21. Hukuk Dairesi 2017/6004 E. , 2018/7895 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, Kurum tarafından tahkikat raporu ile işyerinde raporda belirtilen dahili davalıların ücretleri ile ilgili yapılan tespitlerin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı ile davalı Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava, davalı Kurumun 14.12.2009 tarihli Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı raporunun ve bu rapora dayanılarak yapılan işlemlerinin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile “davaya konu SGK"nın 14.12.2009 tarihli 106452/06 sayılı raporuna konu çalışanların bilirkişinin 09.12.2013 tarihli raporunda b şıkkında yer alan davacı işveren tarafından Kuruma bildirilen ücretler ile çalıştığının tespitine ve SGK raporunun bu açıdan iptaline,
Davacının bunun dışındaki talepleri ile ilgili karar verilmesine yer olmadığına” karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacı işverenin yapı denetimi işinden 21.02.2007 tarihinde yasa kapsamına alındığı, davalı Kurum tarafından 29.09.2009 tarihinde davacı işveren ile ilgili olarak kayıt inceleme tutanağının ve 14.12.2009 tarihli asgari işçilik inceleme raporunun düzenlendiği, davacının 01.01.2008-31.12.2008 tarihi için incelemeye alındığı, Bayındırlık ve İskan İl Müdürlüğünden ilgili evrakların istendiği, meslek odalarından emsal ücret araştırması yapıldığı, asgari işçilik değerlendirmesine gerek olmadığı sonucuna varıldığı, ancak 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 3.maddesine göre “yapı denetim kuruluşu, denetim faaliyeti dışında başkaca ticari faaliyette bulunamaz. Bu kuruluşun denetçi mimar ve mühendislerinin denetim faaliyeti süresince başkaca mesleki ve inşaat işleri ile ilgili ticari faaliyette bulunmaları yasaktır” hükmü uyarınca çalıştığı tespit edilenlerin sürekli çalışan olarak değerlendirildiği ve meslek odalarınca bildirilen emsal ücretin alt sınırı esas alınarak çalıştıkları tarihlerin ve ücretlerin belirlendiği, söz konusu rapora istinaden 06.04.2010 tarihli Kurum yazısı ile davacıdan ek aylık prim ve hizmet belgelerinin düzenlenerek verilmesinin istendiği, her ne kadar davalı Kurumun 12.10.2017 tarihli yazısında davacı tarafından istenen aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmediği ve re’sen düzenlenmediği belirtilmişse de davacının 05.05.2010 varide tarihli dilekçesi ile istenen aylık prim ve hizmet belgelerini düzenlendiğini ancak Kurum işlemine karşı her türlü dava haklarını saklı tuttuklarını beyan ettiği ve ekinde bir kısım iptal-ek aylık prim ve hizmet belgelerinin bulunduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de davacının hangi talepleri ile ilgili olarak ve niçin “karar verilmesine yer olmadığına” dair hüküm kurulduğu açık ve net bir biçimde gerekçede ve hükümde gösterilmediği gibi kararın bu hali ile infaza elverişli olmadığı da açıktır.
Somut olayda, davalı Kurum tarafından Bayındırlık ve İskan İl Müdürlüğünden gelen denetçilere ait taahhütnameler, istifanameler, denetimi yapılan yapılara ait ruhsat, yapı sözleşmeleri, seviye tespit tutanaklarından saptanan sigortalıların, yine bu evraklardan saptanan tarihlerde, meslek odalarından bildirilen taban emsal ücretlerle ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 3.maddesi uyarınca denetçi mimar ve mühendislerin denetim faaliyeti süresince başkaca mesleki ve inşaat işleri ile ilgili ticari faaliyette bulunmalarının yasak olmasından yola çıkılarak, sürekli çalıştığının kabul edildiği anlaşılmaktaysa da salt bu yasal düzenleme uyarınca sigortalıların ilgili yapı denetimi süresince kesintisiz ve sürekli çalıştığının kabul edilebilmesi mümkün değildir. Başka bir ifade ile salt yasal düzenleme, kayden ve fiilen sürekli çalışıldığının kabulüne yetmez. Bunun yanı sıra davalı Kurumun tespiti 2008 yılına dair olduğu halde, hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacı tarafından ibraz edilen ödeme belgeleri dikkate alınarak dava konusu olmadığı halde bazı sigortalılar ile ilgili olarak 2012 yılı için dahi tespitler yapıldığı anlaşılmış olup hüküm bu hali ile de hatalıdır.
Mahkemece yapılacak iş, işbu davanın konusunun davalı Kurumun 14.12.2009 tarihli asgari işçilik inceleme raporu uyarınca düzenlenmesini istediği ek aylık prim ve hizmet belgelerinin iptali istemine dair olduğunu göz önünde bulundurarak bu konuda araştırma yapmak, öncelikle davalı Kurumdan, davacının ilgili rapor uyarınca istenen ek aylık prim ve hizmet belgelerini düzenleyip düzenlemediğini sormak, davalı Kurumun söz konusu rapor uyarınca çalıştığını belirlediği ve davaya dahil edilmiş davalı sigortalıların hizmet cetvellerini, yaşlılık aylığı alıyorlarsa buna ilişkin bilgilerini davalı Kurumdan getirtmek, davacı tarafından hangi tarihlerde hizmet bildirildiğini, prime esas kazancın ne kadar bildirildiğini belirlemek, buna rağmen davalı Kurumun sigortalıların hangi tarihlerde ne kadar ücretle çalışıldığını kabul ettiğini her bir sigortalı bakımından ayrı ayrı karşılaştırmak, asgari ücretin altında bir ücretle çalışmanın kabul edilemeyeceğini göz önünde bulundurmak, söz konusu sigortalıların, Kurumca davacı nezdinde çalıştığı kabul edilen tarihlerde başka işverenler nezdinde geçen ve iptal edilmiş hizmetlerinin olup olmadığını araştırmak, davalı Kurum işlemini ve bunun hangi yönleri ile iptal edildiğini hiç bir tereddütte yer vermeyecek açıklıkla belirledikten sonra, infaz kabiliyetine haiz olacak şekilde hüküm kurulması gerektiğini göz önünde bulundurarak sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. O halde, temyiz eden tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden davacıya iadesine, 05.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.