3. Hukuk Dairesi 2017/5386 E. , 2018/1155 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki kiracılık sıfatının tespiti davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalılar vekili (ayrı ayrı) tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; ... Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı ile yapılan 01.02.2004 tarihli kira sözleşmesi gereğince dava konusu taşınmaz üzerinde çay bahçesi işlettiğini, ... Büyükşehir Belediyesinin ... Belediyesi Başkanlığı ile 18.04.2006 tarihinde yapmış olduğu protokolle kiralananın ... Belediyesine devredildiğini, çay bahçesinin kiraya vereni olan ... Büyükşehir Belediyesinin taşınmazı devretmesi nedeniyle kiralayan sıfatının sona erdiğini, ... Belediyesinin 10.08.2006 tarihinde müvekkiline gönderdiği ihtarname ile kira sözleşmesini sona erdirme ve taşınmazın boşaltılması isteğini bildirdiğini, ancak sözleşmenin süresi dolmadığı için müvekkilinin çay bahçesini kullanmayı sürdürdüğünü, her ne kadar makbuzlarda yatırılan ücretlerin ecrimisil karşılığı olduğu belirtilmiş ise de; her yıl yenilenen sözleşmeye göre kiracı olduğundan haksız işgal eden sıfatı bulunmadığı için yatırılan paraların kira ücreti olduğunu, ecrimisil ücreti olmadığını, ... Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı tarafından 10.02.2012 tarihinde gönderilen ihtarla davaya konu çay bahçesinin tahliye edilmesinin istendiğini, ... Büyükşehir Belediyesinin sözleşmenin tarafı olmaktan çıktığını ve taşınmazların sahibi olmadığı için böyle bir ihtarname çekme hakkına da sahip olmadığını ileri sürerek, halen ... Belediyesinin kiracısı olduğunun ve ... Büyükşehir Belediyesinin kiracısı olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... Belediyesi; taşınmazı 09.10.2009 tarihli protokol ile diğer davalıya devrettiklerini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Belediyesi; davacının işgalci olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; davanın reddine dair verilen karar 6. Hukuk Dairesinin 12.11.2014 tarih ve 2014/11195 E. 12324 K sayılı ilamı ile; "" Mahkemece 2886 Sayılı Kanun"un 75.maddesi gereğince kira sözleşmesinin sona erdiği ve davacının fuzuli şagil durumuna düştüğü gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de; Dava konusu kiralananın 2886 Sayılı Yasaya göre kiraya verilmediği anlaşılmaktadır. Bu durumda olayda 2886 Sayılı Kanun"un 75. Maddesinin uygulanması mümkün değildir. Ancak kira sözleşmesinden kiralananın sözleşme kapsamında adi kiraya veya çatılı işyeri kirasına tabi olup olmadığı tespit edilememektedir. Bu nedenle olaya Türk Borçlar Kanun"unun yukarıda belirtilen maddelerinden hangisinin uygulanacağının belirlenmesi gerekir. Uygulanacak yasa hükmünün tespit edilebilmesi için de taşınmazın üstün vasfının belirlenmesi gerekir. Mahkemece mahallinde keşif yapılarak öncelikle dava konusu taşınmazın üstün vasfı tespit edilerek Türk Borçlar Kanun"unun adi kiraya ilişkin hükümlerine tabi olduğunun anlaşılması halinde davalı ... tarafından davacı kiracıya gönderilen 10.08.2006 keşide tarihli ihtarname ile davalı ... tarafından davacı kiracıya gönderilen 10.02.2012 keşide tarihli ihtarnamenin tebliğ edilip edilmediği üzerinde durularak, bu ihtarnamelerin fesih ihbarı yerine geçip geçmediğinin belirlenerek sonucuna göre karar verilmesi, kiralananın üstün vasfının çatılı işyeri olduğunun anlaşılması halinde ise Türk Borçlar Kanun"unun 347.maddesi nazara alınarak karar verilmesi gerekirken, noksan araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru değildir."" gerekçesi ile bozulmuştur.
Mahkemece; bozmaya uyma kararı verilerek yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne, davacının davalı ... Belediyesinin kiracısı olduğunun tespitine, ... Büyükşehir Belediyesinin kiracısı olmadığının tepitine karar verilmiş, hüküm davalı vekilleri tarafından ayır ayrı temyiz edilmiştir.
TBK’nun 310. maddesi hükmüne göre kiralananın mülkiyetinin kiralayan malik tarafından üçüncü kişiye devri ile birlikte, kiralayan ve kiracı arasındaki kira sözleşmesi tüm hak ve borçları ile birlikte yasa gereği kendiliğinden yeni malike geçer.
Somut olayda; Davacı ile davalı ... arasında 10.02.2004 tarihinde düzenlenen 01.02.2004 başlangıç tarihli ve 11 ay süreli kira sözleşmesi ile kiralanan “çay bahçesi” olarak davacıya kiraya verilmiş olup, taşınmazın davalılar arasında yapılan protokol ile önce ... Belediyesi" ne devredildiği, daha sonra 09.10.2009 tarihinde yapılan protokol ile yeniden ..." na devredildiği anlaşılmaktadır.
Her dava açıldığı tarihteki duruma, yani fiili ve hukuki koşullara göre hükme bağlanır. Şu halde; mahkemece, dava tarihindeki durum esas alınarak, dava tarihinde davalı ... Belediyesinin kiraya veren olduğu, davalı ... Belediyesinin hasım olmadığı, davacının ... Büyükşehir Belediyesinin kiracısı olduğuna karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı ...ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 15.02.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.