Danıştay 4. Daire 2021/3712 Esas 2022/2396 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2021/3712
Karar No : 2022/2396


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Elektromekanik Müşavirlik Enerji Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, "… Hidroelektrik Santrali" ile ilgili olarak 2017/3,4,5 dönemleri için 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 13/d maddesi kapsamında yapılan teslim ve hizmetlerden dolayı yüklenilen katma değer vergisinin iadesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; davacı şirketin "… Hidroelektrik Santrali" ile ilgili olarak ilgili dönemlerde yüklenilen katma değer vergisine dair 21/12/2017 tarihli iade istemi hakkında yapılacak inceleme sonucuna göre yerine getirilmesinin istenilmesi üzerine 2017/3,4,5 dönemleri hesap ve işlemlerinin katma değer vergisi iadesi yönünden sınırlı olarak incelenerek düzenlenen … tarih ve … sayılı Vergi İnceleme Raporu'nda, iadesi talep edilen katma değer vergisi tutarının mükellef kuruma iade edilmemesi gerektiği belirtildiğinden yapılan iade başvurusunun reddine dair dava konusu işlemin davacıya tebliğ edildiği, anılan vergi inceleme raporu ile … tarihli ve … sayılı Vergi Tekniği Raporu'nda; mükellef kurum tarafından, sahte belge düzenlemek suretiyle haksız yere katma değer vergisi iadesi alabilmek amacıyla 20 şirketten oluşan bir organizasyon oluşturulduğu ve bu kapsamda ilişkili firmalarla ilgili hesap dönemlerinde düzenlenmiş olan faturaların tamamının sahte olduğu, 2014 ve 2015 yıllarında almış olduğu katma değer vergisi iadelerinin tamamının sahte faturalara dayanan yersiz katma değer vergisi iadesi olduğu, 2017 hesap dönemi hesap ve işlemlerinin usul yönünden incelenmesi sonucunda eleştiri konusu yapılacak herhangi bir hususa rastlanılmadığının belirtildiği, davacı şirketin KDV iade talebine ilişkin olarak yüklenilen katma değer vergisi listesinde yer alan … Enerji A.Ş, … Mühendislik Ltd. Şti. Ve … Mühendislik Ltd. Şti. hakkında 2014 ve 2015 takvim yılı için düzenlenen vergi tekniği raporlarına atıf yapılmak suretiyle haklarına olumsuz tespitlerin bulunduğu belirtilmiş ise de, 2017 takvim yılı için söz konusu firmalar hakkında sahte belge düzenleme nedeniyle yapılan incelemenin devam ettiği, ayrıca raporda, söz konusu üç firma tarafından davacı adına düzenlenen faturalara konu malların sevkine ilişkin herhangi bir sevk irsaliyesine veya taşıma irsaliyesine rastlanılmadığı ileri sürülmüş ise de, davacı şirket temsilcisinin ifadesinde, ana ekipmanların ve hammaddelerin farklı firmalardan temin edildiği ve tüm hammadde ve malzemelerin ana merkeze getirilerek tüm imalatların taahhüdün tamamlandığı bölgede gerçekleştirildiği belirtildiğinden, bu iddiaya ilişkin olarak da herhangi bir inceleme ve tespit yapılmadığı görülmekle, davalı idarece ihtilaf konusu dönemlere ilişkin olarak katma değer vergisi iadesine engel teşkil edebilecek somut herhangi bir tespitte bulunulmadığı, bu haliyle tanzim edilen vergi inceleme raporunun eksik incelemeye dayalı olduğu sonucuna varılmış olup söz konusu rapor dayanak alınarak davacı şirketin iade talebinin reddi yönünde tesis edilen işlemde hukuka uygunluk görülmediği, davacının faiz istemine ilişkin olarak ise iade talebinin reddi işlemi nedeniyle davacının kullanımından mahrum kaldığı tutarın, davacı şirketin iade istemiyle idareye başvurduğu tarihten itibaren, davacının talebi de dikkate alınarak, 6183 sayılı Kanun'da amme alacaklarına uygulanan gecikme zammı oranında hesaplanacak gecikme faiziyle birlikte iadesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesince; istinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı İdare tarafından, davacı şirketçe 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 13/d maddesi uyarınca teşvikli yatırım mallarının teslimi kapsamında 2017/3,4,5 dönemlerine ilişkin olarak toplamda 41.615.017,20 TL iade alacağının nakden iadesinin yeminli mali müşavir raporu olmaksızın vergi incelemesi sonucuna göre yapılmasının istenilmesi üzerine … tarihli ve … sayılı vergi inceleme raporunun düzenlenerek iadenin yapılmaması gerektiğinin belirtildiği, davacı firmanın ilişkili olduğu 20 firmayla birlikte hayali ithalatlar ve sahte belge düzenleme ve kullanmak suretiyle haksız ve yersiz katma değer vergisi iadesi alınmasının amaçlandığı organizasyon içerisinde yer aldığı ayrıca TC Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'nün 16/11/2018 tarihli yazısından davacının yatırım teşvik belgesinin olmadığının anlaşıldığının belirtildiği bütün bu verilerden mükellefin KDV iadesi isteminin reddinin hukuka uygun olduğu belirtilerek kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.

TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun "Vergi İndirimi" başlıklı 29/2. maddesinde, bir vergilendirme döneminde indirilecek katma değer vergisi toplamının, mükellefin vergiye tabi işlemleri dolayısıyla hesaplanan katma değer vergisi toplamından fazla olması durumunda, aradaki farkın sonraki dönemlere devrolunacağı ve iade edilmeyeceği, ancak 28. madde uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup teslim ve hizmetin gerçekleştiği vergilendirme döneminde indirilemeyen ve tutarı Bakanlar Kurulunca tespit edilecek sınırı aşan verginin, mükellefin vergi ve bazı amme borçlarına mahsuben ödeneceği, yılı içinde mahsuben iade edilemeyen verginin izleyen yıl içinde talep edilmesi şartıyla nakden veya mükellefin maddede belirtilen borçlarına mahsuben iade edileceği hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 13/d maddesinde; yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makina ve teçhizat teslimlerinin teslim ve hizmetlerin vergiden müstesna olduğu (şu kadar ki yatırım teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde, zamanında alınmayan vergi alıcıdan vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir...) hükmüne yer verilmiş, 32. maddesinde ise; Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 11, 12, 13, 14 ve 15. maddeleri uyarınca (tam istisna) vergiden istisna edilmiş işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisi, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilir. Vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması halinde indirilemeyen katma değer vergisinin Maliye Bakanlığınca tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunur. " şeklinde kural getirilmiştir.
3065 sayılı Kanun'un 29/2. maddesinde düzenlenen iade müessesesi tümüyle ihtiyari ve mükelleflerin beyanına bağlı bir yöntem olup, mükellefler tarafından KDV sistematiği içerisinde beyanı gereken (sonraki döneme devreden KDV ve Ödenecek KDV'yi doğrudan değiştirmesi nedeniyle) ve süreklilik arz eden bir yükümlülük çerçevesinde söz konusu nakden veya mahsuben iade hakkı kullanılabilmektedir. Normal yöntemle katma değer vergisinin indirilememesi halinde başvurulabilen, seçimlik ve beyana dayanan bir hak kullanımı söz konusudur. Ancak bu hakkın izleyen yıl içerisinde ve belirlenen biçimde beyana dayanılarak talep edilmek suretiyle kullanılması gereklidir. Konu ile ilgili olarak 1 Seri No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğine göre makine ve cihazlar, üretimde kullanılan her türlü makina ve cihazlarla bunların eklentilerinin bu amaçla kullanılan taşıma gereçlerinin vergiden müstesna olan anılan kanunun 13/d. maddesindeki yatırım teşvik belgesi kapsamında olan makine ve teçhizat olduğu belirtilmiş, söz konusu istisna yönünden makina ve teçhizat, amortismana tabi iktisadi kıymet niteliği taşıyan ve mal ve hizmet üretiminde kullanılan sabit kıymetleri ifade ettiği, istisnadan faydalanılabilmesi için o malın yatırım teşvik belgesi eki listede yer alması ve makine- teçhizat niteliği taşıması bu makine- teçhizatın kullanıldığı faaliyetlerin tamamen veya kısmen indirim hakkı tanınan işlemlerden oluşması gerektiği belirtilmiştir.
26/04/2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği'nin iade konulu B-5.7. Bölümünde; yatırım teşvik belgesinden kaynaklanan iade taleplerinde aranacak belgeler sıralandıktan sonra bu kapsamda "5.7.1. Mahsuben İade" başlıklı bölümünde; mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan mahsuben iade taleplerinin, söz konusu belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirileceği, "5.7.2. Nakden İade" başlıklı bölümünde ise; mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan ve 5.000 TL’yi aşmayan nakden iade taleplerinin vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirileceği, iade talebinin 5.000 TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirileceği, teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirileceği ve teminatın, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözüleceği düzenlemesine yer verilmiştir.
Aynı tebliğin KDV İadesinde ortak hükümler başlıklı IV/A-6.maddesinde; mükelleflerin; iadelerini vergi inceleme raporu sonucunda almak istemeleri, ii. İadesini talep ettikleri KDV’nin Tebliğin ilgili bölümlerinde belirtilen miktarı aştığı hallerde; (teminat göstermek veya YMM Raporu ibraz etmeleri gerekmesine rağmen) teminat göstermemeleri veya iadelerini YMM tasdik raporu ile alacaklarını beyan etmemeleri, iii. Bu Tebliğin ilgili bölümlerine göre münhasıran vergi inceleme raporu ile iade öngörülmesi, hallerinde iade talepleri vergi incelemesine yetkili olanlar tarafından düzenlenen vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirileceği belirtilmiştir.
Yukarıda yer verilen kanun maddeleri ve mevzuatın birlikte değerlendirilmesinden, vergiden istisna edilmiş işlemlerle ilgili faturalarda gösterilen katma değer vergisi, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilebileceği, vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması halinde indirilemeyen katma değer vergisinin Maliye Bakanlığınca tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunacağı öngörülmüştür. Ayrıca en başta, alış belgelerindeki katma değer vergisinin indirime konu edilebilmesi için alış faturası veya benzeri belgelerde ayrıca gösterilmesi, belgelerin usulünce defterlere kaydedilmesi bunun yanısıra söz konusu belgelerin gerçeği yansıtması gerekmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden, davacı elektrik enerjisi üretimi faaliyeti ile iştigal eden davacı şirketin "… Hidroelektrik Santrali" ile ilgili olarak 2017/Mart, Nisan ve Mayıs dönemlerinde KDV Beyannamelerinde "Teşvik Yatırım Mallarının Teslimi" satırında beyan ettiği toplam 41.615.017,20 TL tutarın, idarece yapılacak vergi incelemesi sonucunda düzenlenecek vergi inceleme raporuna dayanılarak nakden iadesinin 21/12/2017 tarihli dilekçe ile yerine getirilmesinin istenilmesi üzerine davacı şirketin ilgili dönemleri hesap ve işlemlerinin katma değer vergisi iadesi yönünden sınırlı olarak incelenmesi neticesinde oluşturulan … tarih ve … sayılı Vergi İnceleme Raporunda, söz konusu dönemlere ilişkin iadesi talep edilen katma değer vergisi tutarının mükellef kuruma iade edilmemesi gerektiği belirtildiğinden yapılan iade başvurusunun reddine dair … tarih ve … sayılı işlemin davacıya tebliği üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı Vergi Mahkemesince; anılan rapor değerlendirilerek davanın kabulüne karar verildiği ve mezkur karara yönelik Davalı İdarece yapılan istinaf başvurusunun reddine karar verildiği görülmekte ise de davacının 2017/1 ila12 dönemi hesap ve işlemlerinin katma değer vergisi yönünden incelenmesi üzerine söz konusu istinaf başvurusu sonuçlanmasından önceki tarih olan … tarih ve … sayılı Vergi Tekniği Raporu ile … sayılı Vergi İnceleme Raporu'nun düzenlendiği ancak istinaf aşamasında dava konusu katma değer vergisi iadesine ilişkin tespit ve bilgilerin bulunduğu raporun irdelenmediği görülmüştür.
Bu nedenle sözü edilen rapor incelenerek bir karar verilmesi gerektiğinden Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 11/04/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.



(X) KARŞI OY :
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, temyize konu mahkeme kararının bozulmasını sağlayacak nitelikte bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerektiği görüşüyle Dairemiz kararına katılmıyorum.