak otomotiv sanayi ve ticaret limited şirketinde asgari ücretle hizmet akdi ile fiilen çalıştığının tespitine” karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Davalı şirkete ait birden fazla inşaat olduğu, davacının hizmetlerinin ... sicil nolu 20948 ada 3 parsel nolu inşaat işyerinden bildirildiği ve bu inşatın 31/07/2009 tarihinde bitirilmiş olduğu gerekçesi ile davacının bu tarihten sonraki hizmetlerinin iptal edilmiş ise de şirkete ait 1166596 sicil nolu işyerinin 02/12/2008 tarihinde kapsama alındığının ve 20948 ada 2 parsel sayılı adreste kayıtlı olduğunun anlaşılmış olması,mahkemece dinlenen tanıkların davalı şirkete ait birden fazla inşaat olduğunu ve bu inşaatlarda davacının çalıştığını beyan etmiş olması, ... 33. iş mahkemesinde dava açan tanık ..."ın bu işyerinden iptal edilen 01/08/2009-15/06/2010 tarihleri arasındaki çalışmalarını fiili çalışma olduğuna ilişkin ... 33. iş mahkemesinin 2016/366 esas, 2016/153 karar sayılı dosyasının Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2016/11506 E. , 2018/8010 K. sayılı dosyası ile onanarak kesinleşmiş olması birlikte değerlendirildiğinde davacının çalışmalarının fiili çalışma olduğu, istinaf edenin sıfatı ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden Yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçeleriyle;
“Davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine” karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı SGK vekili; Kurum işleminin yerinde olduğu gerekçesiyle kararın bozulmasını talep etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Dava, niteliği itibariyle 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanun’un m. 86/9. maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır.
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerinin tespitine ilişkin davalar kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Bu nedenle işyerinin gerçekten var olup olmadığı Kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı, işin niteliği, sürekli veya sezonluk nitelikte olup olmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 01.11.2008 – 12.12.2010 arası çalışmalarının bildirildiği ... Kurum sicil numaralı, 20948 Ada, 3 Parselde kayıtlı inşaat işyerindeki çalışmanın, Kurumca yapılan yerel denetimde beyanı alınan apartman sakini ve şirket eski yetkilisinin beyanları esas alınarak 31.07.2009 tarihinde tamamlandığı ve bu tarihten sonra işçi çalıştırılmadığı kabul edilmiş, davacının bu tarihten sonraki çalışmaları kurumca iptal edilerek yaşlılık aylığı kesilmiştir.
Ancak aynı işverene ait 02.12.2008 tarihinde Kanun kapsamına alınan 20948 Ada, 2 Parselde 1166596 ve 01.06.2010 tarihinde Kanun kapsamına alınan 20953 Ada, 5 Parselde 1186105 kurum sicil numaralı inşaat işyerlerinin bulunduğu anlaşılmış, dinlenen tanıklar da aynı şirkete ait 3 farklı inşaatın bulunduğunu beyan etmişlerdir.
1- O halde mahkemece, Kurum denetmenince düzenlenen raporla yetinilmeyerek, iptale konu bildirimlerin ilişkin olduğu inşaatın ve işveren şirkete ait diğer inşaatların tamamlanma tarihleri, abonelikler ve oturanların beyanları alınarak, celbedilecek iskan kayıtlarına göre belirlenmeli, çalışmanın hangi işyerinde geçtiği, süresi ve şekli hiçbir kuşkuya yer vermeyecek şekilde belirlenerek sonucuna göre karar verilmelidir.
2- Şayet yerel denetim tutanağında belirtildiği gibi iptale konu işyerindeki inşaatın 31.07.2009 tarihinde tamamlandığı tespit edilirse, yine aynı işverenliğe ait ... ve ... kurum sicil numaralı işyerlerindeki çalışma süreleri de ayrı ayrı belirlenmeli, oluşacak sonuca göre infaza elverişli bir hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgulara gözetilmeksizin, eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf isteminin reddine ilişkin kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesi kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 22/02/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.