MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... İş Mahkemesi


TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR
A)Davacı İstemi:
Dava,davacının 01.12.1983 tarihinde 1 gün çalıştığının tespiti ile 13.04.2015 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanması istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı Sosyal Güvenlik Kurumu vekili; davanın reddini istemiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
İlk Derece Mahkemesince,toplanan delillere göre fiili çalışmanın ispatlandığı buna göre aylık koşullarının da oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne,davacının 01.12.1983 tarihinde ... 1 Nolu ...kanalizasyon İnşaatı unvanlı işyerinde 1 gün süre ile çalıştığının ve sigorta başlangıç tarihinin 01.12.1983 tarihi olduğunun ve tahsis talebini takip eden ay başı olan 01.05.2015 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı almaya hak kazandığının tespitine karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu;
Davalı Sosyal Güvenlik Kurumu vekili; işe giriş bildirgesinin varlığının çalışmanın ispatı olmadığını, yetersiz araştırma yapıldığını ileri sürmüştür.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
Bölge Adliye Mahkemesince, davacının, 01.12.1983 işe giriş tarihli olup, 02.01.1984 tarihinde 001102 evrak sayısıyla Kuruma intikal eden, 21187 sicil numaralı ... 1 No"lu ...Kanalizasyon İnş. unvanlı işverene ait işyerinden verilen işe giriş bildirgesine dayalı olarak, ... sigorta sicil numarasıyla 506 sayılı Yasa (5510 sayılı Yasanın 4/I-a maddesi) uyarınca tescil edildiği; bildirgeyi düzenleyen 21187 sicil numaralı işyerinin, bildirgedeki tarihi kapsar biçimde, 01.12.1983-30.12.1983 tarihleri arası dönemde 506 sayılı Yasa kapsamında faal işyeri olduğu; davaya konu dönemde davalı işyerinden Kuruma intikal eden dönem bordrosu yok ise de davalı işverenin 21186 sicil sayılı işyerinden bildirilen ve muhasebe işlerini yürüten bordro tanığı ..."in davacıyla aynı gün başladığı ve sicil numaralarının dahi birbirini takip ettiğine yönelik anlatımlarının kayıtlarla doğrulandığı, işyerindeki çalışan sayısı, çalışılan yer ve yapılan iş itibariyle davacının eylemli olarak çalıştığını sonucuna ulaşmaya yeter beyanda bulunulduğu; mahkemece sigortalılık başlangıç tarihinin 01/12/1983 olduğunun tespiti yerinde bulunduğu gibi; 4759 sayılı Kanunla değişik 506 sayılı Kanunun Geçici 81. maddesinin B fıkrasının d bendine göre tahsis talep tarihini takip eden 01/05/2015 tarihi itibariyle yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti yönündeki mahkeme kararının yerinde olduğu gerekçeleriyle ... İş mahkemesinin 07.10.2016 tarihli,2015/168 Esas 2016/370 karar numaralı hükmüne yönelik davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
E)Temyiz:
SGK,işe giriş bildirgesi verilmesinin yeterli olmadığı ,fiili çalışmanın varlığının araştırılması gerektiği gerekçesiyle kararı temyiz etmiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 108.maddesinin 1.fıkrasında; "Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında nazara alınacak sigortalılık süresinin başlangıcı, sigortalının, yürürlükten kaldırılmış 5417 ve 6900 sayılı kanunlara veya bu kanuna tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihtir" hükmü düzenlenmiştir.
Bir kimsenin sigortalı sayılabilmesi için sigortalı işe giriş bildirgesinin varlığı yeterli değildir. Aynı zamanda o kimsenin Yasa"nın belirlediği biçimde (506 sayılı Yasa"nın 2. maddesi ve 5510 sayılı Yasa"nın 4/a maddesi) eylemli olarak çalışması da koşuldur. Bu yön 506 sayılı Yasa"nın 6. maddesi ile 5510 sayılı Yasa"nın 7/a maddesinde ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 1999/21-549-555, 2005/21-437-448 ve 2007/21-306-320 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
Bu tür davalar yalnızca bir günlük çalışmanın tespitinden ibaret olarak görülmemeli, bir günlük çalışmanın kabulü ile saptanacak sigortalılık başlangıcının sigortalıya sağlayacağı sigortalılık süresi ile birlikte kazandıracağı haklar dikkate alınmalı ve giriş bildirgesi ile birlikte eylemli çalışmanın bulunup bulunmadığı özellikle belirlenmeli, buna göre dönem bordrosunda yer alan ve davacının talep ettiği tarihte çalışması mevcut tanıklar ile gerektiğinde komşu işyerleri çalışanları olduğu kayıtlarla ya da kolluk yolu ile yaptırılacak araştırma ile belirlenen kimselerin beyanlarına başvurulmalı, sonucuna göre karar verilmelidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacı adına 01.12.1983 tarihinde ... 1 nolu ...kanalizasyon inş. unvanlı 21187 sicil numaralı işyerinden 02.01.1984 tarihinde kuruma intikal eden imzalı bildirgeye istinaden davacıya verilen sigorta sicil numarasının sonraki hizmetlerinde de kullanıldığı, 21187 sicil numaralı işyerinin kanalizasyon inşaatı işinden 01.12.1983-30.12.1983 arası Belediye Başkanlığı Biga-... adresinde kanun kapsamına alındığı, işe giriş bildirgesinde belirtilen 21187 numaralı işyerinden Kuruma verilen 1983/3 dönem bordrosu bulunmadığı,ancak ... adına aynı adreste tescilli 21189 nolu kanalizasyon inş.işyerinin 1983/3 dönem bordrosunda Aralık ayında ... ve ... adına çalışma bildirildiği, ... adına adına tescilli 21186 sicil nolu itfaiye binası onarım inşaatı ...adresinde tescilli işyeri dönem bordrosunda ,...,...,..., isimli sigortalıların bildirildiği,yine ... adına tescilli 21188 sicil nolu kanalizasyon inşaatı işyerinden 2 sigortalı bildirimi bulunduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece dinlenen tanık ...’in hizmet cetvelinde 01.12.1983 itibaren 25 gün 21186 sicil numaralı işyerinde çalışması bildirilmiş,bu tanık ; davacının köylüsü olduğunu ,kendisinin 1983 yılında mali müşavirin yanında muhasebeci olarak çalıştığını ve aynı zamanda ...’in de muhasebe kayıtlarını yürüttüğünü, ...’in ...Belediyesi’nden 3 adet kanalizasyon yapılması işini aldığı ve 01.12.1983 günü davalının kanalizasyon işine başlayarak 25 gün çalıştıklarını beyan etmiştir. Mahkemece komşu işveren ve işyeri çalışanlarının tespiti için yapılan araştırma sonucu,aradan uzun zaman geçmesi ve işin seyyar bir iş olması nedeniyle komşu işyeri bulunamadığı bildirilmiştir. Davacının 13.04.2015 tarihinde tahsis talebinde bulunduğu, hizmet cetveline göre ilk defa 01.12.1996 tarihinde 506 sayılı Yasa kapsamında tescil edilip,06.07.1981-06.03.1983 tarihleri arası 400 gün askerlik borçlanması, 2715 gün 4/a sigortalılığı ve 2994 gün 4/b sigortalılığı bulunduğu, davacının 2829 sayılı Kanuna göre son 7 yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan Kurumun 4/a sigortalılığı olduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece yapılacak iş; ...Belediye Başkanlığından 1983 yılında ...’e böyle bir iş yaptırılıp yaptırılmadığını sormak ve bununla ilgili evrakı,ihale dosyasını istemek,işveren adına aynı dönemde tescil edilen 21186,21188 ve 21189 sicil numaralı işyeri dosyalarının dönem bordrolarında kayıtlı bordro tanıklarının beyanına başvurmak, dinlenen tanıkların sigorta kayıtlarını getirtmek, Kurumdan, Belediye"den ve Vergi Dairesinden sorulmak suretiyle, ayrıca zabıta marifetiyle sağlıklı bir araştırma yaptırılarak başka komşu işverenler veya bu işverenlerin resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlarını tespit etmek,tanık olarak bilgilerine başvurmak, çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2, 6, 9 ve 79/8. maddeleri gereğince ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar karar vermekten ibarettir.
O halde, davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden hüküm kurulması gerekirken, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı kaldırılmasına ve ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK’nun 373/1. maddesi uyarınca (KALDIRILMASINA), ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenlerle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 05/11/2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.