Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/4848 Esas 2022/7205 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi : ... 13. İş Mahkemesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı ve fer’i müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ve fer’i müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili; müvekkilinin davalıya ait işyerinde 23/04/2006-21/01/2018 tarihleri arasında çay dağıtımı ve ocak hizmetinde çalıştığını, davacı ile işveren arasında her hangi bir sözleşme olmadığını, davacının sigortasız olarak çalıştırıldığını öğrendiğinde Şubat 2017 tarihinde kuruma şikayette bulunduğunu, şikayet üzerine ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü adresinde 2017/4226 görev emri ile davacının ifadesinin alındığını, işverence yapılmayan sigorta davacının maddi kayba neden olduğunu, emeklilik işlemlerinin gecikmesine neden olduğunu, bu nedenlerle davacının davalıya ait işletmede 23/04/2006-21/01/2018 tarihleri arasındaki hizmetinin tespit edilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalı cevap dilekçesinde özetle: işyerinin günlük cirosu az olan bir çay hane olduğunu kazancının bir kişiyi geçindirebilecek düzeyde olmadığını, işyerinin iş yapan bir yerde olmadığını, davacını iş yapmayan biri olup devamlı olarak çayhanede gün geçirdiğini , davacının hiç bir zaman çalışmadığını, kendisinin dışarıda işleri olduğunda ve annesinin sağlık sorunu olduğunda kahveyi kapatmak istemediği zaman davacının iki saat kadar dükkana baktığını bu sırada dükkana gelen meşrubat, su ve benzeri şeyleri teslim olarak imza attığını beyanla davanın reddini istemiştir.
Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; husumet ve zaman aşımı itirazında bulunarak davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
1-Davanın kısmen kabul kısmen reddine, kısmen konusuz kaldığından esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
2-Davacının davalıya ait işyerinde 04.05.2007-28.01.2010 tarihleri arasında, 01.03.2011-01.01.2013 tarihleri arasında ve 01.09.2015-08.11.2016 tarihleri arasında hizmet akdine bağlı olarak çalıştığının tespitine,
3-14.09.2006 ile 09.11.2017 tarihleri arasında tespitine karar verilen süreler dışındaki kısım yönünden karar verilmesine yer olmadığına,
3-23.04.2006-13.09.2006 tarihleri ve 10.11.2017 ile 21.01.2018 tarihleri arasındaki kısım yönünden davanın reddine, karar verildi.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
"Davalı ve fer’i müdahil Kurum vekilinin istinaf istemlerinin 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine, “ karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ... vekili temyiz başvuru dilekçesinde özetle; müvekkilinin işyerinin küçük bir işletme olduğunu, davacının çalışmasının söz konusu olmadığını, davacı ve onun gibi dava açan amcası ...'yı çalıştıracak kapasitesi de olmadığını, davacının çayhanenin önüne langırt, boks ve sigara makinesi gibi oyun masaları koyduğunu, müvekkilinin işi çıktığında kısa zaman aralıkları ile dükkana baktığında dükkana gelen malları teslim aldığını, davacının portör muayenesi raporunu da işyeri önünde çalıştırdığı langırt, boks ve sigara makinelerini kendi nam ve hesabına çalıştırması sebebi ile aldığını, denetim raporu nedeni ile verilen idari para cezalarının iptali için idari yargıda üç adet dava açıldığını, birinin müvekkilinin lehine sonuçlandığını, bu dosyaların bekletici mesele yapılması gerektiğini beyanla kararın bozulmasını istemiştir.
Feri Müdahil Kurum vekili; davanın zamanaşımı yönünden reddi gerektiğini beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 297/son maddesindeki: “Hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir” hükmü uyarınca hüküm fıkrasının infaza elverişli ve açık olması gerekmektedir.
Hükümler, davayı esastan çözümleyen, taraflar arasındaki uyuşmazlığı sona erdiren nihai kararlardır. Hüküm ile taraflar arasındaki uyuşmazlık sona erer ve hüküm kesinleşince artık o uyuşmazlık hakkında yeni bir dava açılamaz. HMK'nun 297/son maddesi gereğince hüküm fıkrasının açık olması taraflara bahşedilen vazife ve haklar, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak biçimde yazılmalı, hüküm infazı kabil olmalıdır. Zira tarafların o dava yönünden, hukuk düzenince hangi nedenle haklı veya haksız görüldüklerini anlayıp değerlendirebilmeleri ve Yargıtay’ın hukuka uygunluk denetimini yapabilmesi için, ortada, usulüne uygun şekilde oluşturulmuş; hükmün hangi nedenle o içerik ve kapsamda verildiğini ayrıntılarıyla gösteren, ifadeleri özenle seçilmiş ve kuşkuya yer vermeyecek açıklıktaki bir gerekçe bölümünün ve buna uyumlu hüküm fıkralarının bulunması, zorunludur.
Somut olayda; dava konusu talep döneminin 23.04.2006 tarihinden 21.01.2018 tarihine kadar kesintisiz çalıştığı sigortalılık sürelerinin tespiti istemine ilişkin olduğu, Mahkemece; “Davacının davalıya ait işyerinde 04.05.2007-28.01.2010 tarihleri arasında, 01.03.2011-01.01.2013 tarihleri arasında ve 01.09.2015-08.11.2016 tarihleri arasında hizmet akdine bağlı olarak çalıştığının tespitine,14.09.2006 ile 09.11.2017 tarihleri arasında tespitine karar verilen süreler dışındaki kısım yönünden karar verilmesine yer olmadığına, 23.04.2006-13.09.2006 tarihleri ve 10.11.2017 ile 21.01.2018 tarihleri arasındaki kısım yönünden davanın reddine,” şeklinde hüküm kurulmakla, davacı yanın 14.09.2006 ile 09.11.2017 tarihleri arasındaki bir kısım hizmetlerinin idarenin yaptığı denetim sonucu davacının hizmet kaydına işlendiği anlaşılmakla, bu bağlamda davacının hizmet tespiti talebine konu sürelerden konusuz kalan kısmına yönelik sürelerin dönem ve tarihleri açık ve anlaşılır biçimde, tek tek belirtilmek kaydıyla hüküm kurulması gereğinin gözetilmemesi isabetsiz bulunmuştur.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki olgular üzerinde durulmadan infaza elverişli olmayacak şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı ve feri müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm sair hususlar incelenmeksizin bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle, sair hususlar incelenmeksizin BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 16/05/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.