Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/6527 Esas 2022/9819 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi : ... 1. İş Mahkemesi


Dava, Kurum işleminin iptali, davacının borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10.Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, davacının 10.02.2012 ile 20.06.2012 tarihleri arasında davalı ...’in muhasebe ofisinde fiili olarak çalıştığının tespiti ile 22.09.2017 tarihli denetim raporuna istinaden iptal edilen hizmetinin geçerli sayılmasını, tahakkuk ettirilen borcun iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı ... Başkanlığı vekili, kurum işlemlerinin hukuka uygun olduğunu, kurumca düzenlenen denetim sonucu davacının çalışmalarının fiili olmadığının tespit edildiğini, bunun üzerine davacıya ödenen aylıkların tahsili için borç tahakkuk ettirildiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili, işyerinde fiilen yapılan bir denetim olmadığını, işverenin müfettişe verdiği ifadeden davacının çalışmadığı sonucunun çıkarılamayacağını, dinlenen tanıkların davacının çalıştığını doğruladığını, irsaliyeli faturalarda isminin bulunması nedeniyle de fiilen çalıştığının ispatlandığını belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
Mahkemece,fiili çalışma olgusu usulüne uygun araştırılmaksızın eksik inceleme ile karar verildiği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş; dosyaya sunulan ve üzerinde davacının teslim alan olarak imzası bulunan, ...Atılım Büro Makinaları-... tarafından mali müşavir ...’e kesilen 07.04.2012 tarihli irsaliyeli faturanın, 22.05.2012 tarihli ...Bilgisayar-...firmasına ait irsaliyeli faturanın, ... Otelcilik ve Tur. İşl. A.Ş. tarafından kesilen 27.02.2012 ve 18.06.2012 tarihli faturaların gerçekliğini araştırılmalı, bu faturaların ilgili şirketlerin kayıtlarında bulunup bulunmadığı, ticari defterlerine işlenip işlenmediği saptanmalı, ihtilaf konusu dönem yönünden davacının çalışmasının geçtiğini iddia ettiği işyerinde çalışması geçen diğer bordrolu tanıklar ile özellikle denetim raporunda fiilen çalıştığı belirlenen Özge Akkuş’un beyanlarına başvurulmalı, tanık beyanları arasında çelişki bulunması halinde giderilmeli, komşu işyerleri sahipleri ile çalışanları Sosyal Güvenlik Kurumu, vergi dairesi, emniyet, belediye aracılığıyla tespit edilerek bu kişilerin bilgi ve görgülerine başvurulmalı, ...isimli sigortalının ... 1. İş Mahkemesi 2018/385 E-2021/77 K dosyası ile ... Cumhuriyet Savcılığı 2018/85454 Esas sayılı soruşturma dosyası incelenmek üzere bu dosyaya eklenmeli, böylece eylemli çalışma olgusunun gerçekleşip gerçekleşmediği tüm açıklığıyla belirlenerek, uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemece yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 27.06.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.