Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/8438 Esas 2022/7258 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi



Dava, meslek hastalığından kaynaklanan manevi tazminat istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde, davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezliğe uğrayan sigortalının sürekli iş göremezlik derecesinin % 20,00'dan % 60,00'a yükselmesi nedeniyle meydana gelen manevi zararının giderilmesi istemine ilişkindir.
Davanın açıldığı ... 3. İş Mahkemesince yapılan inceleme neticesinde, 06/11/2014 tarih ve 2014/429 E-2014/949 K sayılı karar ile davacının davasının kısmen kabulü ile; davacının meslek hastalığı maluliyetinin % 20'den % 60'a yükselmesi nedeniyle oluşan % 40 fark maluliyetinden dolayı 28.000,00-TL manevi tazminatın maluliyet artışının tespiti olan 01/03/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kararı verildiği, iş bu kararının davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Kapatılan 21. Hukuk Dairesince yapılan inceleme neticesinde 12/02/2015 tarih ve 2014/26147 E- 2015/2382 K sayılı ilam ile “... 2. İş Mahkemesi'nin 25.02.2014 tarih 2008/602 Esas ve 2014/49 Karar sayılı dosyada yukarıda belirtilen hususlar gözönünde bulundurulup tartışılmadan ve 5510 sayılı Yasanın 95. maddesi ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşleri Yönetmeliğinde belirtilen prosedür uygulanmadan sonuca gidilmesi ve yazılı şekilde karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu..“ gerekçesiyle kararının bozulmasına karar verildiği, dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesi üzerine, yapılan inceleme neticesinde, 26/05/2015 tarih ve 2015/241 E -2015/383 K sayılı karar ile “Mahkememizin 06/11/2014 tarihli ilk kararında direnilmesine, davanın kısmen kabulüne..“ karar verildiği, iş bu kararının davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Kapatılan 21. Hukuk Dairesince yapılan inceleme neticesinde 29/09/2015 tarih ve 2015/13281 E- 2015/17141 K sayılı ilam ile “Mahkemenin direnme kararı yerinde görülmediğinden dosyanın Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna iletilmesine“ karar verildiği, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca yapılan neticesinde ise 28/02/2018 tarih ve 2015/21-3500 E- 2018/408 K sayılı ilam ile “ mahkemece gerekçeli kararın UYAP ortamındaki mevcut ve dosyada ıslak imzalı mevcut durumunun farklı olması nedeniyle gerekçeli kararlar arasında çelişki oluşturulduğu sonucuna varılmıştır. Bu durumda, yasal düzenlemelere uygun şekilde oluşturulmuş bir direnme kararının bulunduğundan söz edilemez.. Bu nedenle direnme kararının usulden bozulmasına“ şeklinde karar verildiği anlaşılmıştır.
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesi üzerine, dosya, Yargıtay Bozma İlamı doğrultusunda rapor alınmak üzere Adli Tıp Kurumuna gönderilmiş, Mahkemece Adlİ Tıp 2. Üst Kurulu tarafından düzenlenen 17/10/2019 tarih, 1818 Karar sayılı rapor ile; davacının % 60 oranında meslek hastalığı maluliyetinin tespit edildiğinin görüldüğü ve davacı mirasçıları lehine 30.000,00-TL manevi tazminat takdir edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; bozma sonrası alınan Adli Tıp Kurumu Üçüncü Adli Tıp İhtisas Kurulu’nun 03.07.2019 tarih ve 11511 karar sayılı kararında ve Adli Tıp Kurumu İkinci Adli Tıp İhtisas Kurulunun 17/10/2019 tarih ve 1818 karar sayılı kararında; “Kurulumuzun 01/03/2019 tarihli müzekkeresinde ... Uzunmehmet Göğüs ve Meslek Hastalıkları Hastanesinin 01.03.2012 tarih, 186 sayılı sağlık kurulu raporuna mesnet teşkil eden radyolojik tetkiklerin istendiği ancak gönderilmediği, bu nedenle 01/03/2012 tarihinden itibaren kişinin maluliyetinde artma olup olmadığı hakkında görüş bildirilemediği, Pnömokonyozun inorganik tozlara maruziyet sonucu gelişen, sigara ile ilişkili olmayan, önlenebilir, spesifik tedavisi olmayan, iyileşmesi beklenmeyen, ilerleyici de olabilen bir mesleki akciğer hastalığı olduğu oy birliği ile mütalaa olunduğu” şeklinde belirtildiği anlaşılmıştır. Ancak mahkemece, eksik inceleme ve araştırma sonucu edindiği kanaat ile, davacının Adli Tıp 2. Üst Kurulu tarafından düzenlenen 17/10/2019 tarih, 1818 Karar sayılı rapor ile % 60 oranında meslek hastalığı maluliyetinin tespit edildiği belirtilerek davacı lehine manevi tazminat takdir edilmiş ise de yukarıda da anılan Adli Tıp raporlarında oran belirlenemediği, prosedür gereği belirlenen sürekli iş göremezlik oranı olmamasına rağmen bir oran varmış gibi bu orana dayanılarak hüküm kurması hatalı olmuştur.
Mahkemece yapılacak iş; ... Uzunmehmet Göğüs ve Meslek Hastalıkları Hastanesinden temin edilen radyolojik tetkiklerin öncelikle Adli Tıp Kurulu 3.İhtisas Dairesine gönderilerek rapor düzenlenmesinin istenmesine, düzenlenecek raporun dosyadaki mevcut raporlar ile çelişkili olması durumunda Adli Tıp 2. Üst Kurulundan rapor düzenlenmesinin istenmesine, gelen raporlarla birlikte oluşacak sonuca göre tüm delilleri bir arada değerlendirip taraflar lehine oluşan usuli kazanılmış hakları gözeterek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Kabule göre ise;
Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı Kararı).
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Prof. Dr. Baki Kuru, Usuli Müktesep Hak (Usule İlişkin Kazanılmış Hak) Dr. A. Recai Seçkin’e Armağan, ... Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No. 351 ..., 1974, sayfa 395 vd.)
Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur. (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Somut olayda; ... 3. İş Mahkemesi’nin 2014/429 E-2014/949 K sayılı kararı ile davacı lehine 28.000,00-TL manevi tazminata hükmedildiği, davacı tarafından Mahkemenin işbu kararına ilişkin temyiz istemi bulunmadığı, ancak bozma ilamına uyan Mahkemece 2018/151E.-2021/164K. sayılı kararında, kararı temyiz etmeyen davacı yararına 30.000,00-TL manevi tazminata hükmedildiği, başka bir anlatımla; davalı yararına oluşan kazanılmış hakkı ihlal eder biçimde ilk karardakinden daha yüksek manevi tazminata hükmedildiği anlaşılmakla anılan karar bu yönden de hatalı olmuştur.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz itirazlarının sair yönleri incelenmeksizin, hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, 17/05/2022 gününde oybirliği ile karar verildi.