Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/5701 Esas 2022/9457 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :... Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilâmına uyularak davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi atfı ile 506 sayılı Kanun’un 79/10 ve 5510 sayılı Kanun’un 86/9. maddeleridir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Hükmüne uyulan Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin 12.05.2015 günlü bozma ilamında; “Mahkemece yapılacak ...; davacının davalı apartmanda hangi tarihte oturmaya başlandığını tespit etmek, taraflar arasında kira sözleşmesi bulunması halinde dosya arasına almak, SGK Denetmenliği tarafından tanzim edilen 01/04/2013 tarihli raporu davalı Kurumdan celbetmek, davalı apartmanın tüm defter, kayıt ve belgelerini, aidat ödeme makbuzlarını dosya arasına almak, gerektiğinde bu defterler üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırmak, SGK ilgili il müdürlüğünden, gerekirse zabıta, vergi dairesi ve meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerinde uyuşmazlık konusu dönemde oturan kişilerin ve komşu olan diğer işyerlerinde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu ... yeri çalışanlarının; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp yeniden tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, tanık beyanları arasındaki çelişkiyi gidermek, gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2, 6, 9 ve 79/10 maddeleri gereğince ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.” hususlarına işaret edilmiş olmakla,
Mahkemece bozma sonrası yargılamada davalı Apartman Yöneticiliğine ait ... 7. Noterliğinin 15.05.1997 tarihli, 09171 yevmiyesi ile tasdikli apartman karar ve 09170 yevmiyesi ile tasdikli işletme defterinin temin edildiği, anılan kayıtlar nazarında yapılan bilirkişi incelemesinde; davacının kapıcı olarak davalı apartman yönetiminde çalıştığına dair herhangi bir kayıt ve tespite rastlanılmadığının rapor edildiği, bozma sonrası dinlenen bir kısım apartman malikleri ve komşu maliklerin ortak ifadelerinde davacının kapıcı dairesinde kaldığını bildikleri ancak kapıcılık faaliyetinin davacı tarafından yerine getirilmediğinin ifade edildiği, Mahkemece hükmüne uyulan bozma sonrası kararında davacının davalı apartmanda hizmet aktiyle çalıştığını ispat edemediğinden davanın reddine karar verilmişse de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya elverişli bulunmamıştır.
Dosyanın incelenmesince, Mahkemece dinlenen bir kısım apartman malikleri ve komşu maliklerin ortak ifadelerinde Remziye isimli şahıs tarafından apartmanın temizlik, süpürme, çöp dökme işlerinin yerine getirildiğinin ifade edildiği anlaşılmakla, davacının talebine konu dönemde uzunca bir süre kocası ile birlikte kapıcı dairesinde oturduğu, apartman yönetimi ile davacı arasında kira sözleşmesinin mevcudiyetine ilişkin bir delilin bulunmadığı, temizlik ve çöp dökme işlerinin kim tarafından yerine getirildiği konusunda tanık ifadelerinin çelişki arz ettiği, yine dinlenen tanıklarının büyük kısmının davacının çalışması hakkında bilgi sahibi olmadıklarını ifade etmeleri karşısında, Mahkemece hizmet tespiti davasının kamu düzenine ilişkin olduğu göz önünde bulundurularak, öncelikle tanık ifadelerinde adı geçen, davalı apartmanda temizlik işlerini yaptığı belirtilen Remziye isimli kişinin tanıklığına başvurulmak suretiyle, davalı apartmanda hangi tarihler arasında, hangi işi yapmak suretiyle çalıştığı tespit edilmeli, asıl kapıcılık faaliyetinin kim tarafından gerçekleştirildiği açıklığa kavuşturulmalı, davalı apartmanda uzun süre ikamet edenler arasından davacının hizmetlerini bilebilecek durumdaki kat maliki olmayan sakinlerinden de kanaat edinmeye elverişli sayıda tanık dinlenilmeli, keza civar apartmanlarda uzun yıllar oturan komşu yada yakın yerlerde kayıtlara geçmiş çalışanlar ile davacının bu çalışmalarını bilebilecek durumda olan, mahalle muhtarı veya azaları tespit edilip tanık sıfatıyla beyanlarına başvurularak, uzun yılları kapsayan bu bilgilerinin doğruluğu konusunda tanıklar özenle dinlenilmeli ve bu yöndeki beyanları buna göre irdelenmeli, gerekirse, bu hususlar dinlenen bu tanıklara ayrıntılı şekilde açıklattırılmalı, buna göre davacının kısmi zamanlı çalışma durumunun günlük çalışma saatine göre (4857 sayılı ... Kanununun 63. maddesi gereğince 7.5 saat çalışmanın 1 günlük çalışma hesabı ile) haftalık ve aylık çalışma süresinin kaç gün olduğu açıkça belirlenmeli, işyerinin kapsam, kapasite ve niteliğine göre eylemli çalışmanın var olup olmadığı, sürekli veya kesintili olup olmadığı, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve eksik araştırma sonucu oluşturulan hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, 20/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.