Danıştay 13. Daire 2022/891 Esas 2022/1443 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/891
Karar No:2022/1443


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Milli Savunma Bakanlığı Tedarik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Ankara Tedarik Bölge Başkanlığı'nca 01/11/2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "Milli Savunma Bakanlığı Oracle Veritabanı Yönetim Sistemleri Lisans, Bakım ve Üst Düzey Teknik Destek Hizmeti ve Operasyonel Destek Hizmeti" ihalesine ilişkin olarak davacı şirket tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine dair Kamu İhale Kurulu'nun (Kurul) 01/12/2021 tarih ve 2021/UH.I-2166 sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; dava konusu ihaleye doküman edinenlerden sadece ikisi tarafından teklif verildiği, bu isteklilerden birinin teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu, davacının teklif fiyatının ise yaklaşık maliyetin altında olmakla beraber yaklaşık maliyetin %99’u oranında ve yaklaşık maliyete çok yakın olduğu, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5. maddesinde yer alan temel ilkelerden rekabetin sağlanması ile kaynakların verimli kullanılması ilkelerinin idareler tarafından gözetilmesi gerektiği de dikkate alındığında ihalede rekabetin etkin şekilde sağlanmış olduğundan bahsedilemeyeceği, bu kapsamda kaynakların verimli kullanılması gerektiği hususunun da göz ardı edilemeyeceği, bu durumda, her ne kadar davacı şirket tarafından, "ihalede yeterliliği olmayan hatta şikâyet başvurusu bakımından yetkisi olmayan şirketin şikâyet başvurusu dikkate alınarak verebileceği teklif miktarı yada belirlediği yaklaşık rakamlar düşünülerek ihalenin iptaline karar verilemeyeceği'' ileri sürülmekte ise de, ilgili mevzuat hükümleri uyarınca ihale yetkilisine ihaleyi iptal etme hususunda takdir yetkisi tanındığı, ihaleyi yapan idarenin, ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması ile kaynakların verimli kullanılması, rekabet ortamının sağlanması gibi temel ihale ilkelerini gözetmek zorunda olduğu, söz konusu ilkelere uygun sonuçlanmayan ihalelerde idareye tanınan ihaleyi iptal yetkisinin kullanılabileceği, idarenin bu yetkisini yerine getirirken, isteklilerce uhdesine sunulan bilgi ve belgeleri dikkate alıp almama hususu da dahil olmak üzere her türlü inceleme ve araştırmayı yapabileceği göz önünde bulundurulduğunda, davacının iddiasına itibar edilemeyeceği, dava konusu işleme dayanak teşkil eden rekabetin sağlanamaması ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif fiyatının yaklaşık maliyete çok yakın olması, yeniden ihaleye çıkılması durumunda kamu kaynaklarının daha etkili, ekonomik ve verimli kullanılacak olması gerekçeleri dikkate alındığında, idarenin ihaleyi iptal edebilmesi için takdir yetkisi çerçevesinde makul sebeplerin oluştuğu, ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması ile kaynakların verimli kullanılması ilkelerine uygun olarak hareket edildiği, ihaleyi gerçekleştiren idarenin takdir yetkisini kamu yararı ve hizmet gerekleri dışında subjektif ve keyfi amaçlar doğrultusunda kullandığına ilişkin olarak dosya içeriğinde herhangi bir somut bilgi ve belge de bulunmadığı, bu itibarla, dava konusu ihalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, şirketin ihalede sunmuş olduğu teklifin idarece belirlenen yaklaşık maliyetin altında olduğu, ihalede yeterliliği olmayan hatta şikâyet başvurusu bakımından yetkisi olmayan şirketin şikâyet başvurusu dikkate alınarak verebileceği teklif miktarı ya da belirlediği yaklaşık rakamlar düşünülerek ihalenin iptaline karar verilemeyeceği, ihalede yaklaşık maliyetin altında teklif sunmalarına rağmen kendilerine, ihalenin verilmeyerek yeniden ihale yapılması masrafları, yeni ihalede ihaleye katılacak olanların mevcut ihaleyi daha yüksek fiyatlara alabileceği hususu, ayrıca yeniden ilan masrafları, yaklaşık maliyet oluşturma masrafları vs. düşünüldüğünde idarenin ve devletin ne kadar zarara uğrayacağının belli olmadığı, ihalenin iptali yetkisinin hayatın olağan akışına aykırı olarak ve kamu yararı dikkate alınmadan kullanıldığı, dava konusu Kurul kararındaki aleyhe oylar ve gerekçelerinin de haklılıklarını açıkça belirttiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, söz konusu ihalede doküman edinenlerden sadece ikisi tarafından teklif verildiği, bu isteklilerden birinin teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu, davacının teklif fiyatının ise yaklaşık maliyetin altında olmakla beraber yaklaşık maliyetin %99'u oranında ve yaklaşık maliyete çok yakın olduğu, 4734 sayılı Kanun'un 5. maddesinde yer alan temel ilkelerden “rekabetin sağlanması” ile “kaynakların verimli kullanılması” ilkelerinin idareler tarafından gözetilmesi gerektiği de dikkate alındığında, başvuruya konu ihalede rekabetin etkin şekilde sağlanmış olduğundan bahsedilemeyeceği ve kaynakların verimli kullanılması gerektiği hususunun da göz ardı edilemeyeceğinin değerlendirildiği, bu itibarla söz konusu ihalenin idare tarafından iptal edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddi yolundaki … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Kullanılmayan … -TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 06/04/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.






(X) KARŞI OY :

Dosyanın incelenmesinden, dava konusu ihalede davacı şirketin en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenmesine ilişkin 01/11/2021 tarihli ihale komisyonu kararının alındığı ve aynı tarihte ihale yetkilisince onaylandığı, yaklaşık maliyetin hesaplanması aşamasında teklif alınan dava dışı … Teknoloji Ltd. Şti. tarafından 09/11/2021 tarihli dilekçe ile idareye başvuruda bulunularak, "ihalede gerçekleşen bedelden çok daha düşük bir bedel ile ihtiyacı karşılayabilecekleri, ihale dokümanında talep edilen iş deneyim belgesi ile tesis güvenlik belgelerinin temini için başvuru yapıldığı, ancak zamanında temin edilemediği için ihaleye teklif veremediği, ihalede rekabet şartlarının yeterince oluşmadığı" ileri sürülerek "ihalenin iptal edilerek tekrarlanması" yönünde talepte bulunulması üzerine ihaleyi gerçekleştiren idarece yapılan inceleme sonucunda, "İhalenin gerçekleştiği bedel ile söz konusu firma tarafından ödenek belirleme aşamasında bildirilen bedel arasındaki fiyat farkının çok yüksek olduğu, ihtiyaç sahibi tarafından ihale dokümanında bulunması istenen 'İş Deneyim Belgesi' ile 'Tesis Güvenlik Belgesi'nin rekabet ortamının oluşumunu engelleyerek fiyat artışına neden olduğu, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 'Temel ilkeler' başlıklı 5. maddesi gereğince kamu yararının sağlanması maksadıyla söz konusu ihalenin iptal edilmesi gerektiği" gerekçesi ile 11/11/2021 tarihli işlem ile ihalenin iptal edildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, ihale onaylandıktan sonra sözleşmeye davet aşamasında, yaklaşık maliyetin hesaplanması aşamasında teklif alınan, ancak ihaleye teklif vermeyen bir şirket tarafından yapılan başvuru üzerine, sadece bu başvuru gerekçe gösterilmek suretiyle ihalenin iptal edildiği, oysa ihale davacı üzerinde bırakıldıktan sonra idare tarafından öngörülemeyen bir durumun da ortaya çıkmadığı görülmektedir.
Bu durumda, olayda klasik anlamda ihalenin iptali işleminden söz edilemeyeceği, zira ihale kararının onaylandıktan sonra ihalenin 4734 sayılı Kanun'un 40. maddesi uyarınca onaylanmaması değil, idari işlemin geri alınması durumunun oluştuğu, idari işlemlerin ancak açık hata veya ilgilinin hilesi durumda geri alınabileceği, uyuşmazlıkta ise idarenin açık hatasından veya ilgilinin hilesinden bahsetmenin mümkün olmadığı göz önüne alındığında, dava konusu işlemde uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, temyize konu Mahkeme kararının bozulması ve dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği görüşü ile karara katılmıyorum.