Danıştay 6. Daire 2022/1129 Esas 2022/4240 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2022/1129
Karar No : 2022/4240


TEMYİZ EDEN TARAFLAR : I. (DAVACILAR)
1- …
2- …
VEKİLLERİ : Av. … II. (DAVALILAR)
1-… Bakanlığı-…
VEKİLİ : …
2- … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
3- … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF : 1- … Bakanlığı
2- … Belediye Başkanlığı
3- … Belediye Başkanlığı
4- … 5- …
İSTEMİN ÖZETİ : İstanbul İli, Avcılar İlçesi, … Mahallesi, … Cad. … pafta, … sayılı parselde bulunan taşınmazda, … arsa payına sahip … nolu bağımsız bölümün yıkılması sebebiyle uğranıldığı öne sürülen 150.000,00 TL maddi, 60.000,00 TL manevi zararın davalılardan dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle açılan davada, davacıların maddi tazminat isteminin 117.296,83 TL'lik kısmının, manevi tazminat isteminin ise 10.000,00 TL'lik kısmının kabulü ile davanın açıldığı 13/10/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte kusur oranlarına göre davalı idarelerden alınıp davacılara ödenmesi, diğer maddi ve manevi tazminat istemlerinin ise reddi yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararına karşı yapılan davacının istinaf başvurusunun reddine, davalı idarelerin istinaf başvurularının reddine, 117.296,83-TL maddi ile 10.000,00 TL manevi olmak üzere toplam 127.296,83-TL zararın % 60 kusur oranına isabet eden 76.378,098-TL’sinin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca, % 30 kusur oranına isabet eden 38.189,049-TL’sinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nca, % 10 kusur oranına isabet eden 12.729,683-TL’sinin ise Avcılar Belediye Başkanlığı’nca yıkım tarihinden (01/01/2017) itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte tazminine dair … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
DAVACININ SAVUNMASININ ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.
DAVALI İDARELERDEN ... BAKANLIĞININ SAVUNMASININ ÖZETİ : Davacının temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DAVALI İDARELERDEN ... BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE
BAŞKANLIĞININ VE AVCILAR BELEDİYE BAŞKANLIĞININ
SAVUNMALARININ ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, 29/10/2021 günlü, 31643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi uyarınca, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığı "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiğinden, husumetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yöneltilmesine karar verilerek, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairelerince verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
Davacı tarafından, temyiz dilekçesinde her ne kadar bakılan davada Mahkemece verilen maddi tazminatın, farklı maliklerce açılan başka davalarda verilen maddi tazminattan daha düşük olarak verildiği ileri sürülmüşse de; yapılan incelemede bu farkın, maddi tazminat kalemlerinden olan arsa değer kaybının hesaplanmasında kullanılan taşınmazın m2 birim değerinin bilirkişilerce farklı değerlendirilmesinden kaynaklandığı görülmüş, davanın niteliği ve dosyanın geldiği aşama dikkate alındığında, yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılmasının istenilen sonucu doğurmayacağı, yargılamanın uzamamasını teminen ve usul ekonomisi gözetildiğinde söz konusu farklılık, Mahkeme kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:… , K:… sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, anılan kararın ONANMASINA, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece Mahkemesine gönderilmesine 05/04/2022 tarihinde manevi tazminat yönünden oybirliği, manevi tazminata faiz yürütülmesi ve maddi tazminat yönünden oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.



KARŞI OY (X):
Dosyanın incelenmesinden; davacı tarafın maddi zararının belirlenmesi için Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporda; maddi tazminat kalemlerinden olan arsa bedelinin tespitine ilişkin yapılan değerlendirmede, söz konusu taşınmazın m2 değerinin, afete maruz bölge kararı olmaması halinde … TL, afete maruz bölge kararı olması halinde … TL olduğuna ilişkin tespit yapılarak hesaplama yapıldığı, aynı parselde başka dosyalarda arsa bedeline ilişkin hesaplamalarda m2 değerinin daha farklı olarak tespit edilerek hesaplamalar yapıldığı, bilirkişi raporları arasındaki bu çelişkinin maddi tazminatın hesaplanmasında yanlış sonuçlara neden olduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla; aynı bölgede veya parselde bulunan farklı malikler tarafından açılan davalarda maddi tazminat hesaplamalarının birbirini doğrular nitelikte, emsal taşınmazlara uygun, her türlü şüphe ve çelişkiden uzak şekilde belirlenmesi gerektiğinden, ek rapor alınmak suretiyle veya gerekirse aynı bilirkişilere yaptırılacak inceleme sonucunda yeniden rapor alınma suretiyle karar verilmesi gerektiğinden, çelişkili, eksik ve hatalı raporlara dayanılarak verilen Mahkeme kararında ve bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen temyize konu kararda hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle bozulması gerektiği görüşüyle Dairemizce kararın maddi tazminata ilişkin kısmın onanması yönünde verilen çoğunluk kararına katılmıyoruz.


KARŞI OY (XX):
Bir maddi zararın giderilmesine yönelik açılan tam yargı davalarında, tazminat kişinin mal varlığındaki zararın oluştuğu an itibariyle karşılanması gerektiğinden, istenilecek olan tazminatın gecikerek ödenmesi nedeniyle para değerinde enflasyondan dolayı meydana gelebilecek azalmayı karşılamaya yönelik olarak faize hükmedilmelidir.
Maddi zararlar, mal varlığında meydana gelen ve para ile değerlendirilebilen bir azalmayı ifade ettiklerinden, bu azalma miktarının idare tarafından telafi edilmediği süre içinde ayrıca enflasyon nedeni ile de kayba uğrayacağı açıktır. Manevi zararlar ise, mal varlığında meydana gelen somut bir azalma olmayıp, kişinin manevi varlığında ortaya çıkan olumsuzluklar olduğundan, manevi tazminat değerinin yargılama sonucu para olarak belirlenmesi zarara uğrayanı tatmin ve de bu zararın meydana getireni cezalandırma aracı olarak kullanılmasından kaynaklanmaktadır.
Bu itibarla, ilk defa yargı kararıyla para olarak değerlendirilebilen bir manevi tazminatın önceden davalı idarece belirlenmesi ve de ödenmesinin mümkün olmaması nedeniyle, ödemede gecikmeden bahsedilemeyeceği gibi, manevi tazminat, esasen bütün hususlar dikkate alınarak "takdiren" belirlendiğinden manevi tazminata faiz uygulanmaması gerektiği oyuyla kararın bu kısmına katılmıyorum.