10. Hukuk Dairesi 2019/1800 E. , 2020/1010 K.
"İçtihat Metni"Bölge Adliye
Mahkemesi : Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Dava, 2926 sayılı Yasa Kapsamındaki sigortalılığın iptali, yaşlılık aylığı bağlanması ile ödenmeyen aylıkların tahsili istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi davacı avukatı tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili müvekkilinin, tarım kredi kooperatifi kaydına dayalı olarak kendisini re’sen tarım bağ-kur sigortalı yapan kurum işleminin iptalini, 31.05.2005 tarihi itibariyle yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti ve ödenmeyen aylıkların faizi ile tahsilini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı Kurum vekili, 15.10.1996-17.03.2006 tarihleri arasında tarım kredi kooperatif kaydı bulunan davacının re’sen tarım bağ-kur sigortalı yapılmasına ilişkin kurum işleminin yerinde olduğundan bahisle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, davanın reddine dair hüküm kurulmuştur.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İnceleme konusu mahkeme kararının, usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, istinaf istemlerinin reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili, tarım bağ-kur sigortalı olmak için gerekli koşulların bulunmadığını belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosya kapsamı incelendiğinde, 26.02.2010 tarihli tahsis talebi üzerine 01.03.2010 tarihinden itibaren 506 sayılı yasa kapsamında yaşlılık aylığı bağlanan davacının, yapılan denetim sonrasında 08.10.1996-17.03.2006 tarihleri arası tarım kredi kooperatif üyeliği bulunduğundan bahisle, 01.12.1997 tarihli işe giriş bildirgesine istinaden 01.12.1997-17.03.2006 tarihleri arasında tarım bağ-kur sigortalı kabul edildiği, daha önce tahsiste dikkate alınan 506 sayılı Yasa kapsamındaki 01.05.1997-31.12.2001 arasındaki isteğe bağlı sigortalılığın tarım bağ-kur sigortalılığı ile çakışan kısmının iptal edilmesi sonucu yaşlılık aylığının da iptal edildiği, davacının 31.05.2005 tarihinde de tahsis talebinin bulunduğu, mahkemece, -konumuz açısından- hayvancılıkla uğraşmanın 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olmak için yeterli olduğu, kurum işleminin bu kapsamda yerinde olduğu, 31.05.2005 tarihine kadarki zorunlu sigortalılık ile bu sürelerle çakışmayan diğer sigortalılık süreleri toplandığında 4764 günlük sigortalılık süresi bulunduğu ve 5000 günlük prim gün sayısı bulunmadığından bahisle davanın reddine karar verildiği anlaşılmış ise de; söz konusu hüküm eksik incelemeye dayalıdır.
Davacının, 01.12.1997-17.03.2006 arası dönem yönünden, tarım kredi kooperatif kaydı dışında, ÇKS kaydının bulunmadığı, ilgili döneme ait tapu kaydına rastlanamadığı, kendisine yetecek kadar tarımsal faaliyette bulunduğu ile 3-5 büyükbaş hayvanın bulunması dışında tarımsal faaliyete ilişkin yeterli delil bulunmadığı gibi, herhangi bir tevkifat veya teslimatının bulunmadığı ve prim ödemelerinin 2006-2008 yılları arasına ilişkin olması karşısında, anılan dönemde 2926 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılıktan söz edilemeyeceğinden, bu nedenle aylığın iptali yerinde görülmemiştir.
Mahkemece, tarım bağ-kur sigortalılığın kabulüne ilişkin kurum işleminin yerinde olmadığı gözetilerek, davacının talebi irdelenip elde edilecek sonuca göre (kabul edilen sigortalılık süreleri denetime elverişli olacak şekilde belirtilmek suretiyle) karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi kararının, HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine ve kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 12.02.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.