MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 4. İş Mahkemesi

TÜRK MİLLETİ ADINA
K A R A R
A)Davacı İstemi;
Davacı, maluliyetinin tespiti ile hakettiği tarih itibari ile malulen emekli olduğunun tespitine, taleplerinin terditli olduğu dikkate alınarak davacının her halükarda malulen emekli durumu tespit edilemezse 5510 sayılı yasa 28. madde kapsamında özür durumundan yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine, - aksine kurum işleminin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
B)Davalı Cevabı;
Davalı Kurum, davacının maluliyet oranının %60 olmadığı, feri talebi yönünden ise kuruma başvuru koşulu gerçekleşmediği gerekçesiyle davanın reddini istemiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Kararı ve Gerekçesi;
İlk derece mahkemesi “ ... davacının çalışma gücünün %60"ını kaybetmediğinin Adli Tıp Kurumu Genel Kurulu Kararı ile sabit olması karşısında malul sayılamayacağı, dolayısıyla davacıya malullük aylığı bağlanmasının mümkün olmadığı, davacının %55 olarak kabul edilen engel durumuna göre 5510 sayılı Kanun"un 28. maddesine göre yaşlılık aylığına hak kazanabilmesi için 16 yılı sigortalılık koşulunu sağladığı, ancak 4320 gün prim ödeme günü bulunmaması, keza cari prim borcunun bulunması nedeniyle mevcut haliyle yaşlılık aylığına da hak kazanmayacağı, ihya edilen hizmet süresinin mevcut olan 3839 günlük süreye eklendiğinde toplam 4320 prim ödeme gününe ulaşması ve cari ve ihya prim borcunu ödemiş olması karşısında ihya ve cari prim borcunu ödediği 07/11/2016 tarihi itibariyle de kuruma tahsis talebinde bulunduğu gözetilerek davacının tahsis talebini takip eden 01/12/2016 tarihi itibariyle 5510 sayılı yasanın 28. maddesi uyarınca %55 özür oranı üzerinden yaşlılık aylığına hak kazandığı” gerekçesiyle “ 1-Davanın ıslah edilmiş hali ile Kabulüne; Davacı 30854037976 T.C. Kimlik Nolu ..."in 5510 sayılı yasanın 28. Maddesi uyarınca %55 özür oranı üzerinden 01/12/2016 tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine, aksi yöndeki kurum işleminin iptaline” karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu;
Davalı Kurum vekili; Davacının %60 oranında çalışma gücünü kaybetmediği, feri talebi yönünden ise 6552 sayılı Kanun gereği kuruma başvurması gerektiği halde başvuru koşulunu yerine getirmediği gerekçesiyle kararın bozulmasını talep etmiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Kararı ve Gerekçesi;
Bölge Adliye Mahkemesi" nce " davacının terdiden davaya konu ettiği ve sonuç itibariyle kabul edilen talebi hakkında, dava tarihinden önce, 30/01/2015 tarihinde Kuruma başvurduğu, davacının 5510 sayılı Kanunun 25. Maddesi kapsamında, meslekte çalışma gücünün %60"ını kaybetmediğinden malul sayılmadığına, ancak 28/ a. madde kapsamında belirtildiği şekilde, çalışma gücündeki kayıp oranının, %50-%59 arasında, %55 oranında bulunduğuna dair saptamanın, aynı yasanın 95. maddesindeki prosedüre uygun olduğu, usul ekonomisi ilkesine uygun olarak, yargılama aşamasında 07/11/2016 tarihinde yapılan ödeme ile 28/ a. maddesi kapsamındaki koşulların ikmal edildiği anlaşılmakla, davanın kabulüne dair kararın vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK"nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine" karar verilmiştir.
E) Davalı Temyiz Nedenleri;
Davalı kurum temyizinde; Bölge Adliye Mahkemesi" ne başvurduğu aynı gerekçelerle kararı temyiz etmiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe;
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun dava şartlarını düzenleyen 114’üncü maddesi “(1) Dava şartları şunlardır:
a) Türk mahkemelerinin yargı hakkının bulunması.
b) Yargı yolunun caiz olması...
(2) Diğer kanunlarda yer alan dava şartlarına ilişkin hükümler saklıdır.” Hükmünü içerir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114/2. fıkrasındaki düzenlenme gözetildiğinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun"u dışındaki kanunlar ile de dava şartı düzenlenebileceği anlaşılmaktadır.
Dava şartları, mahkemenin davanın esası hakkında yargılamanın devamı için gerekli olan şartlardır. Diğer bir anlatımla; dava şartları, dava açılabilmesi için değil mahkemenin davanın esasına girebilmesi için aranan kamu düzeni ile ilgili zorunlu koşullardır.
11/09/2014 tarihli Mükerrer Resmî Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren 6552 sayılı Kanunun 64"üncü maddesiyle de 30.1.1950 tarihli ve 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 7’nci maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir. “Madde 64- 31.5.2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile diğer sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklarda, hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talepleri hariç olmak üzere, dava açılmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat edilmesi zorunludur. Diğer kanunlarda öngörülen süreler saklı kalmak kaydıyla yapılan müracaata altmış gün içinde Kurumca cevap verilmezse talep reddedilmiş sayılır. Kuruma karşı dava açılabilmesi için taleplerin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması şarttır. Kuruma başvuruda geçirilecek süre zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında dikkate alınmaz.
Hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talebi ile işveren aleyhine açılan davalarda, dava Kuruma resen ihbar edilir. İhbar üzerine davaya davalı yanında ferî müdahil olarak katılan Kurum, yanında katıldığı taraf başvurmasa dâhi kanun yoluna başvurabilir. Kurum, yargılama sonucu verilecek kararı kesinleştikten sonra uygulamakla yükümlüdür.”
Somut olayda; davacının davasını terditli olarak açtığı, feri talebi olan 5510 Sayılı Kanun 28. maddesi kapsamında özür durumundan yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine dair talebi ile ilgili, dava dilekçesine ekli 29/01/2015 tarihli belgeye göre bu tarihte davalı Kuruma başvurduğu, davalı Kurumun cevabına ilişkin dosyada belge bulunmadığı gibi davalı Kurum tarafından davacının başvurusu olmadığının ileri sürüldüğü, davanın 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu 7/3. maddesinin yürürlük tarihinden sonra 26/02/2015 tarihinde açılmış olup davacının dava dilekçesine ekli kuruma başvuru belgesi geçerli sayıldığında dahi 6552 sayılı Kanun 64"üncü maddesiyle 30/1/1950 tarihli ve 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 7’nci maddesi gereğince altmış günlük süre beklenmeden davanın açıldığı sabittir.
Yapılacak iş; yukarıda belirtilen açıklamalar ışığında, 11/09/2014 tarihinde yürürlüğe giren 6552 sayılı Kanunun 64. maddesi ile 5521 sayılı Kanunun 7. maddesine 3. fıkra olarak eklenen düzenleme gereği, dava açılmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaatın olması ve Kurumca müracaata konu istemin zımnen ya da açıkça reddedilmesi gerektiği dava şartı olarak düzenlenmiş olup, eldeki davada, davacı tarafından 5521 sayılı Kanunun 7/3 maddesine uygun bir şekilde, davaya konu istem hakkında, dava tarihinde Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat ve dava dilekçesine ekli başvuru belgesi geçerli kabul edildiğinde dahi Kurum tarafından bu müracaata konu istemin reddine ilişkin bir işlem veya eylem bulunmadığı gibi kuruma başvuru tarihinden itibaren 60 günlük sürenin de beklenmediği anlaşıldığından, dava şartı yokluğundan davanın reddine karar vermekten ibarettir.
Kabule göre de; her dava için davanın açıldığı tarihteki koşullar göz önünde bulundurularak bir değerlendirmede bulunulabileceğinden, dava tarihinden sonraki bir tarih olan 01/12/2016 tarihinden itibaren davacının yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine karar verilmesi isabetsizdir.
O hâlde, davalı kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca (ORTADAN KALDIRILMASINA), ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 06/11/2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.