4. Hukuk Dairesi 2016/9920 E. , 2018/7573 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalılar ... Enerji Üretim AŞ ve diğerleri aleyhine 16/09/2014 gününde verilen dilekçe ile haksız fiil nedeniyle maddi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 22/03/2016 günlü kararın Yargıtayca duruşmalı olarak incelenmesi davalılar vekili tarafından süresi içinde istenilmekle, daha önceden belirlenen 04/12/2018 duruşma günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalılar vekili Avukat ... ile karşı taraftan davacı vekili Avukat ... geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra taraflara duruşmanın bittiği bildirildi. Dosyanın görüşülmesine geçildi. Tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
1-Davalı ... Anonim Şirketinin temyiz itirazları yönünden;
Dava, haksız fiil nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; karar, davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili; davacının Köprüyanı mahallesinde bulunan taşınmazında arıcılık faaliyetiyle uğraştığını, aynı yerde yapılan ... inşaatında kanal ve tünel kazıları sırasında dinamit patlatmaları sonucu aşırı gürültü oluştuğunu, çıkan toz ve kimyasalların taşınmayarak yerinde bırakılması ile de çevrede aşırı kirlilik meydana geldiğini sonuçta arıların kovanı terk ettiğini ve öldüklerini, davalı şirketlerin gerekli önlemleri almadığını, davacının yaptığı başvuru sonucunda kaymakamlık tarafından tutanak düzenlendiğini ve 215 adet fenni kovandan 89 adet kaldığı ve kovanların çevresel değişimden etkilenerek zarar gördüğünün tespit edildiğini belirterek, oluşan zararının davalılardan tazmini isteminde bulunmuştur.
Davalılar vekili; projelerle ilgili olarak ... denetiminin yapıldığını ve proje hakkında bakanlıkça ... gerekli değildir kararı verildiğini, .. Elektrik Anonim Şirketinin yaptığı projenin başka bir yerde olduğunu, davalılara izafe edilecek bir kusur olmadığını, arıların kovanı terkinin inşaat çalışmaları nedeniyle olduğu iddiasının gerçek dışı olduğunu ve arada illiyet bağı bulunmadığını belirterek, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davalıların yaptığı çalışmalar sırasında yapılan patlatmalardan ve ortaya çıkan toz bulutlarından davacının arılarının etkilendiği ve telef olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davada sıfat; tarafın, dava konusu maddi hukuk ilişkisinin süjesi olup olmamasıyla ilgilidir. Taraf sıfatı (husumet); maddi hukuka göre belirlenen, bir subjektif hakkı dava etme yetkisini ya da bir subjektif hakkın davalı olarak talep edilebilme yetkisini gösteren bir kavramdır. Dava şartı olan taraf ehliyeti, dava ehliyeti ve davayı takip yetkisi, davanın taraflarının kişilikleriyle ilgili olduğu halde, taraf sıfatı dava konusu sübjektif hakka ilişkindir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 114. maddesinin 1. fıkrasının (d)
bendinde ise tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları dava şartı olarak düzenlenmiş ve 115. maddesinde de mahkemenin dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracağı hükme bağlanmıştır. Şu halde; davacı ... Elektirik Anonim Şirketi davaya konu alanda bir çalışması olmadığını iddia ettiğine göre bu hususun mahkemece usulünce araştırılması ve adı geçen davalının pasif dava ehliyeti olup olmadığının açıklığa kavuşturulması gerekirken bu durumun gözetilmemesi usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
2-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalılar ... Enerji Üretim Anonim Şirketi ve Başfen İnşaat Maden Turizm Ticaret Limited Şirketinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
3-Davalıların diğer temyiz itirazlarına gelince; ziraat mühendisi ve veteriner hekim bilirkişiler tarafından düzenlenen 26/06/2015 ve 28/09/2015 tarihli raporlarda özetle, arılı kovanların kış aylarında sönmeleriyle ilgili olarak birçok faktörün etkisi olduğu belirtilerek bu faktörler arasında gürültü ve arıların kış aylarında soğuğun etkisini azaltmak için salkım oluşturduğu patlamaların neden olduğu titreşimlerin bu salkımlarda çözülme ve ölümlere neden olabileceği belirtilmiş ve devamında arıların kış aylarında hava sıcaklığı düşük olduğundan soğuğun etkisinden korunmak için mümkün olduğunca kovandan çıkmadıkları bu nedenle de davacının iddia ettiği gibi patlatma bölgesinde yer alan suların ölümlere neden olduğu iddiasına yönelik olarak kış aylarında arıların kovan dışına az çıkması nedeniyle arıların ölümündeki etkisinin minimum düzeyde olduğu belirtilmiş, sonuç kısmında ise patlatmalar sonucu kovanlarda ölüm olabileceği ancak ölümlerin bu duruma bağlı oluştuğuyla ilgili kesin kanaate ulaşılamadığı belirtilmiştir. Bu durumda, davacının bütün zararının davalıların eyleminden kaynaklandığı kabul edilerek tazminat hesabı yapılması hakkaniyete uygun olmamıştır. Uzman bilirkişi heyetinden rapor alınarak zarar ve davalıların sorumluluğu tespit edilmeli; buna rağmen de belirlenemezse Türk Borçlar Kanunu 50. maddesi uyarınca, davacının gerçek zararını kanıtlaması gerekirse de, zararın sabit olmasına karşılık miktarının tereddütsüz bir şekilde kanıtlanması mümkün olmadığı takdirde; hakimin, olayın olağan gelişim şekli ve zarar gören tarafın aldığı tedbirleri gözeterek hak ve nesafet kuralları dairesinde tazminata hükmedebileceği de değerlendirilerek bir karar vermek üzere usul ve yasaya uygun düşmeyen kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda (1) nolu bentte gösterilen nedenlerle davalı ... Anonim Şirketi yararına, (3) nolu bentte gösterilen nedenlerle davalılar ... Enerji Üretim Anonim Şirketi ve Başfen İnşaat Maden Turizm Ticaret Limited Şirketi yararına BOZULMASINA, davalılar ... Enerji Üretim AŞ ve Başfen İnş. Maden Turz. Tic. Ltd. Şti."nin diğer temyiz itirazlarının (2) nolu bentte gösterilen nedenlerle reddine ve davalılar yararına takdir olunan 1.630,00 TL duruşma avukatlık ücretinin davacıya yükletilmesine, peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 04/12/2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.