Danıştay 8. Daire 2019/7512 Esas 2022/2589 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/7512
Karar No : 2022/2589

Kararın Düzeltilmesi İsteminde Bulunan (Davalı): ... Genel Müdürlüğü
Vekili : Av. ...
Karşı Taraf (Davacı): ...

İstemin Özeti : Danıştay Sekizinci Dairesinin 11/04/2019 tarih ve E:2014/2254, K:2019/2977 sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi : ...
Düşüncesi : İstemin belirtilen gerekçe ile reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Danıştay dava daireleri ve İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurulları tarafından verilen kararlar hakkında karar düzeltilmesi yoluna başvurulabilmesi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinde yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır.
Dava, Isparta ili, Şarkikaraağaç İlçesi, ... Köyü sınırları içerisinde bulunan, 466.400 m²'lik ormanlık alanda özel ağaçlandırma yapılması için davacıya verilen iznin iptaline ilişkin ... tarih ve ... sayılı Isparta Orman Bölge Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, davacı tarafından ağaçlandırma izninin iptali işleminin dayanağı projeye uymamasının mücbir sebeplerden kaynaklandığı, çevredekilerin çalışmaları kundaklamaları ve iklim şartlarının elverişsizliğinin idarece değerlendirilmediği ileri sürülmekte ise de özel ağaçlandırma sahalarının projeye uygunluğunun denetimi sonrasında düzenlenen 08/12/2012 tarihli Arazi İnceleme Tutanağında belirtilen "proje sahasının üst sınırını belirleyen mevcut yola paralel olmak üzere üç metre genişliğinde ve iki sıra halinde yaklaşık bir kilometre uzunluğunda projede belirtilmediği halde sekileme amaçlı tesviye yapılması", "sahanın alt sınırına paralel olmak üzere yaklaşık yüz metre genişliğinde ve yaklaşık bir kilometre uzunluğunda olmak üzere 10 hektar civarındaki bir bölümünün çizgi aralıkları 40-50 cm. olan ve tarım traktörüne bağlanan dip kazan ile yapılması, tel ihatasının yapılmamaması," hususlarının davacının öne sürdüğü mücbir sebeplerin neden olamayacağı ve davacının kendi kusuru ile ortaya konulmuş projeye aykırılıklar olduğu değerlendirilmekle davacının ağaçlandırma izninin iptal edilmesine yönelik dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
23.08.2012 tarihli 28390 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Ağaçlandırma Yönetmeliği'nin "Uygulama, izleme ve denetim" başlıklı 22. maddesinde
"(1) Devlet ormanlarında ve sahipli arazilerde, işletme müdürlüğü tarafından, projenin onaylanmasından sonra ilgiliye tebligat yapılarak tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde, taahhüt senedinin işletme müdürlüğüne verilmesi istenir. Devlet ormanlarında ve hazine arazilerinde saha tesliminden sonra, sahipli arazilerde de taahhüt senedinin işletme müdürlüğüne tesliminden sonra 90 gün içerisinde işe başlanır.
(2) Özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolü, özel imar-ihya çalışmalarında onaylı uygulama projesindeki iş programına uyulması esastır. İş programı revizyonu; mücbir sebeplerden ve sahanın geç teslim edilmesi nedeniyle işin yetişme imkânının olmadığı hallerde yapılır.
(3) İşletme müdürlüğü tarafından kurulan ve en az 3 teknik elemandan oluşan denetim komisyonu veya yeminli ormancılık büroları tarafından tüm sahalar yılda en az bir defa kontrol edilerek, Genel Müdürlükçe belirlenen örnek dispozisyona göre düzenlenecek uygulama izleme cetveli her yılın sonunda bölge müdürlüğüne gönderilir.
(4) Bu Yönetmelik hükümlerine veya taahhüt senedine veya onaylı uygulama projesinde belirtilen teknik esaslara ve iş programına uygun hareket etmediği tespit edilenler, işletme müdürlüğünce uygun görülen süre sonuna kadar eksikliklerin giderilmesi hususunda yazılı olarak ikaz edilir. İkazın gereğinin, mücbir sebepler dışında verilen süre içinde yerine getirilmesi zorunludur. Bu süre amaç dışı kullanımlarda 30 günü, diğer durumlarda 6 ayı geçemez.
(5) Özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolü, özel fidanlık, özel imar-ihya tesisi çalışmalarına ilişkin teknik esaslar ilgili mevzuata aykırı olamaz." hükmüne yer verilmiştir.
20 No'lu Ağaçladırma Tamiminin 15. maddesinin b bendinde ise "İl müdürlüğü mühendisleri tarafından yapılan denetimlerde onaylı projesinde belirtilen teknik esaslara, iş programına ve taahhüt senedine uygun hareket etmediği tespit edilen gerçek ve tüzel kişilerin, İl müdürlüğünce uygun görülen süre sonuna kadar tespit edilen eksiklerin giderilmesi hususunda yazılı olarak ikaz edilir. Bu süre idarece kabul edilebilir mazeret haricinde bir yılı geçemez. İkazın gereğini, idarece kabul edilebilir sebepler dışında verilen süre içinde yerine getirmeyenlerin saha tahsisi/kira sözleşmeleri ve projeleri iptal edilir. " düzenlemesine yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Isparta ili, Şarkikaraağaç İlçesi, ... Köyü sınırlarında yer alan Devlet ormanındaki 466.400 m² sahanın özel ağaçlandırma sahası olarak ilâna çıkarılmış, 03/12/2009 ve 10/12/2009 tarihleri arasında askıda tutularak ilan edilmiş, davacı adına ağaçlandırma izin oluru 20/04/2010 tarihinde düzenlenerek, davacının projesi 13/08/2010 tarihinde onaylanmıştır. İdarece projedeki su kaynağına ilişkin eksiklikler nedeniyle projenin davacı tarafından yeniden düzenlenmesi istenilmiş ve projenin son hali 31/10/2011 tarihinde onaylanarak saha 06/07/2012 tarihinde davacıya teslim edilmiştir. Davacı tarafından iş akım planına uygun hareket edebilmek adına ağaçlandırma sahasında yapacağı çalışma için yanına ortak almak istemiyle 09/07/2012 tarihinde idareye başvurulmuş ancak idarece 21/12/2012 tarihli yazı ile davacıya sahanın teslim edilmesinden sonra projeye uygun hiç bir faaliyet yapmadığı, projenin uygulanması aşamasında köylüler ile arasında sosyal problem çıkması nedenleriyle proje ortaklığının uygun görülmediği bildirildiği, 01/10/2012 tarihli yazı ile davacının 2012 yılında yapması gereken işleri tamamladığı sahada yapılacak ağaçlandırma çalışması için ortaklık talebinin programın durdurulması anlamına gelmediği, yıl içerisinde bitirilmesi gereken işlerin bitirilmemesi halinde tahsisin iptal edileceğine yönelik davacıya uyarıda bulunduğu, 14/10/2012 tarihli jandarma tarafından tutulan olay yeri tespit tutanağında davacının dozerinin yakılıp çalışamaz hale getirildiği, 19/11/2012 tarihli özel ağaçlandırma çalışmalarına ait uygulama cetvelinde idare elemanlarınca, "belirtilen tarihte işe başlanmasına rağmen sosyal problemler nedeniyle çalışmaların yavaş şekilde ilerlediğinin" belirtildiği, 08/12/2012 tarihli arazi inceleme tutanağında herhangi bir mazeret olmaksızın bugüne kadar projedeki iş akım planına uygun çalışma yapılmadığı, bu şartlar altında mevcut revize projenin iş akım planındaki tel ihatasının tamamlanması ile diri örtü temizliği ve fidan dikim işlemesinin projede belirtilen teknik esaslara göre 2012 yılı sonu itibariyle tamamlanması gerektiği, bu çalışmaların zamanında tamamlanmaması halinde saha tahsisinin iptal edileceği hususunun tutanakla imza altına alındığı görülmüştür. Bu tutanağın düzenlenmesinden sonra davacının 14/12/2012 tarihinde davacı tarafından, kiraladığı dozerin bir takım parçalarının söküldüğü belirtilerek jandarmaya ihbarda bulunulduğu, 25/12/2012 tarihinde davacı tarafından idareye sunulan dilekçe ile dozerin tamirinden sonra çalışmaya başlanıldığı, ancak hava şartlarının izin verdiği ölçüde projedeki iş akım planına uymaya çalışıldığı, köydekilerin projeye karşı çıktığı, bu kişilerin orman alanına tarla açan şahıslar olduğu, bu nedenlerle projesinin revize edilmek suretiyle kendisine ek süre verilmesini istenildiği, davacının 26/12/2012 tarihli dilekçe ile izne konu sahada bir takım kişilerin haksız işgallerinin bulunduğu, iş makinelerinin yakıldığı, çalışma yapılmaması konusunda tehdit edildiği, sorunlu kısmın tahsis sahası dışına çıkarılmasına muvafakat edildiği belirtilerek süre uzatımı ile projenin revize edilmesi talebini yinelediği, 08/01/2013 tarihli arazi inceleme tutanağında, 08/12/2012 tarihinde tespit edilen hususların aynen devam ettiği ve sahanın projede belirtilen teknik esaslara uygun hale getirilmediği ve tekniğine uygun çalışmalara başlanılmadığı tespitiyle 08/01/2013 tarihli arazi inceleme tutanağına istinaden davacının 25/12/2012 tarihinde istediği süre uzatımı ile proje revizesi talebi uygun bulunmayarak Özel Ağaçlandırma izninin iptaline ilişkin Isparta Orman Bölge Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı işleminin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Dairemizce temyiz aşamasında yapılan inceleme sonucu, idarece tespiti yapılan bahse konu ağaçlandırma projesine aykırılıkların esaslı olup olmadığı hususu açıkça anlaşılmadığından Mahkemece, keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle anılan taşınmazın tamamında ya da bir kısmında ağaçlandırma yapılıp yapılamayacağının ortaya konulması ve davacıya söz konusu aykırılıkları gidermesi için yeterince süre verilip verilmediği hususlarının açıklığa kavuşturulmasından sonra, buna göre bir karar verilmesi gerektiği belirtilerek derece mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmişse de, bu aşamada yapılan incelemede taşınmazın zaten ağaçlandırmaya elverişli bir yer olduğu, idare ile davacı arasındaki sorunun davacının belirli sebeplerle iş akım planına uyamaması nedeniyle izninin iptal edilmesinden kaynaklandığı, uyuşmazlığın çözüme kavuşturulması için Mahkemece keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmasına gerek olmadığına sonucuna varılmıştır.
Yapılan tüm bu açıklamalardan davacının çalışma yapmak istediği sahada öncelikle sahanın kendisine geç teslimi ardından da bölgedeki sosyal problemler nedeniyle yapılmak istenen çalışmaların onaylanan projeye uygun yürütülemediği, davacı tarafından kendisine ek süre verilmek suretiyle projesinin revize edilmesinin istenildiği ancak idarece yapılan tespitlerin gereği yerine getirilmediğinden davacının talebinin reddedildiği anlaşılmıştır.
Gelinen bu aşamada davacının iş makinesinin çalışamaz hale getirilmesi, sahanın geç teslimi ile bölgede yaşanan sosyal olaylar mücbir sebep kapsamına girmemekteyse de davacının elinde olmayan sebeplerle çalışmasına usulüne uygun yürütemediği idarenin de bu husustan bilgi sahibi olduğu açıktır. Olayda idarece her ne kadar uyarıda bulunulduğu ve eksikliklerin tamamlanmasının istenildiği görülmüşse de idarece davacıya verilen sürelerin projedeki belirtilen süreden farklı bir süre olmadığı ve davacıya "ek bir süre" verilmediği anlaşılmıştır.
Ayrıca dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan Ağaçlandırma Yönetmeliği'nin 22. maddesinin 2. fıkrasına göre iş programı revizyonunun, mücbir sebeplerden ve sahanın geç teslim edilmesi nedeniyle işin yetişme imkânının olmadığı hallerde yapılacağının belirtildiği, ancak idarece davacıdan işlerin tamamlanması istenirken, işin yetişme imkanı olup olmadığının davalı tarafından değerlendirmediği, davacıya 2012 yılının sonuna kadar tamamlanması gereken işler arasında belirtilen alt toprak ve fidan dikim işlemesinin projede belirtilen teknik esaslara göre yıl sonuna kadar gerçekleştirmesi istenilmişse de, dosyada ekli onaylı ağaçlandırma projesinde kış aylarında donma ve çamur olduğundan tekniğine uygun toprak işlemesi yapmanın mümkün olmadığının ifade edildiği görülmüştür.
Bu durumda, idarece davacının (ek süre verilmek suretiyle) projenin revize edilmesi talebinin, mevsim şartları da gözetilerek yapılacak işin yetişme imkanı kapsamında değerlendirilmeden saha tahsisinin iptaline ilişkin tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle istemde bulunan tarafından öne sürülen düzeltme nedenleri sözü edilen maddede belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymadığından karar düzeltme isteminin belirtilen gerekçe ile reddine, karar düzeltme giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, 08/04/2022 tarihinde oyçokluğu karar verildi.

KARŞI OY :
Dava konusu işlem, davacının bir kısım işleri süresinde yapamaması nedeniyle değil projede öngörülmeyen ve esasen tabii dokuya zarar veren faaliyetlerine son verilmesi ve projeye uygun hale getirilmesi yönündeki uyarıya rağmen bu uyarının dikkate alınmaması ve hareketsiz kalınması nedeniyle tesis edilmiştir.
Bu durumda, proje dışı faaliyetlerle ormanlık alanda tahribata neden olan davacının özel ağaçlandırma izninin iptali hem mevzuat hem de kamu yararı gereği olduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile davanın reddi yönündeki temyiz istemine konu ilk derece Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşüncesi ile aksi yönde oluşan çoğunluk kararına katılmıyoruz.